Przejście (części) zakładu pracy w orzecznictwie SN

Przeczytaj także: Przejście części zakładu pracy: kogo obejmują jego skutki?

Co istotne, szef nie może swobodnie decydować, których pracowników obejmie skutek przejęcia firmy. W opinii SN (por. wyrok z 17 marca 2005 r., III PK 82/04), dowolne i jednostronne "przypisanie" przez pracodawcę do wydzielonych zakładowych jednostek organizacyjnych pracownika, który wcześniej nie wykonywał w nich pracy, nie prowadzi do przejęcia tego pracownika przez nowego pracodawcę w razie przejścia na niego tych jednostek organizacyjnych jako części zakładu pracy.

W przypadku natomiast, gdy ustalenie związania pracownika z przejętą częścią zakładu pracy okazuje się niemożliwe, to zmiana pracodawcy tego pracownika po prostu nie dotyczy (por. wyrok SN z 3 kwietnia 2007 r., III PK 245/06, OSNAPiUS 2008, Nr 11-12, poz. 162).

Ponadto, nie można mówić o przejściu pracownika do nowego pracodawcy w trybie art. 23 § 1 K.p., jeżeli nie był on zatrudniony w przejętej części zakładu pracy i został ,,przekazany" w dacie późniejszej niż przejęcie wydzielonej części zakładu pracy przez nowego szefa (por. wyrok SN z 15 marca 2001 r., I PKN 304/00, OSNAPiUS 2002, Nr 24, poz. 590).

Niemożliwość wyłączenia stosowania 23¹ K.p.

Ze względu na to, że skutek przejęcia następuje- jak już wyżej wspomniano- z mocy samego prawa, a przepis art. 23 § 1 K.p. jest bezwzględnie obowiązujący, to przejście zakładu pracy nie jest uzależnione od jakichkolwiek czynności pracowników czy też czynności faktycznych podejmowanych przez pracodawców.

Nie jest również możliwe uchylenie skutków działania tego przepisu w wyniku czynności prawnej (umowy) pomiędzy dotychczasowym i nowym pracodawcą (por. wyrok SN z 1 lutego 2000 r., I PKN 508/99, OSNAPiUS 2001, Nr 12, poz. 412).

Podobnie wskazano w wyroku z 17 maja 1995 r. (I PRN 9/95, OSNAPiUS 1995, Nr 20, poz. 248) w którym to SN jednoznacznie stwierdził, że stosowanie art. 23 § 1 K.p. nie może zostać wyłączone postanowieniami cywilnoprawnej umowy dzierżawy.

Zobowiązania pracodawców

Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, które powstały przed przejściem zakładu jako całości odpowiada nowy pracodawca. Natomiast w razie przejęcia tylko części firmy zobowiązania rozkładają się solidarnie na dotychczasowego i nowego pracodawcę.

Tak też twierdzi SN, który w wyroku z 10 grudnia 1997 r. (II UKN 395/97, OSNAPiUS 1998, Nr 20, poz. 615) wskazał np., że zobowiązanie pracodawcy do wypłaty renty uzupełniającej pracownikowi poszkodowanemu w wypadku przy pracy jest zobowiązaniem wynikającym ze stosunku pracy w rozumieniu art. 23 § 2 K.p. Z tego też względu za zobowiązanie tego rodzaju powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie.

Jak zatem wynika z powyższego, dotychczasowy szef nie odpowiada za zobowiązania swego następcy, które powstały już po przejęciu zakładu pracy, co podkreślono również we wspomnianym już powyżej orzeczeniu SN z 8 stycznia 2002 r. (I PKN 779/00).