Imprezy turystyczne: zmiana ceny a umowa

Przeczytaj także: Prawa konsumenta a obowiązki organizatora turystyki

Pomimo szczegółowej regulacji ustawowej w tym zakresie, bardzo często w umowach można znaleźć postanowienia znacznie odbiegające od ustawowych. Biorąc pod uwagę, iż zgodnie z art. 3853 pkt 20 kc w razie wątpliwości za niedozwolone postanowienia umowne uważa się te, które w szczególności przewidują uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy, wiele z postanowień zamieszczanych „standardowo” w umowach o imprezę turystyczną, a właściwie w stanowiących integralną część umowy warunkach ogólnych, zostało zakwestionowanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wpisanych do Rejestru klauzul niedozwolonych. Przykładowo można wskazać na następujące postanowienia umowne:

• „Wzrost ceny do 10% nie powoduje zmiany warunków imprezy”,
• „(…) Zmianę ceny uzasadniają w szczególności: zmiany kursów walut, wzrost opłat urzędowych, podatków lub opłat należnych za usługi (lotniskowe, portowe itd.), wzrost kosztów transportu”,
• „Firma zastrzega sobie prawo do zmiany ceny imprezy z przyczyn od siebie niezależnych (np. zmiana kursów walut, cen usług, kontrahenta, kosztów transportu oraz podatków i innych opłat) do 10% ceny bez powiadomienia uczestnika, a powyżej 10% z powiadomieniem. Wzrost ceny powyżej 10% uprawnienia uczestnika do rezygnacji pod warunkiem powiadomienia o tym fakcie osobiście lub pisemnie (…) nie później niż w terminie 3 dni od powiadomienia o zmianie ceny, brak odpowiedzi w terminie uważa się za akceptację zmienionych warunków”,
• „Ceny przedstawione w cenniku są cenami stałymi. Biuro zastrzega sobie jednak prawo do zmiany ceny w wyjątkowych przypadkach takich jak: skokowe zmiany kursów walut przekraczające 5%, taryf przewozowych, cen paliw, przepisów podatkowych itp., nie później jednak niż na 20 dni przed datą wyjazdu”,
• „Organizator zastrzega sobie prawo dokonywania zmian oferowanych i poświadczonych w dokumentacjach imprez cen, w przypadku podwyższania kosztów transportu, podatków i wzrostu ceł, nośników energii, wzrostów kursów walut.”
• „Biuro zastrzega sobie prawo zmiany ceny w terminie do 14 dni przed rozpoczęciem imprezy”.

Przedstawione powyżej przykłady niedozwolonych postanowień dotyczących kwestii związanych z możliwością zmiany ceny po zawarciu umowy, stanowią tylko nieliczne z nich i wskazują na konieczność szczególnego zwracania uwagi przede wszystkim na postanowienia dotyczące katalogu przyczyn mogących powodować wzrost cen, terminu w jakim dopuszczalne jest podwyższenie ceny oraz uprawnienia organizatora do zmiany ceny bez przyznania klientowi prawa do odstąpienia od umowy.