No to by sprawę usystematyzować. Wsiadając do autobusu zawierasz umowę
cywilnoprawną. Przewoźnik ma Cię dowieść, a ty masz z to zapłacić. Jeśli
nie zapłacisz, to przepisy prawa przewidują odpowiednie sankcje, ale są to
sankcje cywilnoprawne w postaci kary umownej.

Jeśli kontroler złapie gapowicza, to po jego zadaniem jest albo pobranie
opłaty podwyższonej, albo zebranie danych, które pozwolą na ewentualne
dochodzenie roszczń cywilnych przez przewoźnika. Przepis prawa pozostawia
tu pewną swobodę przewoźnikowi. Nie wymaga on sporządzania żadnego
protokołu. Zresztą to słowo jest cokolwiek nadużywane, wobec faktu, że
protokołu z reguły kojarzą się z czynnościami urzędowymi. Ale z drugiej
strony, choć obowiązku sporządzenia protokołu nie ma, to w razie wyparcia
się przez gapowicza w późniejszym terminie jazdy bez biletu sporządzony na
miejscu dokument stanowi podstawowy dowód w sprawie. No bo kontroler
zatrzymuje wiele osób i nie można od niego oczekiwać, że po roku będzie
pamiętam szczegóły każdego zatrzymania, a przecież sąd przed wydaniem
wyroku musi znać prawdę.

Kontroler musi między innymi ustalić jakoś tożsamość gapowicza. Prawo do
tego dają powołane w tej dyskusji przepisy. Problem powstaje, gdy gapowicz
nie ma żadnego dokumentu albo posłuży sie dokumentem sfałszowanym. Pewnym
rozwiązaniem problemu jest wezwanie policji na miejsce. No ale policjanci
jasnowidzami też nie są. Czasami może się komuś udać ich oszukać i podać
dane na przykąłd brata. Tak, czy inaczej powstaje wówczas problem i
najważniejszym dokumentem staje się ten protokół, którego w sumie żaden
przepis nie wymaga, ale który wygenerowało samo życie. Mam nadzieję, że
teraz wyjaśniłem tę pozorną sprzeczność w mych wcześniejszych zeznaniach.