Poselski projekt ustawy - Prawo spółdzielcze

Art. 9. 1. Niezwłocznie po powstaniu członkostwa zarząd spółdzielni wpisuje do rejestru
członków imię i nazwisko członka spółdzielni oraz adres zamieszkania, a w miarę potrzeby
także adres do doręczeń.
2. W wypadku zmiany adresu zamieszkania lub adresu do doręczeń członek jest obowiązany
niezwłocznie zawiadomić o tym na piśmie zarząd spółdzielni. Do czasu zgłoszenia takiej
zmiany doręczenie dokonane przez spółdzielnię pod dotychczasowym adresem członka
uważa się za skuteczne.
3. W rejestrze wpisuje się także dzień powstania członkostwa, liczbę objętych udziałów i
dzień ich objęcia, dzień zgłoszenia żądania zwrotu fakultatywnych udziałów, liczbę udziałów
objętych żądaniem i dzień ich zwrotu, wysokość wpisowego i dzień jego opłacenia, dzień
zawartej między członkiem i spółdzielnią umowy o wniesienie wkładu i informację o ustaniu
stosunku wkładu, informację o złożeniu oświadczenia o wystąpieniu ze spółdzielni, o
podjęciu uchwały w przedmiocie wykluczenia lub wykreślenia ze spółdzielni, dzień ustania
członkostwa. Wpisowi podlega także zmiana tych danych.
Art. 10. 1. Członek jest obowiązany objąć jeden udział w spółdzielni, chyba że statut
przewiduje obowiązek objęcia większej liczby udziałów (udziały obowiązkowe). Jeżeli statut
na to zezwala, członek może objąć dalsze udziały (udziały fakultatywne).
2. Członek określa w formie pisemnej pod rygorem nieważności liczbę obejmowanych
udziałów fakultatywnych.
3. Objęcie udziału następuje z chwilą dokonania wpłaty na udział.
4. Wpłata na udział jest dokonywana w pieniądzu.
Art. 11. 1. Członek uczestniczy w stratach spółdzielni do wysokości objętych udziałów,
których wysokość określa statut. Członek nie odpowiada za zobowiązania spółdzielni wobec
jej wierzycieli.
2. Były członek uczestniczy w pokrywaniu strat spółdzielni tak, jakby nadal był jej
członkiem, jeżeli spółdzielnia przeszła w stan likwidacji w ciągu sześciu miesięcy lub
wszczęto postępowanie naprawcze albo upadłościowe w ciągu roku od dnia, w którym
członek przestał należeć do spółdzielni.
Art. 12. 1. Statut może stanowić, że udziały są zbywalne między członkami lub między
członkiem a osobą przystępującą do spółdzielni oraz określać zasady zbywania udziałów,
jednakże udziały osób fizycznych nie mogą być zbywane na rzecz osób prawnych.
2. Zbycie udziału wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności oraz
zawiadomienia spółdzielni na piśmie.
3. Zbycie udziału obowiązkowego jest równoznaczne z wystąpieniem ze spółdzielni, przepis
art. 20 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 13. 1. Spadkobierca zmarłego członka spółdzielni dziedziczy udziały, jeżeli jest
członkiem spółdzielni lub złożył deklarację przystąpienia do spółdzielni. Jeżeli
spadkobierców jest więcej niż jeden, powinni oni wskazać jednego spośród siebie, który
uzyskuje prawo do udziałów.
2. Członek może w deklaracji o przystąpieniu do spółdzielni lub w późniejszym
oświadczeniu złożonym spółdzielni wskazać osobę, której po jego śmierci przypadną udziały
podlegające zwrotowi. Roszczenie takie nie wchodzi w skład spadku.
3. Osobie, która po śmierci członka nabyła udziały, przysługuje roszczenie o przyjęcie do
spółdzielni. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków spadkobiercy
dziedziczącego udziały, jeżeli odpowiada on wymogom określonym w statucie.
Art. 14. 1. Udziały, do objęcia których członek nie jest obowiązany według statutu, są
zwracane po ich wypowiedzeniu dokonanym w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
2. Udziały obowiązkowe ulegają zwrotowi po ustaniu członkostwa.
3. Członek może żądać zwrotu udziałów, o których mowa w ust. 1, na podstawie
zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok, w którym dokonał ich wypowiedzenia, a
udziałów, o których mowa w ust. 2 na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowego
za rok, w którym ustało członkostwo, chyba że udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat
spółdzielni.
Art. 15. Statut może przewidywać oprocentowanie udziałów. W takim wypadku statut
określa zasady ustalania wysokości oprocentowania. Oprocentowanie udziałów jest
dokonywane z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) spółdzielni.
Art. 16. 1. Prawa i obowiązki wynikające ze stosunku członkostwa w spółdzielni są dla
wszystkich członków równe, z zastrzeżeniem art. 108 ust. 1. W wypadku, gdy statut
spółdzielni dopuszcza członkostwo osób prawnych, prawa i obowiązki poszczególnych
rodzajów takich osób mogą być zróżnicowane w sposób określony w statucie.
2. Członek ma prawo:
1) uczestniczyć w walnym zgromadzeniu, a jeżeli jest ono zastąpione przez zebranie
przedstawicieli – w zebraniu grupy członkowskiej;
2) wybierać organy spółdzielni i być do nich wybierany;
3) otrzymywać odpisy statutu spółdzielni i wydawanych na jego podstawie regulaminów;
4) przeglądać uchwały organów spółdzielni, z wyjątkiem uchwał dotyczących spraw
między spółdzielnią a innym jej członkiem lub inną osobą korzystającą ze świadczeń
spółdzielni albo zatrudnioną w spółdzielni;
5) przeglądać sprawozdania z działalności spółdzielni i inne dokumenty podlegające
zatwierdzeniu przez organy, o których mowa w pkt 1;
6) przeglądać umowy zawierane przez spółdzielnię z innymi osobami niż te, o których
mowa w pkt 4, z wyjątkiem postanowień umów, których ujawnienie mogłoby
naruszać chronioną prawem tajemnicę spółdzielni albo jej kontrahenta;
7) zgłaszać wnioski dotyczące organizacji i działalności spółdzielni oraz regulaminów
wydawanych na podstawie statutu;
8) korzystać ze świadczeń spółdzielni i uczestniczyć w jej działalności społecznej;
9) uczestniczyć w podziale nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) spółdzielni, jeżeli
prowadzi ona działalność zarobkową.
3. Członek spółdzielni niemający pełnej zdolności do czynności prawnych wykonuje
uprawnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 1 – 7, przez swojego przedstawiciela ustawowego.
Jednakże członek taki nie może być wybrany do organów spółdzielni.
4. Członkowi spółdzielni przysługują także inne prawa określone w ustawie lub w statucie.
5. Członek spółdzielni jest obowiązany:
1) przestrzegać przepisy prawa, postanowienia statutu i przewidziane w nim regulaminy;
2) dbać o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczyć w realizacji jej zadań statutowych.
6. Członek spółdzielni wykonuje także inne obowiązki określone w ustawie lub w statucie.
7. Przepisy ustawy, statut oraz umowy zawierane przez spółdzielnię z jej członkami mogą
określać prawa i obowiązki członków wynikające ze stosunków prawnych pochodnych od
członkostwa w spółdzielni.
Art. 17. 1. Członek przystępujący do spółdzielni jest obowiązany do wniesienia wpisowego.
Wysokość i termin zapłaty wpisowego określa statut, jednakże jego wysokość dla
nowoprzyjmowanych członków nie może przekroczyć najniższego miesięcznego
wynagrodzenia określonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
2. Wpisowe nie podlega zwrotowi.
Art. 18. 1. W spółdzielniach, w których ustawa nie nakłada na członków obowiązku
wnoszenia wkładów, statut może przewidywać możliwość wnoszenia przez członków
wkładów na własność spółdzielni lub do korzystania przez nią. W takim wypadku statut
powinien określać zasady wyceny i zwrotu wkładów. Umowa między członkiem i
spółdzielnią określa prawo spółdzielni do wkładu (umowa o wniesienie wkładu).
2. Statut może stanowić, że wkłady pieniężne są oprocentowane.

Rozdział 2
Ustanie członkostwa

Art. 19. 1. Członka zmarłego skreśla się z rejestru członków spółdzielni ze skutkiem od
chwili śmierci.
2. Członka będącego osobą prawną skreśla się z rejestru członków ze skutkiem od chwili
ustania osobowości prawnej.
Art. 20. 1. Członek spółdzielni może z niej wystąpić za wypowiedzeniem dokonanym na
miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego, chyba że statut przewiduje dłuższy
termin.
2. Wypowiedzenie powinno być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Art. 21. 1. Spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo
wykreślenie członka z przyczyn określonych w statucie.
2. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej
lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z
postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami.
3. Członek trwale niewykonujący praw i obowiązków statutowych z przyczyn przez niego
niezawinionych może zostać wykreślony ze spółdzielni.
Art. 22. 1. Wykluczenia albo wykreślenia ze spółdzielni może dokonać, stosownie do
postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Członka
zawiadamia się pisemnie, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem, o terminie
rozpatrzenia sprawy i o możliwości złożenia wyjaśnień.
2. Zarząd spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały zawiadamia
członka na piśmie o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni wraz z uzasadnieniem oraz
pouczeniem o możliwości wniesienia odwołania i zaskarżenia uchwały do sądu. Uzasadnienie
powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni
uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia
określone w statucie.
3. Jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze
spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma
prawo:
1) odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia,
w terminie określonym w statucie, albo
2) zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia
doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 34 stosuje się
odpowiednio.
4. W wypadku bezskutecznego upływu terminu do rozpatrzenia odwołania przez walne
zgromadzenie, termin do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej, o którym mowa w
ust. 3 pkt 2, biegnie od dnia, w którym odwołanie powinno być najpóźniej rozpatrzone.
5. W wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej
w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek spółdzielni ma prawo być obecny przy
rozpatrywaniu odwołania i je popierać.
6. Odwołanie, o którym mowa w ust. 5, powinno zostać rozpatrzone na najbliższym walnym
zgromadzeniu, nie później jednak niż w ciągu dwunastu miesięcy od dnia wniesienia
odwołania. Odwołujący się członek spółdzielni powinien być zawiadomiony o terminie
walnego zgromadzenia co najmniej trzy tygodnie przed tym terminem.
7. Wykluczenie albo wykreślenie staje się skuteczne z chwilą:
1)
bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej,
chyba że członek przed upływem tego terminu wniósł odwołanie od uchwały rady
do walnego zgromadzenia;
2)
bezskutecznego upływu terminu do wniesienia do walnego zgromadzenia
odwołania od uchwały rady nadzorczej, jeżeli termin ten jest dłuższy od terminu do
zaskarżenia do sądu uchwały rady;
3)
bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały walnego
zgromadzenia;
4)
prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa o uchylenie uchwały rady
nadzorczej albo walnego zgromadzenia.
Art. 23. 1. Roszczenia o zwrot udziałów i o zwrot wkładów lub o wypłatę ich równowartości
nie mogą być zbyte, chyba że są już wymagalne.
2. Wierzyciel członka może uzyskać zaspokojenie z jego udziałów dopiero z chwilą ustania
członkostwa lub wypowiedzenia udziałów fakultatywnych.
3. Jeżeli egzekucja z innego majątku członka okaże się bezskuteczna, a przepis szczególny
nie stanowi inaczej, wierzyciel członka może skierować egzekucję do wkładów wniesionych
przez członka. W takim wypadku roszczenie członka o zwrot wkładów lub ich równowartości
staje się wymagalne po upływie sześciu miesięcy od dnia zajęcia wkładów.
4. Wierzytelności spółdzielni do członka z tytułu wpłat na udziały nie podlegają zajęciu na
rzecz wierzycieli spółdzielni.
Art. 24. 1. Roszczenia o zwrot udziałów, wkładów albo ich równowartości oraz udziału w
nadwyżce bilansowej (dochodzie ogólnym) ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat.
2. Kwoty roszczeń, które uległy przedawnieniu, przekazywane są na fundusz zasobowy.
3. Roszczenie o zwrot nieruchomości wniesionej tytułem wkładu nie ulega przedawnieniu.
4. Roszczenie o zwrot udziałów, wkładów oraz ich równowartości przysługuje osobom
uprawnionym lub spadkobiercom członka.