Poselski projekt ustawy o działalności spółdzielni mieszkaniowych

własności domu, a także udział w kosztach likwidacji spółdzielni, o ile przeniesienie
własności następuje w ramach postępowania likwidacyjnego.


Art. 68.
§ 1. Członek spółdzielni, który w dniu wejścia ustawy w życie zamieszkuje w mieszkaniu
rotacyjnym należącym do tej spółdzielni, staje się z tym dniem najemcą tego mieszkania w
rozumieniu przepisów ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, a
jeżeli przed tym dniem wniósł wymagany wkład mieszkaniowy - staje się osobą uprawnioną
do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w rozumieniu niniejszej
ustawy.

§ 2. Przepis § 1 nie narusza praw nabytych członka spółdzielni do zawarcia umowy w sprawie
ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa innego lokalu mieszkalnego lub prawa
odrębnej własności takiego lokalu.


Art. 69.
§ 1. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do spółdzielni mieszkaniowych będących w
likwidacji lub w upadłości.

§ 2. Pisemne żądania, o których mowa w art. 19, 38, 39, 56, 64, składane są w wypadkach, o
których mowa w § 1, do likwidatora lub syndyka masy upadłościowej spółdzielni.


Art. 70. Przepisu art. 38 § 1 pkt. 5 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, nie
stosuje się do ustanawiania prawa odrębnej własności lokali i przeniesienia własności lokali,
domów jednorodzinnych oraz miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych.


Art. 71. W zakresie spraw nieuregulowanym w ustawie do spółdzielni mieszkaniowej stosuje
się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze.


Art. 72.
§ 1. Spółdzielnie istniejące w dniu wejścia ustawy w życie dokonają zmian swoich statutów
stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w ustawie - Prawo
spółdzielcze. Zgłoszenia do rejestru tych zmian spółdzielnie dokonają nie pó niej niż do dnia
…………

§ 2. Do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów
pozostają w mocy. Jednakże w razie sprzeczności między nimi a przepisami niniejszej ustawy
stosuje się przepisy tej ustawy.


Art. 73. Traci moc ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.
U. z 2003 r., Nr 119. Poz. 1116, z pó n. zm.).


Art. 74. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

UZASADNIENIE

Spółdzielczość mieszkaniowa jest masową organizacją społeczno-gospodarczą. Jej
działalność kształtuje warunki mieszkaniowe 3,5 miliona rodzin. Prawno-organizacyjne i
finansowe zasady działania tych spółdzielni mają więc rozległe reperkusje społeczne.
Intencją przedstawionego projektu ustawy jest zastąpienie dotychczas obowiązującej ustawy z
15 grudnia 2000 r o spółdzielniach mieszkaniowych, która wskutek swej wadliwości była
przedmiotem wielu krytycznych ocen ze strony Trybunału Konstytucyjnego i mimo
wielokrotnych nowelizacji nadal posiada wady uniemożliwiające spójną realizację jej
przepisów.
Dla niektórych polityków spółdzielczość mieszkaniowa stała się wygodnym „chłopcem do
bicia”, odpowiedzialnym za wszelkie skutki zaniedbań państwa w polityce mieszkaniowej.
Koronnym tego dowodem jest uchwalona 15 grudnia 2000 roku ustawa o spółdzielniach
mieszkaniowych, szczególnie w wersji obowiązującej od nowelizacji uchwalonej w 2007
roku.
Ustawa ta tworzy nieprzejrzysty i dysfunkcjonalny model spółdzielczości mieszkaniowej.
Stworzono nowe rozwiązania normatywne a jednocześnie bezrefleksyjnie przyjęto zawarte w
Prawie spółdzielczym z 1982 roku, przewidziane tam rozstrzygnięcia legislacyjne zasadzające
się na całkowicie odmiennych założeniach.
Dodatkowo legislatywa wykazuje nieumiejętność właściwego odczytania orzeczeń Trybunału
Konstytucyjnego, a wywiedzione z nich wnioski są stosowane mechanicznie, co pogłębia
chaos koncepcyjny ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Konglomerat tak zróżnicowanych przesłanek zaowocował zdeformowaniem koncepcji
spółdzielni mieszkaniowych i praw spółdzielczych oraz ich dysfunkcjonalność.
Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z 2000 r. jest nie tylko ułomnym aktem prawnym,
ale wywołuje również negatywne skutki.
Główne z nich, to:
 narzucenie spółdzielniom zróżnicowanych warunków finansowych przekształcenia praw
lokatorskich na własnościowe, w wyniku czego ok. 2 milionów członków, którzy uzyskali
uprawnienia własnościowe przed 2007 rokiem, poniosło znaczne obciążenia finansowe, a
900 tys. członków uzyskujących takie same uprawnienia majątkowe od 2007 r. tych
obciążeń finansowych nie poniosło,
 nakaz przekształcenia praw lokatorskich w odrębną własność bez ekwiwalentnego
wynagrodzenia dla spółdzielni, uznany przez Trybunał Konstytucyjny za sprzeczny z
Konstytucją, pozbawił spółdzielnie znaczących przychodów na cele remontowe,
 ograniczenie możliwości członków swobodnego wyboru tytułów prawnych do lokali
(zakaz ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu),
 arbitralny nakaz odrębnego dla każdej nieruchomości rozliczania kosztów i przychodów,
co praktycznie przekreśla możliwość realizacji jednej z podstawowych zasad
spółdzielczych – solidaryzmu społecznego,
 zanarchizowanie samorządności spółdzielczej przez nakaz odbywania walnych
zgromadzeń członków niezależnie od wielkości spółdzielni mieszkaniowej.
Wbrew tendencyjnym medialnym przekazom przypisującym spółdzielniom mieszkaniowym
sabotowanie praw członków do wyodrębnienia własności lokali, proces ten przebiega w
spółdzielniach bez większych zakłóceń.
Już 1/3 z 3,5 miliona mieszkań spółdzielczych stała się wyodrębnioną własnością członków i
składane wnioski są realizowane na bieżąco z wyjątkiem nieruchomości lub lokali o
nieuporządkowanym stanie prawnym.
rodowisko społeczne spółdzielczości mieszkaniowej od dłuższego czasu wnioskowało pod
adresem rządu oraz ustawodawcy uporządkowanie treści ustawy przez usunięcie przepisów
szkodliwych oraz likwidację sprzeczności i luk prawnych. Niestety, wnioski te nie zostały
uwzględnione.
Doświadczeniem szczególnym w tych staraniach poprawienia treści ustawy był wyrok
Trybunału Konstytucyjnego wydany 17 grudnia 2008 r., w którym uznano przepis art. 12 ust.
1 omawianej ustawy jako niezgodny z Konstytucją, gdyż pozbawia spółdzielnie część
majątku wspólnego bez ekwiwalentnego wynagrodzenia. Trybunał Konstytucyjny zalecił
niezwłoczną nowelizację tego przepisu.
Uchwalona 18 grudnia 2009 r. nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
zignorowała ten wyrok Trybunału Konstytucyjnego i ponownie uchwalono przepis art. 12 ust.
1 w brzmieniu wcześniejszym, uznanym przez Trybunał Konstytucyjny jako niezgodny z
Konstytucją.
Wnioskodawcy przypominają, że art. 190 ust. 1 Konstytucji jednoznacznie stanowi, iż
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Przedstawiony projekt ustawy nie jest nową koncepcją ustawy, a jedynie próbą
uporządkowania niespójnych przepisów i wypełnieniem luk prawnych w obowiązujących
przepisach.
Projekt ustawy nie przewiduje anulowania decyzji, które stworzyły określone prawa po
stronie członków spółdzielni. Wszystkie dokonane przekształcenia praw do lokali zachowają
swoją ważność.
Intencją projektu ustawy jest by podstawowe zasady funkcjonowania spółdzielni i jej relacje z
członkami były regulowane przepisami statutu spółdzielni a nie arbitralnymi rozwiązaniami
narzuconymi przez ustawodawcę.
Przedstawiony projekt przywraca członkom spółdzielni prawo swobodnego decydowania jaki
tytuł prawny do lokalu chcą posiadać i nie zawiera ograniczeń czasowych w zakresie
przekształcania spółdzielczych praw do lokali w prawo odrębnej własności.
Projekt ustawy dopuszcza przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do mieszkania
zarówno na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jak i w prawo odrębnej własności.
Mimo tendencyjnie negatywnych opinii medialnych o spółdzielczym własnościowym prawie
do lokalu, ogromna większość członków jest zainteresowana utrzymaniem tego prawa.
Ani odrębna własność lokalu w budynku wielorodzinnym nie daje właścicielowi całkowitej
niezależności ani też spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nie narzuca szczególnych
ograniczeń.
Zasady finansowe tych przekształceń powinien określać statut spółdzielni.
W odniesieniu do spółdzielczych mieszkań lokatorskich, których liczba w ostatnich latach
zmniejszyła się do ok. 4% całości spółdzielczych zasobów, projekt ustawy przewiduje:
 utrzymanie norm chroniących prawo do lokalu osób bliskich zamieszkałych z członkiem,
 uporządkowanie zasad rozliczeń finansowych w przypadku wygaśnięcia lokatorskiego
prawa ( zwrot zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego ).
Projekt ustawy jako zasadę utrzymuje rozliczanie przychodów i kosztów związanych z
eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości odrębnie dla każdej nieruchomości.