Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw

wydanych na podstawie art. 39 ustawy o transporcie drogowym w brzmieniu nadanym
projektowaną ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie tej
ustawy.
Zmiany w art. 15, 16, 16a, 21, 23, 24, 25, 30, 33, 40, 46, 47, 50, 83, 84, 86, 90 i 95a
ustawy o transporcie drogowym mają charakter dostosowawczy i wynikają z projektowanych
zmian wprowadzonych do wcześniejszych artykułów ustawy o transporcie drogowym.
W związku z uwagą zgłoszoną przez Ministerstwo Finansów, do projektu ustawy
dodany został art. 47a, który przewiduje, że zadania organów jednostek samorządu
terytorialnego, o których mowa w art. 5 ust. 7 – 10, art. 16b ust. 1 i 4, art. 18 ust. 1 pkt 1
i ust. 4 oraz art. 33 ust. 8 i 9a, są wykonywane jako zadania własne.
Biorąc pod uwagę charakter rozwiązań przewidzianych w wyżej wymienionych
rozporządzeniach (WE) oraz potrzebę dostosowania polskich przepisów do tych rozporządzeń,
projektowana ustawa zawiera rozwiązania w jak najmniejszym stopniu utrudniające
podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego.
Ocenia się, że przepisy ustawy nie będą miały negatywnego wpływu na dostępność do zawodu
przewoźnika drogowego. W tym kontekście w celu uniknięcia wprowadzenia nowych obciążeń
dla przedsiębiorców oraz maksymalnego uproszczenia procedur związanych z dostępem do
zawodu przewoźnika drogowego projektowana ustawa nie przewiduje uszczegółowienia
pojęcia siedziby przedsiębiorcy i bazy eksploatacyjnej, o których mowa w rozporządzeniu
(WE) nr 1071/2009.
Rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, 1072/2009 i 1073/2009 przewidują, że każde
państwo członkowskie prowadzi krajowy rejestr elektroniczny przedsiębiorstw transportu
drogowego, które od wyznaczonego przez to państwo właściwego organu uzyskali zezwolenie
na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Do dnia 31 grudnia 2012 r. każde państwo
członkowskie UE zobowiązane jest utworzyć krajowy rejestr elektroniczny przedsiębiorstw
transportu drogowego, który będzie połączony – przez krajowy punkt kontaktowy –
z krajowymi rejestrami elektronicznymi przedsiębiorstw transportu drogowego pozostałych
państw członkowskich UE. Dostosowanie polskiego porządku prawnego do przepisów
ww. rozporządzeń w zakresie krajowego rejestru elektronicznego przedsiębiorców transportu
drogowego nastąpi w drodze odrębnej nowelizacji ustawy o transporcie drogowym.
Projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów
przewiduje m.in. wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie
drogowym w zakresie dotyczącym zasad wykonywania przewozów drogowych osób taksówką.
Biorąc pod uwagę treść projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz treść
6

projektu ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, na dalszym
etapie prac legislacyjnych konieczne będzie skorelowanie przepisów ww. projektów.
Projekt ustawy przewiduje, że przedmiotowe przepisy wejdą w życie po upływie 30 dni
od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 3 w zakresie art. 5a pkt 2, art. 5b pkt 3 i art. 5c ust. 1
pkt 4, art. 1 pkt 4 w zakresie art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a oraz art. 3, które wchodzą w życie z dniem
19 stycznia 2013 r., oraz z wyjątkiem art. 1 pkt 32 lit. a, pkt 33 i 39 oraz art. 2, które wchodzą
w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia.

Objęcie kierowców pracujących na własny rachunek przepisami ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 92, poz. 879, z późn. zm.) powoduje
konieczność kontrolowania stosowania tych przepisów przez ww. kierowców. W związku
z tym proponuje się dodanie w art. 50 zawierającym wykaz zadań Inspekcji Transportu
Drogowego nowego zadania, którym będzie kontrola czasu pracy przedsiębiorców
wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie przewozów drogowych, dla której
to działalności wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej lub innego dokumentu
uprawniającego do wykonywania przewozów drogowych, kontrola czasu pracy
przedsiębiorców i kierowców niebędących przedsiębiorcami, którzy świadczą usługi
kierowania pojazdem na rzecz podmiotów posiadających licencję wspólnotową lub inny
dokument potwierdzający uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego, przy
wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 albo
Umowie AETR.
Stosownie do zmiany art. 50 pkt 1 proponuje się przeredagowanie art. 68 w taki sposób,
aby w wykazie podmiotów podlegających kontroli określonej w art. 50 i art. 87 ustawy dodane
zostały kolejne podmioty, tj.:
1) przedsiębiorcy wykonujący osobiście działalność gospodarczą w zakresie przewozów
drogowych, dla której to działalności wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej lub
innego dokumentu uprawniającego do wykonywania przewozów drogowych, przy
wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 albo Umowie
AETR,
2) przedsiębiorcy i kierowcy niebędący przedsiębiorcami świadczący usługi kierowania
pojazdem na rzecz podmiotów posiadających licencję wspólnotową lub inny dokument
potwierdzający uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego, przy wykonywaniu
przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 albo Umowie AETR.
Stosownie do proponowanego art. 68 ust. 1 pkt 2 kontrola tych podmiotów będzie
dotyczyła przestrzegania czasu pracy. Należy podkreślić, że kontrolę czasu pracy kierowców
7

zatrudnionych na podstawie stosunku pracy przeprowadzają inspektorzy Państwowej Inspekcji
Pracy.
Ponadto należy określić rodzaj naruszeń przepisów dotyczących czasu pracy i wysokość
kary za te naruszenia. Proponuje się umieścić w art. 92 w nowo dodanych ust. 4a, 4b i 4c
przepisy określające karę za przekroczenie tygodniowego wymiaru czasu pracy, karę za
nieudzielenie przerwy na odpoczynek, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o czasie pracy
kierowców, oraz kary za nieprowadzenie ewidencji czasu pracy.
Proponuje się, aby przedsiębiorcy wykonujący osobiście działalność gospodarczą, dla
której wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej lub innego dokumentu uprawniającego
do wykonywania przewozów drogowych, a także podmioty posiadające licencję wspólnotową
lub inny dokument potwierdzający uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego, na
rzecz którego przedsiębiorcy lub kierowcy niebędący przedsiębiorcami świadczą usługi
kierowania pojazdem, przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE)
nr 561/2006 albo Umowie AETR, podlegali karze grzywny w wysokości od 100 zł do 2.000 zł
za przekroczenie tygodniowego wymiaru czasu pracy.
Proponuje się, aby przedsiębiorcy wykonujący osobiście działalność gospodarczą, dla
której wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej lub innego dokumentu uprawniającego
do wykonywania przewozów drogowych, a także podmioty posiadające licencję wspólnotową
lub inny dokument potwierdzający uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego, na
rzecz którego przedsiębiorcy lub kierowcy niebędący przedsiębiorcami świadczą usługi
kierowania pojazdem, przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr
561/2006 albo Umowie AETR, podlegali karze grzywny w wysokości od 100 zł do 2.000 zł za
nieudzielenie przerwy na odpoczynek w wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w przypadku
gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin, oraz w wymiarze nie krótszym niż 45 minut,
w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin.
Ponadto proponuje się, aby za nieprowadzenie ewidencji czasu pracy przedsiębiorcy
wykonujący osobiście działalność gospodarczą, dla której wymagane jest posiadanie licencji
wspólnotowej lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania przewozów
drogowych, a także podmioty posiadające licencję wspólnotową lub inny dokument
potwierdzający uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego, na rzecz którego
przedsiębiorcy lub kierowcy niebędący przedsiębiorcami świadczą usługi kierowania
pojazdem, przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006
albo Umowie AETR, podlegali karze grzywny w wysokości od 100 zł do 2.000 zł.

8

Opracowanie zmian w ustawie o czasie pracy kierowców wynika z konieczności
wdrożenia do polskiego prawa art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących
czynności w trasie w zakresie transportu drogowego.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 akapit 2 dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących
czynności w trasie w zakresie transportu drogowego przepisy dyrektywy stosuje się do
kierowców pracujących na własny rachunek od dnia 23 marca 2009 r. Stosownie do art. 2 ust. 1
akapit 3 dwa lata przed wejściem w życie tego przepisu Komisja Europejska przedstawiła
sprawozdanie zawierające analizę konsekwencji wyłączenia kierowców pracujących na własny
rachunek z zakresu dyrektywy. Sprawozdanie to było podstawą do przygotowania w 2007 r.
projektu dyrektywy wyłączającej kierowców pracujących na własny rachunek z zakresu
dyrektywy. Prace legislacyjne trwały prawie trzy lata i zakończyły się dnia 30 czerwca 2010 r.
decyzją o wycofaniu projektu nowelizacji, po jego odrzuceniu w dniu 16 czerwca przez
Parlament Europejski.
W związku z wycofaniem projektu, Dyrektor Generalny Dyrekcji ds. Mobilności
i Transportu Komisji Europejskiej Matthias Ruete zwrócił się w dniu 12 lipca 2010 r. do
Stałego Przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej o informację dotyczącą sposobu
wdrożenia art. 2 ust. 1 dyrektywy. W tej sytuacji należało dostosować przepisy ustawy o czasie
pracy kierowców do art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE.
Planowana zmiana ustawy o czasie pracy kierowców powoduje konieczność zmiany
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym w części dotyczącej zadań Inspekcji
Transportu Drogowego oraz określenia naruszeń przepisów o czasie pracy i prowadzeniu
ewidencji czasu pracy, a także wysokości kar za te naruszenia.
W przepisach ogólnych, w art. 1 ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców proponuje się
dodać nowe pkt 1a – 1c, z których będzie wynikało, że przepisy ustawy obejmują również:
1) przedsiębiorców, którzy wykonują osobiście działalność gospodarczą w zakresie
przewozów drogowych, do których wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej
lub innego dokumentu potwierdzającego uprawnienia do wykonywania przewozu
drogowego, z tym że będą to przewozy podlegające rozporządzeniu (WE) nr 561/2006
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji
niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz
zmieniającemu rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również
uchylającemu rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. UE L 102
9

z 11.04.2006, str. 1, z późn. zm.) albo Umowie europejskiej dotyczącej pracy załóg
pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej
w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086 i 1087 oraz z 2009 r.
Nr 190, poz. 1479),
2) przedsiębiorców, którzy świadczą usługi kierowania pojazdem na rzecz podmiotów
posiadających licencję wspólnotową lub inny dokument potwierdzający uprawnienia do
wykonywania przewozu drogowego; przepis będzie dotyczył przewozów drogowych
podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 albo Umowie AETR,
3) kierowców niebędących przedsiębiorcami, którzy świadczą usługi kierowania pojazdem
na rzecz podmiotów posiadających licencję wspólnotową lub inny dokument
potwierdzający uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego; przepis będzie
dotyczył przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 albo
Umowie AETR.
Obecnie ustawa określa czas pracy kierowców wykonujących przewóz drogowy,
zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Planowana zmiana wynika z obowiązku
wdrożenia do polskiego prawa art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE.
Proponuje się dodanie w projekcie ustawy nowego rozdziału określającego czas pracy
przedsiębiorców i kierowców wymienionych w pkt 1, 2 i 3 objętych nowymi przepisami.
Rozdział ten zawiera przepisy określające definicję czasu pracy, średni tygodniowy czas
pracy kierowców, wymiar odpoczynku dziennego i tygodniowego, a także przepisy dotyczące
ewidencji czasu pracy. Przedsiębiorcy i kierowcy wymienieni w art. 1 ust. 1 pkt 1a – 1c
wykonują przewozy drogowe podlegające rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub Umowie
AETR, a zatem wymiar odpoczynku dziennego i tygodniowego tych kierowców powinien być
zgodny z rozporządzeniem lub Umową AETR.
Czasem pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą, dla
prowadzenia której wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej lub innego dokumentu
uprawniającego do wykonywania przewozów drogowych i która to działalność polega na
wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 albo Umowie
AETR, jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, w którym pozostaje on na swoim
stanowisku pracy, będąc do dyspozycji podmiotu, dla którego świadczy usługę przewozu
drogowego i wykonuje czynności wymienione w art. 6 ust. 1 ustawy. Czynności te nie
obejmują ogólnej pracy administracyjnej, o której mowa w art. 3 lit. a pkt 2 dyrektywy
2002/15/WE. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy czas pracy kierowcy stanowi czas od rozpoczęcia
do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem
10