Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 3760


Warszawa, 23 lipca 2015 r.
S
EJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-75-15



Pani

Małgorzata Kidawa-Błońska

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych, ustawy -
Kodeks cywilny oraz niektórych innych
ustaw.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Gospodarki.

Z poważaniem

(-) Ewa Kopacz
Projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks
cywilny oraz niektórych innych ustaw,
Art. 1. W ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach
handlowych (Dz. U. poz. 403) wprowadza się następujące zmiany:

1) Niniejsza ustawa w zakresie swojej regulacji uzupełnia wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i
Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach
handlowych (Dz. Urz. UE L 48 z 23.02.2011, str. 1).
2) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe, ustawę z dnia
28 kwietnia 1936 r. – Prawo czekowe, ustawę z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej, ustawę z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, ustawę
z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, ustawę z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej,
ustawę z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawę
z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, ustawę z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawę z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, ustawę
z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ustawę z dnia
30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii
gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, ustawę z dnia 14 grudnia
1995 r. o izbach rolniczych, ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, ustawę z dnia
29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo
bankowe, ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia
15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, ustawę z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych
zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w
wyniku działania żywiołu, ustawę z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, ustawę z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o
nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych, ustawę z dnia 26 czerwca
2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin, ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych, ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawę z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w
sprawach dotyczących pomocy publicznej, ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym, ustawę z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy, ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawę z dnia
19 czerwca 2009 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych udzielonych osobom,
które utraciły pracę, ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ustawę z dnia 27 sierpnia
2009 r. o Służbie Celnej, ustawę z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej, ustawę z dnia 5
listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, ustawę z dnia 19 listopada 2009 r.
o grach hazardowych, ustawę z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, ustawę z dnia 12 sierpnia 2010
r. o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r., ustawę z dnia 25 marca 2011 r. o
Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, ustawę z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków,
środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, ustawę z dnia
9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawę z dnia 18 sierpnia 2011 r. o
bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, ustawę z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach
płatniczych, ustawę z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem
skutków powodzi, ustawę z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe.
– 2 –
1)
w art. 3 uchyla się pkt 4;
2)
w art. 4 w pkt 2 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
„3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych – odsetki za
opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego w transakcjach handlowych w
wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i
ośmiu punktów procentowych.”;
3)
w art. 7:
a)
w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„W transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem
jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki
ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły
wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia
zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:”,
b)
ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 60 dni,
liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających
dostawę towaru lub wykonanie usługi, chyba że strony w umowie wyraźnie ustalą
inaczej i pod warunkiem że ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec
wierzyciela.”;
4)
w art. 8 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„W transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny,
wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w
transakcjach handlowych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do
dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:”;
5)
po art. 8 dodaje się art. 8a–8c w brzmieniu:
„Art. 8a. Data otrzymania faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru
lub wykonanie usługi, nie podlega porozumieniu między dłużnikiem a wierzycielem.
Art. 8b. Stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego, stanowiąca podstawę
naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych,
obowiązująca:
1)
w dniu 1 stycznia danego roku, ma zastosowanie do dnia 30 czerwca tego roku;
2)
w dniu 1 lipca danego roku, ma zastosowanie do dnia 31 grudnia tego roku.
– 3 –
Art. 8c. Minister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w drodze obwieszczenia,
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wysokość stawki
odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych.”;
6)
w art. 9 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Jeżeli strony transakcji handlowej przewidziały w umowie zbadanie towaru lub
usługi celem potwierdzenia zgodności towaru lub usługi z umową, ustalony w umowie
termin tego badania nie może być rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela i nie może
przekraczać 30 dni, licząc od dnia otrzymania towaru lub usługi.”;
7)
art. 10–13 otrzymują brzmienie:
„Art. 10. 1. Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których
mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania,
równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro
ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca
poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne,
stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.
2. Oprócz kwoty, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje również
zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności
przewyższających tę kwotę.
3. Kwota, o której mowa w ust. 1, przysługuje od transakcji handlowej, z
zastrzeżeniem art. 11 ust. 2 pkt 2.
Art. 11. 1. Strony transakcji handlowej mogą ustalić w umowie harmonogram
zapłaty świadczenia pieniężnego w częściach, pod warunkiem że ustalenie takie nie jest
rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
2. Jeżeli strony transakcji handlowej zastrzegły w umowie, że świadczenie
pieniężne będzie następować w częściach, uprawnienie do:
1)
odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1,
2)
kwoty, o której mowa w art. 10 ust. 1, oraz do zwrotu poniesionych kosztów
odzyskiwania należności, o których mowa w art. 10 ust. 2
– przysługuje w stosunku do każdej niezapłaconej części.
Art. 12. Krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona
interesów podmiotów, o których mowa w art. 2, może, za zgodą takiego podmiotu,
wytoczyć na jego rzecz powództwo o zapłatę odsetek, o których mowa w art. 5, art. 6
ust. 1, art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 8 ust. 1 i 4, a także o zapłatę kwoty, o której mowa w
– 4 –
art. 10 ust. 1, i o zwrot poniesionych kosztów odzyskiwania należności, o których mowa
w art. 10 ust. 2, lub przystąpić do toczącego się postępowania.
Art. 13. 1. Oceny, czy postanowienia umowne są rażąco nieuczciwe w rozumieniu
niniejszej ustawy, dokonuje się, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w
szczególności:
1)
rażące odstępstwa od dobrych praktyk handlowych, które naruszają zasadę
działania w dobrej wierze i zasadę rzetelności;
2)
właściwość towaru lub usługi, które są przedmiotem transakcji handlowej.
2. Postanowienia umowy wyłączające lub ograniczające uprawnienia wierzyciela
lub obowiązki dłużnika, o których mowa w art. 5, art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 i 3, art. 8
ust. 1 i 4 i art. 10–12, są nieważne, a zamiast nich stosuje się przepisy ustawy.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r.
poz. 121, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 359:
a)
§ 2 i 21 otrzymują brzmienie:
„§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się
odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego
Banku Polskiego i trzech punktów procentowych.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie
może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek
ustawowych (odsetki maksymalne).”,
b)
uchyla się § 3,
c)
dodaje się § 4 w brzmieniu:
„§ 4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, stawkę
odsetek ustawowych.”;
2)
w art. 481:
a)
§ 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki
ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej
Narodowego Banku Polskiego i pięciu punktów procentowych. Jednakże gdy

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 827 oraz z 2015 r.
poz. 4, 397 i 539.