Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Druk nr 3588


Warszawa, 15 maja 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja






Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników oraz ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Henryka Smolarza.



(-) Bartłomiej Bodio; (-) Krzysztof Borkowski; (-) Jan Bury; (-) Artur
Dębski; (-) Dariusz Cezar Dziadzio; (-) Stanisław Kalemba; (-) Mieczysław
Kasprzak; (-) Tomasz Makowski; (-) Elżbieta Nawrocka; (-) Urszula
Pasławska; (-) Paweł Sajak; (-) Henryk Smolarz; (-) Zbigniew Sosnowski;
(-) Franciszek Jerzy Stefaniuk; (-) Andrzej Sztorc; (-) Halina Szymiec-
Raczyńska; (-) Piotr Walkowski; (-) Piotr Zgorzelski; (-) Stanisław
Żelichowski.
Projekt

USTAWA
z dnia ……………. 2015 r.
o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych

Art. 1. W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z
2013 r. poz. 1403, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3:
a) ust. 2a otrzymuje brzmienie:
„2a. Objęcie ubezpieczeniem na wniosek następuje od dnia wskazanego we
wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym
wniosek został złożony, z zastrzeżeniem ust. 5.”,
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Osoba podlegająca ubezpieczeniu na wniosek może w każdym czasie odstąpić
od ubezpieczenia składając oświadczenie w tej sprawie, z zastrzeżeniem art. 16
ust. 2 pkt 4.”,
c) dodaje się ust. 5–7 w brzmieniu:
„5. Przepis ust. 4 nie ma zastosowania do osób, za które wójt opłaca składki na
ubezpieczenie emerytalno–rentowe w związku pobieraniem świadczenia
pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie przepisów o
świadczeniach rodzinnych albo zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o
ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.
6. Jeżeli wniosek o objęcie ubezpieczeniem na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 4
złożony został w ciągu 30 dni od dnia wydania przez wójta decyzji przyznającej
świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów
o świadczeniach rodzinnych albo zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o
ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów objęcie tym ubezpieczeniem
następuje od dnia przyznania prawa do tego świadczenia albo zasiłku.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 1623 i 1650 oraz z
2014 r. poz. 684, 1682 i 1831.
7. Termin określony w ust. 6 może zostać przywrócony na wniosek osoby, o
której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 4, jeżeli udowodni, że niezachowanie terminu
nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.”;
2) w art. 4:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik, z
zastrzeżeniem ust. 3. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku
osób, obowiązek opłacania składki ciąży na nich solidarnie.”,
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Składki na ubezpieczenie za osobę, o której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 4, opłaca
wójt w wysokości określonej w art. 17 ust. 1.”;

3)
w art. 16 w ust. 2 w pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w
brzmieniu:
„4) osobę, która podlegała ubezpieczeniu jako rolnik lub domownik i zaprzestała
prowadzenia działalności rolniczej lub pracy w gospodarstwie rolnym w związku z
nabyciem prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego
na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych albo zasiłku dla opiekuna na
podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów przez okres
pobierania tego świadczenia albo zasiłku – do uzyskania 25–letniego okresu
ubezpieczenia emerytalno–rentowego, o którym mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2.”;

4) „Art. 16 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników otrzymuje brzmienie:
Przepisów ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1, 2 i 4 nie stosuje się do osoby, która podlega
innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty,
lub ma ustalone prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.”

5)
w art. 39a dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
„5. Kasa niezwłocznie przekazuje właściwemu wójtowi odpis decyzji stwierdzającej
podleganie ubezpieczeniu emerytalno–rentowemu przez osobę, o której mowa w art.
16 ust. 2 pkt 4, lub ustanie ubezpieczenia takiej osoby.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.
U. z 2015 r. poz. 121) w art. 6 ust. 2b otrzymuje brzmienie:

„2b. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny
zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, jeżeli podlega ona obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego z innego tytułu na podstawie ustawy lub na podstawie
odrębnych przepisów lub jest ubezpieczona na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy
z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1403, z późn. zm.)”.

Art. 3. 1. Osoba, która przed dniem wejścia w życie ustawy, nabyła prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie przepisów o
świadczeniach rodzinnych albo do zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o
ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, i podlega z tego tytułu
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie ustawy zmienianej w art. 2,
może złożyć wniosek o odstąpieniu od tych ubezpieczeń i objęcie jej
ubezpieczeniem emerytalno–rentowym na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy
zmienianej w art. 1.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, osoba zainteresowana składa wójtowi,
burmistrzowi lub prezydentowi miasta, który wypłaca świadczenie pielęgnacyjne,
specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna w terminie 6 miesięcy od
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

3. Kopię wniosku, o którym mowa w ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta,
wypłacający zainteresowanemu świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek
opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, przekazuje do Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego wraz z informacją o dniu wyrejestrowania
zainteresowanego z ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy zmienianej w art.
2.



Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 2015 r.



2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 1623 i 1650 oraz z
2014 r. poz. 684, 1682 i 1831.
UZASADNIENIE

Świadczenia dla opiekunów osób niepełnosprawnych przyznawane na podstawie
ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114) oraz
ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2014
r. poz. 567), tj. świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla
opiekunów przysługują osobom, które rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
aby sprawować opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, o ile spełniają pozostałe
warunki ustawowe, np. dotyczące kryterium dochodowego lub obowiązku alimentacyjnego.
Podstawowym warunkiem jest jednak brak aktywności zawodowej spowodowany
koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. W związku z
tym, rolnicy (ich małżonkowie) i domownicy ubiegający się o powyższe świadczenia,
zobowiązani są do złożenia oświadczenia (pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie
fałszywych zeznań) o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa rolnego lub wykonywania pracy
w gospodarstwie rolnym. Jest to konsekwencją uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z
dnia 11 grudnia 2012 r. (sygn. akt. I OPS 5/12), w której NSA stwierdził, że świadczenia
pielęgnacyjnego nie może otrzymywać rolnik prowadzący gospodarstwo rolne, gdyż jest w
takim przypadku osobą aktywną zawodowo.


Rolnicy i domownicy ubezpieczeni w KRUS po złożeniu takiego oświadczenia tracą
status do ubezpieczenia społecznego rolników, ponieważ zgodnie z przepisami ustawy z dnia
20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013 r., poz. 1403, z
późn. zm.):
– za rolnika uznaje się pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium
RP, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu
gospodarstwie rolnym,
– za domownika uznaje się osobę bliską rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z
rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego
gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie i nie
jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Tak więc rolników (ich małżonków) i domowników, zaprzestających prowadzenia
gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym w związku z koniecznością
sprawowania osobistej opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny i nabyciem prawa do
świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna,