Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

7.2. Składniki opisu kompetencji:

A. Rozumienie ze słuchu
 ogólny opis umiejętności dla każdego poziomu;
 rodzaje tekstów dla każdego poziomu;
 role komunikacyjne dla każdego poziomu.

B. Poprawność gramatyczna
 ogólny opis umiejętności dla każdego poziomu;
 lista zagadnień gramatycznych dla każdego poziomu.

C. Rozumienie tekstów pisanych
 ogólny opis umiejętności dla każdego poziomu;
 rodzaje tekstów dla każdego poziomu;
 role komunikacyjne dla każdego poziomu.

D. Pisanie
 ogólny opis umiejętności dla każdego poziomu;
 rodzaje tekstów dla każdego poziomu;
 role komunikacyjne dla każdego poziomu.

E. Mówienie
 ogólny opis umiejętności dla każdego poziomu;
 rodzaje tekstów (wypowiedzi) dla każdego poziomu;
 role komunikacyjne dla każdego poziomu.

8. OżÓLNY OPIS KOMPźTźNCJI W J ZYKU POLSKIM JAKO OBCYM NA
EGZAMINACYJNYCH POZIOMACH ZAAWANSOWANIA

8.1. Poziom elementarny - A1
(ALTE: Breakthrough; Councilof Europe: A1 - Breakthrough)

Zdający na poziomie A1 rozumieją najważniejsze treści i intencje zawarte w bardzo prostych,
krótkich tekstach mówionych i pisanych, wyrażone w bezpośredni sposób, jeśli dotyczą one
tematów związanych z podstawowymi i konkretnymi potrzebami życia codziennego (zob.
Katalog B). Umieją także posługiwać się językiem w typowych sytuacjach komunikacyjnych
(zob. Katalog A), występując w określonych rolach komunikacyjnych. Zdający potrafią
prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy
do pomocy. Potrafią zapisywać znane słowa i wyrażenia oraz napisać krótki tekst na temat ludzi i
miejsc.
Zdający umieją posługiwać się podstawową odmianą oficjalną i nieoficjalną języka polskiego
odpowiednio do sytuacji. Znają i stosują niektóre konwencje socjokulturowe rządzące
komunikacją w języku polskim.
Zdający wykazują ograniczone opanowanie prostych struktur i wzorów zdaniowych - w ramach
wyuczonego zasobu. Braki w zakresie wymowy, słownictwa, poprawności gramatycznej oraz
ortografii nie powinny w istotny sposób zakłócać komunikacji.

- 49 -
8.2. Poziom wstępny - A2
(ALTE: Waystage User; Council of Europe: A2 - Waystage)

Zdający na poziomie A2 rozumieją najważniejsze treści i intencje zawarte w tekstach mówionych
i pisanych wyrażone w prosty sposób, jeśli dotyczą one tematów związanych z życiem
codziennym, rodzinnym i z czasem wolnym (zob. Katalog B). Umieją także posługiwać się
językiem w typowych sytuacjach komunikacyjnych (zob. Katalog A), występując w określonych
rolach komunikacyjnych. Potrafią wygłosić prosty monolog, uczestniczyć w rozmowie, a także ją
podtrzymać, jeżeli rozmówca im w tym pomoże. Potrafią napisać bardzo prosty tekst na temat
własnej osoby, członka rodziny, znajomego, ulubionego zwierzęcia, miejsca, wydarzenia z
przeszłości lub planów na przyszłość.
Zdający umieją posługiwać się podstawową odmianą oficjalną i nieoficjalną języka polskiego
odpowiednio do sytuacji. Znają i stosują podstawowe konwencje socjokulturowe rządzące
komunikacją w języku polskim.
Braki zdających w zakresie wymowy, słownictwa, poprawności gramatycznej oraz ortografii nie
powinny zakłócać komunikacji.

8.3. Poziom progowy - B1
(ALTE: Threshold User; Council of Europe: B1 - Threshold)

Zdający na poziomie B1 rozumieją najważniejsze treści i intencje zawarte w tekstach mówionych
i pisanych wyrażone w prosty i jasny sposób, jeśli tematyka tekstów wiąże się z życiem
codziennym, rodzinnym, czasem wolnym, szkołą, podróżowaniem oraz pracą (zob. Katalog B).
Potrafią używać języka w typowych sytuacjach komunikacyjnych (zob. Katalog A), występując
w określonych rolach komunikacyjnych. Potrafią samodzielnie napisać np. ogłoszenie,
zaproszenie, życzenia, tekst na temat ogólny, popularny, a także na tematy odnoszące się do ich
własnych zainteresowań. Potrafią opisywać zdarzenia, opowiadać o zainteresowaniach,
doświadczeniach, marzeniach i planach, wyrażać oraz uzasadniać swoją opinię.
Zdający umieją posługiwać się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka polskiego odpowiednio do
sytuacji. Znają i stosują najważniejsze konwencje socjokulturowe obowiązujące w komunikacji w
języku polskim.
Braki zdających w zakresie płynności wypowiedzi, wymowy i intonacji, słownictwa,
poprawności gramatycznej, a także ortografii nie zakłócają w istotny sposób komunikacji.

8.4. Poziom średni ogólny - B2
(ALTE: Independent User; Council of Europe: B2 - Vantage)

Zdający na poziomie B2 rozumieją najważniejsze treści i intencje zawarte w tekstach mówionych
i pisanych poruszających tematy ogólne, konkretne i abstrakcyjne (zob. Katalog B). Umieją
posługiwać się językiem w sposób płynny i spontaniczny, pozwalający na swobodną
komunikację z rodzimymi użytkownikami języka w rozmaitych sytuacjach życia codziennego
(zob. Katalog A), występując w określonych rolach komunikacyjnych. Potrafią pisać dłuższe
teksty na różnorodne tematy. Potrafią wypowiadać się na różne tematy, relacjonować zdarzenia
oraz brać udział w dyskusji.
Zdający umieją posługiwać się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka polskiego odpowiednio do
sytuacji. Znają i stosują większość konwencji socjokulturowych obowiązujących w komunikacji
w języku polskim.
- 50 -
Braki zdających w zakresie wymowy i intonacji, słownictwa, poprawności gramatycznej oraz
ortografii nie mają wpływu na skuteczność komunikacji.

8.5. Poziom efektywnej biegłości użytkowej - C1
(ALTE: Competent User; Council of Europe: C1 - Effective Operational Proficiency)

Zdający na poziomie C1 rozumieją wszystkie niespecjalistyczne teksty mówione i pisane, a
także, bez większych trudności, teksty specjalistyczne związane z ich zainteresowaniami (zob.
Katalog B). Umieją posługiwać się językiem w sposób płynny i spontaniczny, pozwalający na
swobodną komunikację z rodzimymi użytkownikami języka we wszystkich sytuacjach
komunikacyjnych, w szerokim zakresie tematów, występując w określonych rolach
komunikacyjnych (zob. Katalog A). Potrafią pisać różnego typu teksty na określone tematy.
Posługują się językiem precyzyjnie, stosując bogate słownictwo, w tym wyrażenia frazeologiczne
i idiomatyczne oraz wszystkie struktury składniowe języka mówionego i pisanego.
Zdający umieją posługiwać się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka polskiego odpowiednio do
sytuacji. Znają i stosują możliwie wszystkie konwencje socjokulturowe obowiązujące w
komunikacji w języku polskim.
W wypowiedziach zdających mogą pojawić się sporadyczne błędy. Nie powinny one wpływać na
komunikacyjną wartość wypowiedzi, a jedynie, w nieznaczny sposób, mogą obniżyć jej walor
stylistyczny.


8.6. Poziom zaawansowany - C2
(ALTE: Good User; Council of Europe: C2 - Mastery)

Zdający na poziomie C2 rozumieją bez trudności wszystkie niespecjalistyczne teksty mówione i
pisane, a także teksty specjalistyczne związane z ich zainteresowaniami (zob. Katalog B). Umieją
posługiwać się językiem płynnie i bez wysiłku oraz wypowiadać się spontanicznie we wszystkich
sytuacjach komunikacyjnych (zob. Katalog A), występując w określonych rolach
komunikacyjnych. Potrafią bez trudności prowadzić rozmowy z rodzimymi użytkownikami
języka oraz brać udział w dyskusjach, odnosząc się w wyczerpujący i spójny sposób do każdego
zagadnienia, wykorzystując posiadaną wiedzę. Potrafią pisać teksty na tematy ogólne oraz
tworzyć różnorodne teksty użytkowe.
Zdający umieją posługiwać się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka polskiego odpowiednio do
sytuacji. Znają i stosują wszystkie konwencje socjokulturowe obowiązujące w komunikacji w
języku polskim.
Zdający posługują się językiem precyzyjnie, rozróżniając niuanse znaczeniowe i stosując
adekwatne do kontekstu wyrażenia frazeologiczne i idiomatyczne. Mogą popełniać sporadyczne
błędy w zakresie wymowy i intonacji, poprawności gramatycznej oraz ortografii.

9. OPIS KOMPźTźNCJI W J ZYKU POLSKIM JAKO OBCYM NA POZIOMIź
ELEMENTARNYM - A1

A. ROZUMIźNIź Zź SŁUCHU Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie A1 rozpoznają typowe sytuacje komunikacyjne, w których pojawiają się
pojedyncze wypowiedzi, krótkie repliki w ramach krótkiego dialogu oraz krótkie wypowiedzi
monologowe o tematyce określonej inwentarzem intencjonalno-pojęciowym i tematycznym (zob.
Katalogi A i B), sformułowane w standardowej odmianie języka. Rozumieją wyrażone wprost
- 51 -
intencje komunikacyjne wypowiedzi dotyczące podstawowych potrzeb życia codziennego,
rozpoznają temat tekstu (rozumienie globalne) oraz potrafią znaleźć proste informacje zawarte
w krótkiej wypowiedzi o uproszczonej strukturze (rozumienie szczegółowe), mówionej powoli
i bardzo wyraźnie, w bardzo dobrych (bliskich idealnym) warunkach akustycznych,
z dostosowaniem wymowy i intonacji do możliwości percepcyjnych zdającego na tym poziomie.
Nagrania do zadań są specjalnie opracowane (studyjne).

Rodzaje tekstów:
 pojedyncze wypowiedzi intencjonalne i tematyczne (zob. Katalogi A i B );
 krótkie dialogi związane z sytuacjami życia codziennego (np. powitanie, pożegnanie),
uproszczone i schematyczne dialogi intencjonalne i tematyczne (np. klient w sklepie, turysta
w hotelu);
 krótkie i uproszczone ciągłe wypowiedzi intencjonalne (np. podziękowanie, przepraszanie,
prośba, propozycja);
 krótkie i uproszczone ciągłe wypowiedzi tematyczne (np. opis ludzi, miejsc, przedmiotów
i czynności, przedstawianie wydarzeń w porządku chronologicznym).

Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny;
 gość;
 podróżny;
 uczący się (uczeń);
 klient, konsument;
 pacjent.

B. POPRAWNO Ć żRAMATYCZNA Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie A1 rozpoznają i stosują poprawne gramatycznie formy językowe,
wyrażające i pozwalające na wyrażanie intencji komunikacyjnych w zakresie określonym w
katalogu intencjonalno-pojęciowym (zob. Katalog A), w odniesieniu do tematów zawartych w
katalogu tematycznym (zob. Katalog B). Podstawą wypowiedzi zdających są wcześniej
wyuczone formy i zwroty językowe.
Zakres struktur precyzuje lista zagadnień gramatycznych zamieszczona poniżej.
Na tym poziomie znajomość wymaganych zagadnień gramatycznych testuje się w trakcie
egzaminu z pisania i mówienia.


Lista zagadnień gramatycznych dla poziomu Ań

I. FLEKSJA

Deklinacja
1. Odmiana rzeczowników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na spółgłoskę, np.: pan, profesor,
lekarz, nauczyciel, chleb;
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -a, np.: kolega, sprzedawca;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju męskiego, np.: Kraków, Piotr, Polak;
- 52 -
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego uważanych za trudne, np.: uczeń, chłopiec, brat,
rok;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na -a, np.: matka, książka,
legitymacja;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na -i, np.: pani,
sprzedawczyni;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju żeńskiego, np.: Polska, Warszawa, Anna;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego uważanych za trudne, np.: sólś
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -o, np.: okno, jajko;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -e, np.: ćwiczenie, pytanieś
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego uważanych za trudne, np.: dziecko.

2. Odmiana przymiotników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana przymiotników rodzaju męskiego zakończonych na -y, np.: mały, ładny, kolorowyś
 odmiana przymiotników rodzaju męskiego zakończonych na -i, np.: krótki, długiś
 odmiana przymiotników rodzaju żeńskiego, np.: mała, ładna, kolorowaś
 odmiana przymiotników rodzaju nijakiego, np.: małe, ładne, kolorowe.

3. Odmiana zaimków (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana zaimków osobowych: ja, ty, on, ona, ono;
 odmiana zaimków wskazujących: ten, ta, to;
 odmiana zaimków dzierżawczych: mój, twój, nasz, waszś
 odmiana zaimków pytających: kto, co, jaki, który, czyj, ile.

4. Odmiana liczebników:
 odmiana liczebników porządkowych, np.: pierwszy, drugi, trzeci;
 odmiana liczebnika głównego: jeden;
 odmiana liczebników głównych (mianownik, biernik, dopełniacz), np.: dwa, dwie, trzy,
cztery, pięć, pięciu.

Koniugacja Tryby
Tryb oznajmujący:
 czas teraźniejszy, np.: nazywam się, piszesz, czytamy, rozumiejąś
 czas przeszły czasowników niedokonanych i dokonanych, np.: słuchałem, napisała ,
zrobili my, umyły myś
 czas przyszły prosty i złożony (forma bezokolicznikowa i rodzajowa), np.: przeczytam,
zrobisz, będziemy płacić, będziecie piewały.

Aspekt
Aspekt czasowników dokonanych i niedokonanych wprowadzany leksykalnie.

II. SKŁAŹNIA
Żunkcje przypadków

1. Mianownik
 jako podmiot, np.: Student czyta książkę. Oni piszą test. Kolega był w pokoju.
 jako orzecznik, np.: On jest mały. Zosia to Polka.

- 53 -