Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

wyrażać funkcje komunikacyjne przewidziane w inwentarzu intencjonalno-pojęciowym (zob.
Katalog A) w odniesieniu do tematów określonych inwentarzem tematycznym (zob. Katalog
6), stosując odpowiednie struktury gramatyczne wymienione w Li cie zagadnień
gramatycznych dla poziomu C1.
Zdający potrafią rozpocząć, prowadzić, zakończyć oraz podsumować rozmowę, dotyczącą
znanych im tematów ogólnych i zawodowych. Umieją bez problemu prowadzić swobodny
dialog z jedną osobą, a także brać udział w rozmowie wielu rodzimych użytkowników języka.
Potrafią w każdej sytuacji (także oficjalnej) płynnie i spontanicznie włączyć się do dyskusji,
jak również uczestniczyć w niej, nawiązując bez problemów do wypowiedzi interlokutora/-ów,
przedstawiając swoje stanowisko i używając właściwej argumentacji.
Zdający umieją wypowiadać się jasno i szczegółowo na tematy ogólne, abstrakcyjne oraz na
interesujące ich tematy zawodowe. Tworzą logiczne i uporządkowane wypowiedzi,
przedstawiając własne stanowisko i stosując właściwą argumentację, rozwijając poszczególne
wątki tematyczne. Potrafią szczegółowo opisywać złożone zagadnienia i relacjonować
zdarzenia, a także streszczać i komentować obejrzany film czy przeczytaną książkę lub artykuł
prasowy. Potrafią też przytoczyć czyjąś wypowiedź i ustosunkować się do niej.
Zdający umieją (po przygotowaniu) wygłosić, z właściwą intonacją, referat oraz odpowiedzieć
na pytania dotyczące swojej wypowiedzi.
Zdający potrafią biegle stosować strategie korygujące i ułatwiające wypowiedź, takie jak
zastępowanie opisem nieznanych słów i wyrażeń oraz omijanie tzw. „trudnych miejsc" w
płynny, niezauważalny dla rozmówców sposób.
W swoich wypowiedziach zdający posługują się bogatym strukturalnie i leksykalnie językiem,
stosując wyrażenia potoczne, frazeologiczne i idiomatyczne, emocjonalne i żartobliwe. Znają i
umieją stosować reguły konwersacyjne rządzące komunikacją mówioną w języku polskim, a
także używać, adekwatnego do sytuacji, rejestru języka.
W zakresie słownictwa i poprawności gramatycznej mogą pojawić się nieliczne uchybienia,
występujące rzadko i trudne do zauważenia. Wymowa i intonacja zdających może zdradzać
ich język rodzimy, jedynie jako informacja o ich pochodzeniu, nie może jednak osłabiać
płynności i swobody komunikacji.

Rodzaje tekstów (wypowiedzi):
 wypowiedź na zadany temat (np.: interpretacja sentencji, cytatu, fragmentu tekstu,
materiałów ikonograficznych, prezentacja własnych zainteresowań, historia własnej
rodziny itp.);
 opinia na określony temat;
 streszczenie i krytyczny komentarz do filmu, książki, artykułu prasowego, tekstu
literackiego;
 relacja z wydarzenia;
 szczegółowy opis;
 dyskusja.

Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny,
 gość;
 podróżny, przewodnik;
 uczący, uczący się (uczeń);
 pracodawca, pracownik
 przełożony, podwładny;
 urzędnik, petent;
- 104 -
 klient, konsument;
 kupujący, sprzedający;
 właściciel, wynajmujący;
 lekarz, pacjent;
 uprawiający sport;
 widz, czytelnik, słuchacz, kibic sportowy;
 kierowca, właściciel pojazdu;
 uczestnik wypadku drogowego lub kolizji;
 świadek, poszkodowany, ofiara przestępstwa;
 uczestnik dyskusji/debaty;
 uczestnik negocjacji;
 uczestnik rozmowy telefonicznej.

KATALOG A

Katalog intencjonalno-pojęciowy dla poziomu Cń Żunkcje

1. Konwencje grzecznościowe:
 zwracanie czyjejś uwagi, nawiązywanie kontaktu;
 przedstawianie siebie i innych;
 powitania (stereotypowe formuły powitalne);
 pożegnanie (stereotypowe formuły pożegnalne);
 składanie życzeń i gratulacji;
 wyrażanie uznania, komplementowanie;
 dziękowanie;
 przepraszanie;
 zapraszanie.
2. Funkcje modalne:
 wyrażanie pewności/niepewności;
 wyrażanie możliwości/niemożliwości;
 wyrażanie przypuszczenia;
 wyrażanie konieczności, potrzeby;
 wyrażanie przyzwolenia.

3. Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu językowego:
 rozpoczynanie rozmowy;
 publiczne zwracanie się do rozmówcy;
 włączanie się do rozmowy;
 nawiązywanie do wypowiedzi przedmówcy;
 przerywanie rozmowy, wprowadzanie zdań wtrąconych;
 podtrzymywanie rozmowy;
 kontrolowanie przebiegu rozmowy;
 kończenie rozmowy.
4. Informowanie - pytanie o informacje, udzielanie i przekazywanie ich:
 identyfikowanie; definiowanie;
 uzasadnianie, wyjaśnianie, stosowanie strategii perswazyjnych;
 określanie celu, przeznaczenia;
 przytaczanie i relacjonowanie wypowiedzi własnych lub osób trzecich.

5. Potwierdzanie i zaprzeczanie:
- 105 -
 przytakiwanie, aprobata;
 negacja, dezaprobata.

6. Wyrażanie uczuć:
 wyrażanie sympatii i antypatii;
 wyrażanie antypatii, niechęci;
 wyrażanie nadziei, troski i zmartwienia;
 wyrażanie życzenia;
 wyrażanie radości, żalu, smutku i współczucia;
 wyrażanie upodobania;
 wyrażanie zadowolenia i niezadowolenia;
 wyrażanie obojętności, dystansu;
 wyrażanie rozczarowania;
 wyrażanie gniewu, oburzenia;
 wyrażanie zmartwienia (pocieszanie);
 wyrażanie obawy, strachu, lęku;
 wyrażanie zaskoczenia/zdziwienia;
 wyrażanie bólu i cierpienia;
 wyrażanie zaufania/nieufności.

7. Źziałanie lub zaniechanie działania:
 pytanie, wzywanie do mówienia;
 prośba, wzywanie do działania;
 prośba o przyzwolenie - przyzwalanie i odmowa;
 proponowanie, przyjmowanie i odrzucanie propozycji;
 obiecywanie, zapewnianie;
 oferowanie zrobienia czegoś;
 doradzanie i odradzanie;
 zabranianie;
 polecanie, nakazywanie i zakazywanie;
 ostrzeganie, wyrażanie groźby;
 wybaczanie i odmowa wybaczenia;
 protest, oburzenie;
 składanie skargi, reklamacji;
 reklamowanie.

Pojęcia ogólne:
 wyrażanie cechy, właściwości, stanu w odniesieniu do rzeczy, procesów, faktów, osób;
 wyrażanie posiadania, przynależności;
 wyrażanie relacji w przestrzeni (miejsce i kierunek);
 wyrażanie relacji czasowych;
 wyrażanie sposobu;
 wyrażanie możliwości, zdolności;
 wyrażanie konieczności;
 wyrażanie warunku i konsekwencji;
 wyrażanie opinii, przekonania;
 wyrażanie ważności sprawy, opinii, problemu (podkreślanie);
 perswazja i argumentacja;
 porównywanie.
- 106 -


KATALOG B
Katalog tematyczny dla poziomu C1

1. Człowiek:
 imię i nazwisko, adres, płeć, stan cywilny, wiek, data i miejsce urodzenia;
 przynależność narodowa/państwowa, znajomość języków;
 wykształcenie;
 zawód, zajęcie;
 wygląd, ubranie, moda;
 cechy charakteru;
 rodzina, członkowie rodziny (krewni i powinowaci);
 relacje rodzinne;
 historia rodziny, pochodzenie;
 konflikty, problemy rodzinne, międzyludzkie i międzypokoleniowe;
 relacje międzyludzkie;
 utrzymywanie kontaktu (korespondowanie, spotkania).
2. Dom, mieszkanie, otoczenie:
 rodzaj i wielkość mieszkania/domu;
 położenie mieszkania/domu;
 rodzaje pomieszczeń;
 urządzenie i wyposażenie mieszkania/domu - meble i inne sprzęty;
 koszty mieszkania, czynsz, opłaty;
 wynajmowanie mieszkania/domu;
 naprawy, remont;
 rynek mieszkaniowy w Polsce;
 rodzaje własności lokalu.
3. Życie codzienne:
 plan dnia;
 przedmioty codziennego użytku;
 relacje czasowe i przestrzenne.
4. Czas wolny, rozrywka:
 sposoby spędzania wolnego czasu;
 kino, teatr, koncerty;
 prasa, radio i telewizja;
 wydarzenia kulturalne;
 wystawy i muzea;
 hobby i zainteresowania;
 uprawianie sportu;
 dyscypliny sportowe, zawody sportowe, sporty ekstremalne;
 relaks (np. jogging, pływanie, aerobik itp.).
5. Podróże:
 środki komunikacji publicznej;
 środki transportu;
 rodzaje bagażu;
 dworzec autobusowy;
 dworzec kolejowy;
 lotnisko;
- 107 -
 podróże krajowe i zagraniczne;
 biura podróży;
 wycieczki grupowe i indywidualne;
 wczasy;
 baza noclegowa: hotel, kemping, pensjonat, kwatery prywatne, pokoje gościnne;
 agroturystyka.
6. Stosunki społeczne:
 organizacja państwa;
 prawo i porządek;
 aktywność społeczna (np. organizacje pozarządowe, wolontariat, działalność
charytatywna);
 wojna i pokój;
 problemy społeczne;
 przestępczość;
 organa ścigania;
 wymiar sprawiedliwości.
7. Zdrowie i higiena osobista:
 części ciała;
 higiena osobista;
 samopoczucie;
 stan zdrowia;
 profilaktyka;
 choroby;
 choroby cywilizacyjne;
 wizyta u lekarza/lekarza specjalisty;
 apteka, lekarstwa;
 diagnostyka (badania, analizy);
 uzależnienia;
 system opieki zdrowotnej.
8. Edukacja:
 przedmioty nauczania;
 przybory szkolne;
 oceny szkolne;
 typy szkół;
 życie i problemy szkoły;
 kierunki studiów;
 stopnie naukowe i funkcje administracyjne;
 egzaminy, testy.
9. Praca:
 nazwy zawodów;
 stanowiska;
 rodzaje pracy;
 czas pracy, urlop;
 płace i zarobki;
 rynek pracy;
 kwalifikacje, wymagania;
 renty, emerytury, zasiłki;
 bezrobocie;
 organizacja miejsca pracy.
- 108 -