Rządowy projekt ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego

– 35 –
małżeński zostały złożone w obecności duchownego, występuje w terminie jednego dnia
roboczego od dnia sporządzenia aktu małżeństwa do kierownika urzędu stanu cywilnego,
który przyjął zapewnienie, o przesłanie zapewnienia wraz z zezwoleniem na wstąpienie
w związek małżeński w przypadkach wymaganych przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
2. Kierownik urzędu stanu cywilnego, który przyjął zapewnienie, przesyła je w terminie
3 dni roboczych od dnia otrzymania wystąpienia.
Art. 82. 1. Jeżeli małżeństwo ma być zawarte poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
przez obywatela polskiego lub cudzoziemca, którego zgodnie z przepisami ustawy z dnia
4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe możność zawarcia małżeństwa jest
oceniana na podstawie prawa polskiego, mogą oni otrzymać zaświadczenie stwierdzające, że
zgodnie z prawem polskim mogą zawrzeć małżeństwo.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, przedstawia dokument tożsamości oraz składa do
wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego:
1)
zapewnienie;
2)
dokument potwierdzający stan cywilny przyszłego małżonka.
3. O wydanie przez konsula zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić
obywatel polski, który przedkłada dokumenty wymienione w ust. 2 oraz odpis aktu
urodzenia, a jeżeli pozostawał uprzednio w związku małżeńskim – odpis aktu małżeństwa
z adnotacją o jego ustaniu, unieważnieniu albo stwierdzeniu nieistnienia albo odpis aktu
małżeństwa z dokumentem potwierdzającym jego ustanie lub unieważnienie albo
potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa.
4. Osoba, o której mowa w ust. 1, która nie posiada aktów stanu cywilnego
sporządzonych w Rzeczypospolitej Polskiej, składa zagraniczny dokument stanu cywilnego
lub inny dokument wydany w państwie, w którym nie jest prowadzona rejestracja stanu
cywilnego, potwierdzający urodzenie, a jeżeli osoba pozostawała uprzednio w związku
małżeńskim, potwierdzający małżeństwo, wraz z dokumentem potwierdzającym ustanie lub
unieważnienie tego małżeństwa, albo dokumentem potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia
małżeństwa.
5. Pisemne zaświadczenie, o którym mowa ust. 1, zawiera:
1)
nazwisko i imię (imiona) osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, nazwisko rodowe, płeć, stan cywilny, miejsce i datę
urodzenia, obywatelstwo oraz nazwisko i imię (imiona), nazwisko rodowe jej rodziców;
– 36 –
2)
nazwisko, imię (imiona), płeć, miejsce i datę urodzenia i obywatelstwo drugiego
z przyszłych małżonków oraz nazwisko rodowe, jeżeli można je ustalić;
3)
adnotację o możności zawarcia małżeństwa zgodnie z prawem polskim.
6. Zaświadczenie jest ważne przez okres 6 miesięcy od daty jego sporządzenia.
Art. 83. 1. Przed wezwaniem do złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek
małżeński kierownik urzędu stanu cywilnego lub konsul sprawdzają tożsamość osób
zamierzających zawrzeć małżeństwo oraz wskazanych przez nich świadków.
2. Złożenie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński dokumentuje się w formie
protokołu, który podpisują osoby wstępujące w związek małżeński, świadkowie oraz
kierownik urzędu stanu cywilnego lub konsul.
Art. 84. 1. Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu lub konsulem
następuje z zachowaniem uroczystej formy.
2. Kierownik urzędu stanu cywilnego w czasie przyjmowania oświadczeń o wstąpieniu
w związek małżeński nosi zawieszone na szyi na wierzchu ubioru insygnia z wizerunkiem
orła ustalonym dla godła Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Wszyscy obecni przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński
przyjmują pozycję stojącą, z wyjątkiem osób, które ze względu na stan zdrowia lub podeszły
wiek nie mogą jej przyjąć.
4. Kierownik urzędu stanu cywilnego może przyjąć, na wniosek osoby zamierzającej
zawrzeć małżeństwo, oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu
cywilnego w okręgu rejestracji stanu cywilnego, w którym jest on właściwy, jeżeli jest ona
w stanie zagrożenia życia lub zdrowia albo jest pozbawiona wolności.
5. Na wniosek osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo kierownik urzędu stanu
cywilnego może przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem
stanu cywilnego w okręgu rejestracji stanu cywilnego, w którym jest on właściwy, jeżeli
wskazane we wniosku miejsce zawarcia małżeństwa zapewnia zachowanie uroczystej formy
jego zawarcia oraz bezpieczeństwo obecnych przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu
w związek małżeński.
6. Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego nie może przyjąć oświadczeń o wstąpieniu
w związek małżeński w terminie wskazanym przez osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo
albo wskazane we wniosku miejsce zawarcia małżeństwa nie zapewnia zachowania
uroczystej formy oraz bezpieczeństwa obecnych przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu
– 37 –
w związek małżeński, pisemnie odmawia on przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek
małżeński we wskazanym terminie lub miejscu.
7. Jeżeli przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński na wniosek nastąpiło
w miejscu, o którym mowa w ust. 5, pobiera się opłatę dodatkową, która stanowi dochód
gminy. Na realizację czynności nie przyznaje się dotacji celowej z budżetu państwa.
8. Opłata dodatkowa ma na celu pokrycie kosztów udziału kierownika urzędu stanu
cywilnego w przyjmowaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem
stanu cywilnego i nie może przekroczyć 50% przeciętnego wynagrodzenia za pracę
w gospodarce narodowej, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na
podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.)).
9. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór
insygniów z wizerunkiem orła ustalonym dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając
wzory stosowane przy określaniu insygniów władzy.
10. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
wysokość opłaty dodatkowej za przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński
poza urzędem stanu cywilnego, w którym jest właściwy kierownik tego urzędu,
uwzględniając zryczałtowane koszty udziału kierownika urzędu stanu cywilnego
w przyjmowaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu
cywilnego.
Art. 85. 1. Kierownik urzędu stanu cywilnego, który przyjął oświadczenia o wstąpieniu
w związek małżeński, sporządza akt małżeństwa najpóźniej w następnym dniu roboczym.
2. Jeżeli zawarcie małżeństwa nastąpiło przed konsulem, przesyła on niezwłocznie
protokół złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. Akt małżeństwa sporządza
się najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu otrzymania protokołu złożenia
oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.
3. Jeżeli zawarcie małżeństwa nastąpiło w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego, akt małżeństwa sporządza się najpóźniej w następnym dniu
roboczym po dniu otrzymania zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności
wyłączających zawarcie małżeństwa oraz zaświadczenia stwierdzającego, że oświadczenia
o wstąpieniu w związek małżeński zostały złożone w obecności duchownego.

7) Zmiany tekstu jednolitego ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 1717 i 1734, z 2014 r. poz. 496,
567, 683 i 684.
– 38 –
Art. 86. 1. Akt małżeństwa sporządza się na podstawie protokołu przyjęcia oświadczeń
o wstąpieniu w związek małżeński.
2. Protokół zawiera:
1)
nazwiska i imiona osób, które zawierają małżeństwo, nazwiska rodowe, stan cywilny
oraz datę i miejsce urodzenia;
2)
miejsce i datę zawarcia małżeństwa;
3)
nazwiska i imiona oraz nazwiska rodowe rodziców osób zawierających małżeństwo;
4)
nazwisko, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa;
5)
zgodne oświadczenie w sprawie nazwisk dzieci zrodzonych z tego małżeństwa;
6)
nazwiska i imiona świadków;
7)
nazwisko i imię biegłego lub tłumacza, jeżeli brali udział w czynności;
8)
nazwisko i imię kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula przyjmującego
oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.
3. Akt małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego
i opiekuńczego sporządza się na podstawie zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności
wyłączających zawarcie małżeństwa oraz zaświadczenia stwierdzającego, że oświadczenia
o wstąpieniu w związek małżeński zostały złożone w obecności duchownego, które zawiera:
1)
nazwiska i imiona osób zawierających związek małżeński oraz świadków;
2)
miejsce i datę zawarcia małżeństwa;
3)
nazwisko, imię (imiona) oraz stanowisko duchownego, który przyjął oświadczenia
o wstąpieniu w związek małżeński;
4)
nazwę i adres jednostki organizacyjnej kościoła lub związku wyznaniowego
sporządzającego zaświadczenie oraz nazwisko i imię (imiona) osoby sporządzającej
zaświadczenie;
5)
informację według prawa jakiego kościoła lub związku wyznaniowego małżeństwo
zostało zawarte.
4. Jeżeli zaświadczenia, o których mowa w ust. 3, przekazane do urzędu stanu
cywilnego przez nadanie jako przesyłka polecona w polskiej placówce pocztowej operatora
wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U.
poz. 1529) zostały utracone przed dotarciem do tego urzędu stanu cywilnego, kierownik tego
urzędu zwraca się do duchownego o potwierdzenie treści utraconego zaświadczenia oraz
dostarczenie dowodu nadania przesyłki.
– 39 –
5. Kierownik urzędu stanu cywilnego sporządza akt małżeństwa, jeżeli stwierdzi, że
zachowany został termin, o którym mowa w art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Jeżeli nie zachowano wskazanego terminu, kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia
sporządzenia aktu małżeństwa.
6. Kierownik urzędu stanu cywilnego przekazuje dla celów statystyki publicznej
informacje, o których mowa w ust. 3 pkt 5, służbom statystyki publicznej oraz nazwę
kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli małżeństwo zawarte według prawa kościelnego
lub związku wyznaniowego wywołuje skutki cywilnoprawne.
Art. 87. 1. Akt małżeństwa zawiera:
1)
nazwiska i imiona osób, które zawarły małżeństwo, nazwiska rodowe, stan cywilny oraz
datę i miejsce urodzenia;
2)
miejsce i datę zawarcia małżeństwa;
3)
nazwiska i imiona oraz nazwiska rodowe rodziców osób, które zawarły małżeństwo;
4)
nazwiska i imiona świadków;
5)
nazwiska małżonków, które będą oni nosili po zawarciu małżeństwa;
6)
nazwisko, jakie będą nosiły dzieci zrodzone z małżeństwa;
7)
informację o złożeniu zgodnych oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński;
8)
nazwisko i imię biegłego lub tłumacza, jeżeli brali udział w czynności.
2. Jeżeli małżonkowie nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dzieci
zrodzonych z tego małżeństwa, adnotację o tym zamieszcza się w akcie małżeństwa.
3. Jeżeli sąd zwolnił osobę zamierzającą wstąpić w związek małżeński od obowiązku
złożenia lub przedstawienia dokumentów niezbędnych do zawarcia małżeństwa, dane
dotyczące tej osoby zamieszcza się w akcie małżeństwa tylko na podstawie orzeczenia sądu.
Art. 88. 1. W przypadku odmowy przez kierownika urzędu stanu cywilnego:
1)
przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński,
2)
wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,
3)
wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem miesiąca od dnia, kiedy
osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego
zapewnienie,
4)
sporządzenia aktu małżeństwa, zawartego zgodnie z art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego
i opiekuńczego,