Rządowy projekt ustawy o przeniesieniu praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich

pracodawcy, mimo że przeniesienie ekwiwalentu praw będzie dokonywane
przez instytucję finansową realizującą program emerytalny.
Regulamin nie przewiduje obciążenia kwoty przeniesienia jakimikolwiek
opłatami administracyjnymi lub podatkami. Zgodnie z brzmieniem art. 11 ustawy
z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20
ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku
kalendarzowym pieniądze i warto ci pieniężne oraz warto ć otrzymanych
wiadczeń w naturze i innych nieodpłatnych wiadczeń.
W
wietle projektowanej regulacji, przeniesienie ekwiwalentu praw do
emerytury następuje na wniosek zainteresowanego. Odbywa się to jednak bez
jego po rednictwa. Przenoszonych rodków, zgromadzonych we wskazanych
w
projektowanej ustawie instytucjach, nie otrzymuje bezpo rednio
zainteresowany, jak również nie są one stawiane do dyspozycji
zainteresowanego.
Ponadto urzędnik Wspólnot nie występuje – w wietle proponowanej regulacji
– o przeniesienie rodków, ale o przeniesienie ekwiwalentu praw do emerytury
nabytych w systemie zabezpieczenia społecznego Wspólnot do systemu
ubezpieczeń społecznych lub o przeniesienie ekwiwalentu praw z systemu
ubezpieczeń społecznych, z systemu ubezpieczeń społecznych rolników oraz
rodków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym do systemu
zabezpieczenia społecznego Wspólnot.
Zatem realizacji takiego wniosku nie można uznać za postawienie rodków do
dyspozycji urzędnika. Dlatego w projekcie ustawy nie zawarto szczególnego
przepisu dotyczącego zwolnienia podatkowego.
Art. 21 projektowanej ustawy przewiduje szczególne rozwiązania dla
urzędników, którzy urodzili się przed dniem 1 stycznia 1948 r. i tym samym nie
obliczono dla nich kwoty stanowiącej podstawę obliczenia emerytury,
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która z kolei stanowi podstawę
do okre lenia ekwiwalentu praw podlegającego przeniesieniu. Proponowany
przepis art. 21 wprowadza stosowną procedurę.

13
Prawa i obowiązki podmiotów prawa polskiego zaangażowanych w proces
przeniesienia, w związku z realizacją projektowanej ustawy, regulują zgodnie
z art. 24, w zakresie nieokre lonym projektowaną ustawą, odpowiednie ustawy
szczególne. Przeprowadzenie procedur, o których mowa w projekcie ustawy,
wymaga zastosowania przepisów ustaw wskazanych w art. 24 projektu ustawy
oraz ewentualnego wydania przez te podmioty regulacji wewnętrznych
niezbędnych do realizacji opisanych w projektowanej ustawie procedur.
Zgodnie z art. 25 projektowanej ustawie podlegają wnioski o przeniesienie
ekwiwalentu praw złożone do instytucji Wspólnot po dniu 1 maja 2004 r., a więc
po dniu akcesji Polski do Wspólnot. Rozpatrywanie wniosków nastąpi jednak
dopiero po upływie terminu okre lonego w art. 26 projektowanej ustawy.
Termin okre lony w art. 26 projektowanej ustawy jest konsekwencją dużego
zakresu proponowanych zmian, które muszą być wprowadzone do KSI ZUS.


14
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny
Projektowana ustawa będzie oddziaływać przede wszystkim na podmioty
zobowiązane do realizacji jej przepisów, a więc Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, otwarte fundusze
emerytalne oraz pracodawców i zarządzających realizujących pracownicze
programy emerytalne. Jednak ze względu na fakt, że transfery dokonywane
będą w obie strony oraz niewielki zakres podmiotowy regulacji, wpływ ten
można uznać za pomijalny.
Wyniki przeprowadzonych konsultacji
Projekt został przesłany do konsultacji z organami Komisji Europejskiej,
a w trakcie uzgodnień międzyresortowych skierowany do uzgodnienia
z partnerami społecznymi oraz organizacjami reprezentującymi podmioty
zobowiązane do realizacji przepisów projektowanej ustawy. Szczególną rolę
w
pracach nad projektem odegrały konsultacje z Zakładem Ubezpieczeń
Społecznych, istotne z uwagi na fakt, że w momencie wej cia w życie regulacji
przewidzianych w projekcie ustawy, będzie on główną instytucją
odpowiedzialną za realizację transferu praw urzędników Wspólnot
Europejskich. Ponadto, projekt był konsultowany z innymi instytucjami również
odpowiedzialnymi za realizację transferu praw, np. KRUS. W projekcie
uwzględniono również uwagi zgłoszone w toku konsultacji przez Izbę
Gospodarczą Towarzystw Emerytalnych. Dokonano ponadto, w uzasadnionym
zakresie, stosownych zmian w projekcie wobec uwag zgłoszonych przez organy
Komisji Europejskiej.
Przedstawienie wyników analizy wpływu aktu normatywnego
Projekt nie będzie miał wpływu na budżety jednostek samorządu
terytorialnego, rynek pracy, konkurencyjno ć gospodarki i przedsiębiorczo ć,
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz na sytuację i rozwój regionalny.
Realizacja przepisów projektowanej ustawy może mieć wpływ na sektor
finansów publicznych, w tym na wydatki budżetu państwa.

15
Ocena skutków finansowych projektowanej ustawy jest trudna ze względu (jak
wynika z korespondencji ze strukturami Komisji Europejskiej) na brak
wiarygodnych danych dotyczących kwot kapitału początkowego
i zwaloryzowanych składek osiąganych przez urzędników pochodzących
z Polski. Brak również tego typu informacji w stosunku do innych grup
narodowych.
Transfery będą dokonywane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stanowiąc
jego koszt, za transfery ze struktur europejskich stanowić będą przychód tego
funduszu. Fundusz ten jest czę ciowo finansowany przez budżet państwa za
po rednictwem dotacji. Wpływ realizacji przepisów projektowanej ustawy
można więc ocenić analizując wpływ transferów na wydatki Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych oraz poziom dotacji budżetu państwa do tego
funduszu. Wpływ ten oceniano w poniższej symulacji przy przyjęciu bardzo
ostrożnych założeń odno nie do wypływu rodków z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych do funduszu emerytalnego struktur europejskich. W ten sposób
ocenić można, czy realizacja przepisów projektowanej ustawy w przypadku
realizacji skrajnie pesymistycznego scenariusza może w znaczący sposób
wpłynąć na sytuację Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i poziom dotacji do
tego funduszu.
Oceny dokonano przy założeniu, że warto ć nabywanych uprawnień nie ulega
zmianie w czasie. W symulacji, w celu uproszczenia, pominięto więc czynnik
waloryzacji kapitału uprawnień emerytalnych będącego przedmiotem
przeniesienia, czynnik inflacji i wzrostu płac. Waloryzacja w swej istocie ma na
celu wyrównanie spadku warto ci składek związanej z procesem wzrostu cen,
co w istotny sposób ogranicza racjonalno ć oceny zmiany warto ci nabywanych
uprawnień w czasie dla celów symulacji. Ponadto uwzględnienie czynnika
waloryzacji wymagałoby przyjęcia szeregu arbitralnych założeń odno nie
przyszłego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (zgodnie z przepisem
art. 25 ust. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) oraz okresów składkowych przyjętych
dla poszczególnych grup urzędników dokonujących przeniesienia do Wspólnot.
W tej sytuacji nie wydaje się, aby ze swej istoty skomplikowana, dyskusyjna
i niepewna próba uwzględnienia opisywanej grupy czynników w istotny sposób

16
wpłynęła na problem oceny skutków budżetowych realizacji przepisów
projektowanej ustawy wobec faktu, że pozostałe założenia symulacji zostały
sformułowane w sposób skrajnie ostrożny.
Obecnie w strukturach unijnych jest zatrudnionych 64 pracowników czasowych
i
94 kontraktowych, którzy, zgodnie z przepisami projektowanej ustawy,
potencjalnie mogą dokonać przeniesienia uprawnień nabytych w strukturach
europejskich do polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Tym samym tego
typu transfery zmniejszać będą bieżące koszty Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych związane z realizacją przepisów projektowanej ustawy. W celu
dokonania ostrożnej oceny skutków budżetowych wpływów związanych
z transferami tej grupy nie uwzględniono w kalkulacji.
Ze względu na roczne vacatio legis, konieczne ze względu na potrzebę
wprowadzenia zmian w systemie informatycznym Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, pierwsze koszty związane z realizacją przepisów projektowanej
ustawy pojawią się nie wcze niej niż 2008 roku. Transfery dokonywane
z pracowniczych programów emerytalnych nie będą miały wpływu na budżet
państwa. Przeniesienie rodków z pracowniczych programów emerytalnych
będzie odbywało się na zasadach, na jakich jest dokonywana wypłata z tych
programów. Każdy uczestnik pracowniczego programu emerytalnego jest
uprawniony do dokonania takiej wypłaty, po spełnieniu wymogów okre lonych
w ustawie o pracowniczych programach emerytalnych. Dokonanie
przeniesienia, będzie więc w praktyce skutkowało jedynie przesunięciem
w
czasie poniesienia przez pracodawcę i zarządzającego realizujących
pracowniczy program emerytalny kosztów, które i tak ponoszone są przez te
podmioty na podstawie obowiązujących przepisów.
Uprawnienie do otrzymania emerytury z systemu Wspólnot, a tym samym
prawo do przeniesienia rodków z krajowego systemu ubezpieczenia
społecznego do systemu emerytalnego Wspólnot, jest związane z posiadaniem
przez urzędnika Wspólnot co najmniej dziesięcioletniego okresu zatrudnienia.
Na potrzeby celów symulacji przyjęto bardzo ostrożne założenie, że wszyscy
urzędnicy dokonujący przeniesienia do wspólnot czynią to pod koniec swojej
kariery zawodowej, po wspomnianym wyżej dziesięcioletnim okresie

17