Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych

Warszawa, 29 września 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-103(4)/10


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
senackiego projektu ustawy



- o zmianie ustawy - Prawo o
adwokaturze oraz ustawy o radcach
prawnych (druk nr 3315).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Sprawiedliwości do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.

(-) Donald Tusk

Stanowisko Rządu
wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy –
Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych (druk nr 3315)

Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze oraz ustawy
o radcach prawnych (druk nr 3315) stanowi wykonanie obowiązku dostosowania
porządku prawnego do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 2009 r.,
sygn. akt K 4/08 (Dz. U. Nr 210, poz. 1628), w którym Trybunał orzekł między
innymi, że art. 90 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze
(Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188, z późn. zm.), w części obejmującej zwrot
„albo postępowania przed sądem dyscyplinarnym” oraz art. 95c pkt 1 ustawy – Prawo
o adwokaturze, w części obejmującej zwrot „z zastrzeżeniem art. 90 ust. 2”,
są niezgodne z art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia
1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), gdyż poprzez pominięcie etapu
dochodzenia pozbawiają obwinionego prawa do obrony i tym samym naruszają
art. 42 ust. 2 Konstytucji RP.
Ponadto Trybunał orzekł, że oba zakwestionowane przepisy są również
niezgodne z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP w zakresie w jakim przyznają Ministrowi
Sprawiedliwości możliwość polecenia wszczęcia postępowania przed sądem
dyscyplinarnym niezależnie od wyniku dochodzenia przeprowadzonego przez
rzecznika dyscyplinarnego. W ocenie Trybunału rozwiązanie takie prowadzi do
logicznej niespójności postępowania dyscyplinarnego, w toku którego przejście do
kolejnego etapu wskazanego w art. 95c ustawy – Prawo o adwokaturze jest
uzależnione od określonego zakończenia etapu poprzedniego.
W związku z powyższym w art. 1 projektu proponuje się nowelizację art. 90
ust. 2 ustawy – Prawo o adwokaturze, zgodnie z którą Minister Sprawiedliwości
będzie mógł polecić jedynie wszczęcie dochodzenia przeciwko adwokatowi

lub aplikantowi adwokackiemu, a nie jak obecnie dochodzenia albo postępowania
1

przed sądem dyscyplinarnym. Ponadto zakłada się zmianę art. 95c pkt 1 ustawy –
Prawo o adwokaturze poprzez usunięcie wyrazów „z zastrzeżeniem art. 90 ust. 2”.
Propozycja ta przesądza o tym, że pierwszym etapem postępowania dyscyplinarnego
adwokatów jest dochodzenie, a ewentualne przejście do następnego etapu zależy od
określonego zakończenia etapu go poprzedzającego.
Mając na względzie fakt, że w odniesieniu do postępowania dyscyplinarnego
radców prawnych obowiązują regulacje tożsame z zakwestionowanymi przez
Trybunał Konstytucyjny na gruncie przepisów dotyczących postępowania
dyscyplinarnego adwokatów, w art. 2 projektu zakłada się wprowadzenie
analogicznych zmian w art. 671 pkt 1 oraz art. 681 ust. 1a ustawy z dnia 6 lipca 1982 r.
o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 oraz Nr 47, poz. 278).
Przechodząc do analizy projektu ustawy w ocenie Rady Ministrów proponowane
zmiany są zgodne z wytycznymi Trybunału Konstytucyjnego zawartymi w wyroku
z dnia 1 grudnia 2009 r., sygn. akt K 4/08. W efekcie wyłączają one możliwość
polecenia wszczęcia przez Ministra Sprawiedliwości postępowania przed sądem
dyscyplinarnym z pominięciem dochodzenia, które stanowi pierwszy etap tego
postępowania, bądź też niezależnie od jego wyniku.
Odnosząc się do zagadnienia ewentualnych skutków finansowych dla budżetu
państwa związanych z wejściem w życie projektowanej ustawy, należy zauważyć,
że zgodnie z treścią art. 95l ust. 2 ustawy – Prawo o adwokaturze koszty postępowania
dyscyplinarnego adwokatów w razie skazania ponosi obwiniony, a w pozostałych
wypadkach izba adwokacka, natomiast art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych
stanowi, że w razie ukarania koszty postępowania dyscyplinarnego radców prawnych
ponosi obwiniony, zaś w pozostałych przypadkach koszty dochodzenia i postępowania
przed okręgowym sądem dyscyplinarnym pokrywa właściwa okręgowa izba radców
prawnych, zaś koszty postępowania przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym –
Krajowa Izba Radców Prawnych. Wobec faktu, że koszty postępowania
dyscyplinarnego adwokatów i radców prawnych są ponoszone przez obwinionych
albo właściwe organy samorządów zawodowych, a proponowana nowelizacja nie
2

dotyczy zmiany tychże regulacji, jej wejście w życie nie wywoła skutków
finansowych dla budżetu państwa.
Reasumując Rada Ministrów pozytywnie opiniuje senacki projekt ustawy
o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych (druk
nr 3315) i opowiada się za skierowaniem projektu do dalszych prac legislacyjnych.
3