Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw

Proces przejmowania nadzoru bankowego przez KNF powinien odbywać się w sposób
płynny i niezakłócony. Należy także pamiętać o tym, że zwiększone ryzyko operacyjne w
działalności GINB może negatywnie wpłynąć także na efektywność działań KNB. W
kontekście przejęcia wykonywania nadzoru bankowego przez KNF nie byłaby to sytuacja
właściwa i mogłaby doprowadzić do spadku zaufania do nowego nadzorcy. Ponadto należy
pamiętać, że z bieżącej pracy GINB korzysta nie tylko KNB, ale także inne jednostki NBP,
zajmujące się sektorem bankowym. Wyższe ryzyko operacyjne w GINB zwiększa także
ryzyko prawidłowego wykonywania zadań przez NBP. NBP jako bank centralny z
kompetencjami konstytucyjnymi musi przykładać szczególną uwagę do kwestii sprawności
własnego działania i reputacji.
W związku z powyższym zaproponowane w przedmiotowym projekcie zmiany
dotyczyłyby w głównej mierze trzech grup zagadnień:
1) przesunięcia terminu pełnej integracji organów nadzoru na dzień 1 stycznia 2013 r.,
2) zmiany w składach organów nadzoru w celu zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności
wykonywania czynności nadzorczych,
3) stworzenia podstaw instytucjonalnych dla powołania Komitetu Stabilności Finansowej.
II. Część szczegółowa
Art. 1
pkt 1
W punkcie tym proponuje się nowe brzmienie art. 5 ustawy określającego skład Komisji
Nadzoru Finansowego. Podstawowa zmiana polega na zwiększeniu z dwóch do trzech liczby
Zastępców Przewodniczącego. Propozycja powiększenia składu Komisji o trzeciego Zastępcę
Przewodniczącego wynika z potrzeb organizacyjnych i udziału organu nadzorczego w
międzynarodowej współpracy w zakresie organizacji sieci bezpieczeństwa finansowego.
Dodatkowo w przepisie art. 5 ust. 2 pkt 1 nowelizowanej ustawy zastąpiono wyraz
„delegowany” wyrazem „wyznaczony” celem ujednolicenia nazewnictwa w przepisach
regulujących sposób powoływania składów Komisji i Komitetu. Identyczne rozwiązanie
legislacyjne zastosowano w przepisach dotyczących ustalenia składu KNB i Komitetu
Stabilności Finansowej.
pkt 2
Zmiana brzmienia art. 9 ustawy sprowadza się do innego niż dotychczas określenia trybu
8
powoływania Zastępców Przewodniczącego KNF. W obowiązującym stanie prawnym obu
Zastępców Przewodniczącego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów wyłącznie na
wniosek Przewodniczącego Komisji. Biorąc pod uwagę fakt, że Komisja docelowo
sprawować ma nadzór nad całym rynkiem finansowym uzasadnione jest przyznanie
ministrowi właściwemu do spraw instytucji finansowych oraz Prezesowi Narodowego Banku
Polskiego prawa do wnioskowania kandydatów na stanowiska Zastępców Przewodniczącego
Komisji. Należy tu mieć na uwadze kompetencje tych organów wynikające odpowiednio z
ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej oraz ustawy z 29 sierpnia
1997r. o Narodowym Banku Polskim i ich odpowiedzialność za stabilność systemu
finansowego, którą w wymiarze formalnym potwierdza także udział w Komitecie Stabilności
Finansowej.
pkt 3
Proponowany w projekcie przepis art.17 ust. 5 jest elementem większej całości, którą stanowi
regulacja dotycząca Komitetu Stabilności Finansowej. Jak to zostało powiedziane w części
ogólnej uzasadnienia – zgodnie z proponowanym w projekcie ustawy (art. 4 pkt 2 lit b) art.
131 ust. 8 ustawy Prawo bankowe - jednym z celów Komitetu będzie zapewnienie wymiany
informacji, w tym także informacji ustawowo chronionych, pomiędzy uczestnikami Komitetu.
Zgodnie z art. 16 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, Przewodniczący Komisji, jego
Zastępcy, członkowie Komisji, pracownicy Urzędu Komisji i osoby zatrudnione w Urzędzie
Komisji na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innych umów o podobnym
charakterze są obowiązani do nieujawniania osobom nieupoważnionym informacji
chronionych na podstawie odrębnych ustaw. Obowiązek ten trwa również po ustaniu
pełnienia funkcji, rozwiązaniu stosunku pracy lub rozwiązaniu umowy o dzieło, umowy
zlecenia albo innych umów o podobnym charakterze. Przepis art. 17 ust. 5 – formułując
kolejny (po zawartych w art. 17 ust. 1 – 4) wyjątek od zasady uregulowanej w przywołanym
tu art. 16 - stanowić więc będzie podstawę prawną umożliwiającą Przewodniczącemu
Komisji, a w praktyce Komisji, przekazywanie informacji, w tym także informacji ustawowo
chronionych, Komitetowi Stabilności Finansowej.
9
pkt 4
W art. 33 pkt 10, który wejdzie w życie dnia 1 stycznia 2013 r., dodano w wyliczeniu
przepisów zmienianych art. 124c ust. 2 i ust. 2 i 3 w art. 131. Zaproponowana zmiana wynika
z przesunięciu terminu zniesienia KNB i likwidacji GINB i konieczności sprawowania
nadzoru bankowego przez te podmioty tylko do 2013 r. Dodanie art. 124c ust. 2 i ust. 2 i 3 w
art. 131 ma celu poprawienie błędów w tekście ustawy polegających na pominięciu tych
przepisów w nowelizacji Prawa bankowego, dokonanej przez ustawę o nadzorze nad rynkiem
finansowym. Konsekwencją tej zmiany jest uchylenie art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia
2007 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe (art. 13 pkt 1 projektu ustawy).
pkt 5, 6,7,9,10,11 i 13
Zmiany polegające na nadaniu nowego brzmienia przepisów zawartych w wymienionych
punktach wynikają z proponowanego w projekcie ustawy przesunięcia określonych w tych
przepisach terminów zniesienia KNB i likwidacji GINB oraz przejęcia wykonywania zadań
należących dotychczas do KNB przez KNF - odpowiednio z dnia 31 grudnia 2007 r. i 1
stycznia 2008 r. na 31 grudnia 2012 r. i 1 stycznia 2013 r. Uzasadnienie do przesunięcia tych
terminów zawarte jest w Części ogólnej Uzasadnienia.
pkt 8
W obowiązującym stanie prawnym art. 72 ust. 2 ustawy stanowi, że Prezes Rady Ministrów,
w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego, ustali przeznaczenie, po dniu 31
grudnia 2007 r., mienia służącego do wykonywania zadań przez Generalny Inspektorat
Nadzoru Bankowego i Komisję Nadzoru Bankowego. Zmiana brzmienia tego przepisu poza
przesunięciem określonego w nim terminu na 31 grudnia 2012 r. polega dodatkowo na
doprecyzowaniu, że ustalenie przeznaczenia majątku służącego do wykonywania zadań przez
Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego i Komisję Nadzoru Bankowego nastąpi w drodze
umowy. Dotychczasowy zapis może bowiem rodzić wątpliwości co do trybu i formuły
ustalenia owego przeznaczenia. Należy mieć na uwadze, że mienie, o którym mowa w tym
przepisie, to mienie Narodowego Banku Polskiego. Konieczność respektowania niezależności
NBP i jego formalnoprawnej odrębność od Skarbu Państwa powoduje, że celowym jest
doprecyzowanie, że przeznaczenie części mienia NBP ustalone zostanie w drodze umowy
pomiędzy Prezesem Rady Ministrów a a Prezesem NBP.
10
pkt 12
Art. 77 ust. 1 ustawy w obowiązującym stanie prawnym formułuje normę generalną, w
świetle której Komisja Nadzoru Bankowego działa na podstawie przepisów obowiązujących
przed dniem wejścia w życie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Przepis ten jest
nielogiczny, gdyż jego stosowanie prowadzi do sytuacji, w której wprowadzenie nowych
kompetencji dla Komisji Nadzoru Bankowego po wejściu w życie przepisów ustawy nie jest
prawnie skuteczne.
Uchylenie art. 77 ust. 2 podyktowane jest potrzebą ustalenia odmiennego niż dotychczas
składu KNB, co znalazło odzwierciedlenie w art. 14 projektu ustawy.
Zmiany brzmienia ust. 3 i 4 w art. 77 wynikają z proponowanego przesunięcia terminów, o
którym była mowa w uzasadnieniu do pkt-ów 5, 6,7,9,10,11 i 13.
pkt 14
Zmiana brzmienia art. 81 ust. 1 wynika z proponowanego przesunięcia terminów, o którym
była mowa w uzasadnieniu do pkt-ów 5, 6,7,9,10,11 i 13.
Uchylenie ust. 2 w art. 81 podyktowane jest potrzebą usunięcia wątpliwości
interpretacyjnych, które wywołuje ten przepis. Stanowi on bowiem, że wymienione w nim
przepisy art. 26, art. 33 pkt 3, art. 41 pkt 2 i 3, art. 44 pkt 2, art. 56 pkt 1, art. 59 oraz art. 62
pkt 12 lit. a) ustawy w zakresie dotyczącym Komisji Nadzoru Bankowego stosuje się od dnia
1 stycznia 2008 r. Wspomniane wątpliwości interpretacyjne wynikają z tego, że przepisy te -
zgodnie z art. 82 - weszły w życie 14 dni po ogłoszeniu ustawy czyli z dniem 19 września
2006 r. Zmiany wprowadzone przez te przepisy polegają na zastąpieniu w przepisach
zmienianych Komisji Nadzoru Bankowego przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Obowiązujące brzmienie art. 81 ust. 2 jest więc o tyle niezrozumiałe, że przepis ten stanowi,
iż wymienione w nim przepisy w zakresie dotyczącym KNB stosuje się od dnia 1 stycznia
2008 r. Tymczasem przepisy te dotyczą KNF, a nie KNB. Rozwiązanie to uznać należy za
pomyłkę legislacyjną. W tym stanie rzeczy celowym jest usunięcie tej pomyłki, poprzez
uchylenie przepisu art. 82 ust. 2.
Uchylenie ust. 2 w art. 81 uzupełniają zmiany zawarte w art. 2-13 projektu ustawy, dotyczące
ustaw, regulujących poszczególne zagadnienia związane z wykonywaniem nadzoru
bankowego przez Komisję Nadzoru Bankowego, których przepisy - generalnie rzecz ujmując
- w wyniku tych zmian otrzymają brzmienie sprzed dnia wejścia w życie ustawy o nadzorze
nad rynkiem finansowym i uwzględniają istnienie KNB jako organu nadzoru bankowego.
11
pkt 15
Zmiana brzmienia art. 82 pkt 2 wynika z proponowanego przesunięcia terminów, o którym
była mowa w uzasadnieniu do pkt-ów 5, 6,7,9,10,11 i 13.
Art. 2
Zmiana brzmienia przepisu art. 20 ust. 1 pkt 2 w ustawie o biegłych rewidentach i ich
samorządzie sprowadza się do przywrócenia udziału, w formie opinii, Komisji Nadzoru
Bankowego w ustanawianiu norm wykonywania zawodu biegłego przez Krajową Izbę
Biegłych Rewidentów.
Art. 3
Zmiana brzmienia art. 38 ust. 10 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym jest
elementem regulacji dotyczącej Komitetu Stabilności Finansowej. Jak to zostało powiedziane
w części ogólnej uzasadnienia oraz w uzasadnieniu do art. 1 pkt 3 projektu ustawy, jednym z
celów Komitetu będzie zapewnienie wymiany informacji, w tym także informacji ustawowo
chronionych, pomiędzy uczestnikami Komitetu. Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art.
38 ust. 10 ustawy o BFG, informacje dotyczące podmiotów objętych systemem
gwarantowania Fundusz może wykorzystywać tylko w celu realizacji zadań określonych w tej
ustawie. Ze wzglądu na przywołany wyżej cel powołania Komitetu Stabilności Finansowej
konieczne jest uzupełnienie dotychczasowego brzmienia 38 ust. 10 ustawy o BFG o zapis
umożliwiający wykorzystywania tych informacji poprzez ich przekazywanie przez BFG w
ramach wykonywania postanowień porozumienia w sprawie tego Komitetu.
Art. 4
pkt 1
Art. 105 ustawy Prawo bankowe koncentruje w ramach swoich przepisów uregulowania
normujące dostęp poszczególnych podmiotów do tajemnicy bankowej. Na podstawie
przepisów ust. 1 tego artykułu, bank ma obowiązek udzielenia informacji stanowiących
tajemnicę bankową podmiotom wymienionym w tych przepisach.
Zmiany w przepisach art. 105 ust. 1 zawarte w art. 4 pkt 1 projektu ustawy mają dwa cele.
Cel pierwszy to uporządkowanie uregulowań dotyczących dostępu do tajemnicy bankowej
organów nadzoru bankowego (KNB, inspektorów nadzoru bankowego i osób upoważnionych
uchwałą KNB) oraz nadzoru finansowego (KNF). Z uwagi na przesunięcie terminów
zniesienia KNB i likwidacji GINB oraz przejęcia wykonywania zadań należących dotychczas
do KNB przez KNF, o którym była mowa w uzasadnieniu do pkt-ów 5, 6,7,9,10,11 i 13 w art.
1 projektu ustawy, konieczne jest „rozdzielenie” w ramach art. 105 ust. 1 pkt 1 upoważnienia
12