Rządowy projekt ustawy o uchyleniu ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw

–
z dnia 30 października 2002 r. o pomocy publicznej dla przedsiębiorców
o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy,
w których odwoływano się do przepisów uchylanej ustawy.
W projekcie ustawy został zawarty przepis przejściowy (art. 6).
Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2008 r. został ustalony wskaźnik
przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w 2009 r. na poziomie 8,0 %.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach
państwowych, jeżeli przedsiębiorstwo państwowe przekroczyło wskaźniki przyrostu
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ustalone przez Trójstronną Komisję do
Spraw Społeczno-Gospodarczych lub Radę Ministrów, w trybie określonym w ustawie
z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu
przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, co
spowodowało pogorszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, organ założycielski
może:
a) odwołać dyrektora (art. 37a),
b) rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym umowę o zarządzanie przedsiębiorstwem
(art. 45c).
W związku z faktem, iż do dnia 31 grudnia 2010 r. będzie można stwierdzić, czy
przedsiębiorstwo państwowe przekroczyło ustalony przez Radę Ministrów wskaźnik
przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalony na 2009 r., zasadne jest
umieszczenie w projekcie ustawy przepisu przejściowego.
Termin wejścia w życie przepisów projektowanej ustawy został określony na dzień
1 stycznia 2010 r. z uwagi na określenie przez Radę Ministrów rozporządzeniem z dnia
20 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 1339) wskaźników przyrostu przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia u przedsiębiorców na 2009 r.
Projekt ustawy nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie zawiera norm technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039,
z późn. zm.) i nie podlega notyfikacji.

2
OCENA SKUTKÓW REGULACJI


I. Podmioty
objęte projektowaną ustawą
Regulacje zawarte w projekcie ustawy będą bezpośrednio dotyczyć przedsiębiorców
i organizacji związkowych działających u danego pracodawcy.
II. Informacja o przeprowadzonych konsultacjach społecznych
Projekt ustawy w dniu 13 sierpnia 2009 r. został przekazany następującym
partnerom społecznym:
1) organizacje pracodawców:
1. Business Centre Club – Związek Pracodawców,
2. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
3. Konfederacja Pracodawców Polskich,
4. Związek Rzemiosła Polskiego.
Ad 1 i ad 2.
Business Centre Club – Związek Pracodawców i Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych Lewiatan nie przekazali opinii o przesłanym do
konsultacji projekcie ustawy.
Ad 3.
W opinii Konfederacji Pracodawców Polskich prace nad opiniowanym
projektem ustawy powinny zostać wstrzymane do momentu przedstawienia
projektu ustawy znoszącej ograniczenia w wynagrodzeniach kadry zarządzającej
w spółkach z większościowym udziałem Skarbu Państwa.
Ad 4.
Związek Rzemiosła Polskiego pozytywnie zaopiniował projekt ustawy.
2) organizacje samorządu gospodarczego – Krajowa Izba Gospodarcza
Krajowa Izba Gospodarcza nie przekazała opinii o przesłanym do konsultacji
projekcie ustawy.
3) organizacje związkowe:
1. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”,

3
2. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
3. Forum Związków Zawodowych.
Ad 1.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” nie przekazała opinii o przesłanym do
konsultacji projekcie ustawy. Na posiedzeniu Zespołu problemowego ds. budżetu,
wynagrodzeń i świadczeń socjalnych, w dniu 3 września 2009 r., przedstawiciel
NSZZ „Solidarność” przekazał, że stanowisko organizacji jest za uchyleniem
przepisów ustawy negocjacyjnej; jednocześnie zgłosił potrzebę wprowadzenia
w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych dodatkowych przepisów
zobowiązujących pracodawcę do corocznych negocjacji ze związkami zawodowymi
w sprawie przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Ad 2.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych zaopiniowało przedmiotowy
projekt negatywnie, podnosząc, że skutki społeczno-gospodarcze uchylenia
przepisów ustawy w brzmieniu zaproponowanym przez Ministerstwo Finansów
będą znacznie szersze od zawartych w
postulatach OPZZ i innych central
związkowych. W ocenie OPZZ przedkładany projekt ustawy powinien określać
procedurę negocjacyjną u poszczególnych przedsiębiorców, ponieważ brak regulacji
w tym zakresie może doprowadzić do sytuacji, w której pracodawcy przestaną być
ustawowo zobowiązani do negocjowania podwyżek, co w konsekwencji może
spowodować znaczne utrudnienia w
realizowaniu uprawnień pracowniczych.
Powstanie swojego rodzaju luka prawna, która utrudni faktyczną realizację
dokonywania wspólnych ustaleń między pracodawcą a stroną związkową. Stąd
OPZZ proponuje wprowadzenie dodatkowych przepisów w ustawie o związkach
zawodowych, które zobowiążą pracodawcę do corocznego ustalania przyrostu
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w terminie do końca lutego każdego
roku. W przypadku braku możliwości zawarcia porozumienia, przyrost przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia ustali pracodawca, w terminie do dnia 10 marca
każdego roku, w drodze zarządzenia. Jednocześnie OPZZ proponuje pozostawienie
w mocy obowiązującej przepisu art. 4a ustawy, odnoszącego się do samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej, ze względu na toczące się postępowania
w sprawach roszczeń pracowników tych zakładów.


4
Ad 3.
Forum Związków zawodowych zaopiniowało pozytywnie projekt ustawy.
Powyższe postulaty nie zostały uwzględnione, bowiem kształt projektu ustawy
o uchyleniu ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw w pełni stanowi
realizację działań zawartych w Pakiecie Działań Antykryzysowych.
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt
ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa
Finansów.
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem w trybie
przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.

III. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Wejście w życie projektowanej ustawy nie będzie miało wpływu na wydatki
i dochody sektora finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek
samorządu terytorialnego.

IV. Wpływ regulacji na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki

i przedsiębiorczość oraz sytuację i rozwój regionalny
Projektowana regulacja wpłynie na przedsiębiorców, którymi, w myśl przepisów
ustawy, są podmioty gospodarki narodowej prowadzące działalność gospodarczą,
w tym również jednostki organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego,
prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych
oraz na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, a także samodzielne
zakłady opieki zdrowotnej, zatrudniające powyżej 50 osób.
Rezygnacja z trójstronnego modelu kształtowania wynagrodzeń u przedsiębiorców
w projektowanej ustawie pozwala przedsiębiorcom na pełną swobodę w zakresie

5
kształtowania swojej polityki płacowej, bez określania terminów dokonywania
podwyżek wynagrodzeń dla załóg oraz ich wysokości.
Uchylenie przepisów ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu
przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców nie będzie miało istotnego wpływu na
rynek pracy, konkurencyjność gospodarki oraz sytuację i rozwój regionalny. Ustawa
negocjacyjna jest aktem prawnym, na podstawie którego był określany maksymalny
wskaźnik przyrostu wynagrodzeń u przedsiębiorców, który po pierwsze nigdy nie
był traktowany jako wskaźnik maksymalny, po drugie nie był przestrzegany przez
przedsiębiorców i związki zawodowe. Analiza 14 lat obowiązywania przepisów
ustawy negocjacyjnej, od 1995 r. do 2008 r., wykazała, że wszystkie obowiązujące,
maksymalne roczne wskaźniki przyrostu przeciętnego wynagrodzenia były
przekroczone przez przedsiębiorców sektora publicznego, poza wskaźnikami
ustalonymi na 2001 r. i 2002 r. Przez ustalanie obowiązujących wskaźników
przyrostu przeciętnych wynagrodzeń w poszczególnych kwartałach danego roku
ustawa praktycznie nie ograniczała wzrostu wynagrodzeń w przedsiębiorstwach.
Zatem rezygnacja z
odgórnego ustalania limitów wzrostu wynagrodzeń
u przedsiębiorców nie będzie miała wpływu na politykę
płacową
w przedsiębiorstwach i tym samym na kształtowanie się płac w gospodarce
narodowej. Spowoduje jedynie likwidację niepotrzebnego aktu prawnego.
Zgodnie z projektem ustawy negocjacje mają przebiegać na szczeblu danego
przedsiębiorstwa.
Oprócz działania ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu
przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców w zakresie uregulowania procesów
negocjowania płac, ustawa nakładała obowiązki informacyjne zarówno na
płaszczyźnie krajowej (Komisja Trójstronna do Spraw Społeczno-Gospodarczych
i Główny Urząd Statystyczny), jak i na płaszczyźnie przedsiębiorstwa. Uchylenie
ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń jest równoznaczne z rezygnacją z informacji o kształtowaniu się
przeciętnych wynagrodzeń opracowywanych zarówno przez Główny Urząd
Statystyczny oraz organy właścicielskie i założycielskie, jak również rezygnacją
z możliwości stosowania przez organy właścicielskie i założycielskie
fakultatywnych sankcji w przypadku kształtowania przez przedsiębiorcę polityki
płacowej, która spowoduje pogorszenie jego kondycji finansowej.

6