Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego

Warszawa, 17 grudnia 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-247(4)/08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej






Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
komisyjnego projektu ustawy



- o zmianie ustawy o kształtowaniu
ustroju rolnego (druk nr 1053).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk

Stanowisko Rządu do komisyjnego projektu
ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (druk nr 1053)

Projekt ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego przewiduje zmianę
art. 3 ust. 4 oraz art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju
rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592) polegającą na ograniczeniu przysługującego Agencji
Nieruchomości Rolnych prawa pierwokupu oraz uprawnienia do nabycia nieruchomości
rolnych w przypadku przeniesienia własności nieruchomości rolnej w wyniku zawarcia
umowy innej niż umowa sprzedaży, tylko do nieruchomości rolnych o powierzchni nie
mniejszej niż 1 ha. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym przysługujące Agencji
Nieruchomości Rolnych, na podstawie art. 3 ust. 4 oraz art. 4 ust. 1 ustawy o kształtowaniu
ustroju rolnego, prawo pierwokupu oraz uprawnienie do nabycia nieruchomości rolnych nie
jest uzależnione od powierzchni nieruchomości rolnej.
W
przedłożonym projekcie ustawy zasadnie proponuje się, aby prawo pierwokupu
oraz uprawnienie do nabycia nieruchomości rolnych na podstawie ustawy o kształtowaniu
ustroju rolnego dotyczące nieruchomości rolnych ograniczone było jedynie do nieruchomości
o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha. Obecnie przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju
rolnego mają zastosowanie do wszystkich nieruchomości, bez względu na powierzchnię,
z wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego na cele nierolne. Spośród umów, na podstawie których przysługuje Agencji
Nieruchomości Rolnych prawo pierwokupu oraz prawo nabycia, większość dotyczy
nieruchomości o powierzchni poniżej 1 ha. Znaczna ich część dotyczy nieruchomości
faktycznie nierolnych, które ze względu na wygaśnięcie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego traktowane są w obrocie jako rolne, podlegające rygorom
ustawy.
Dotychczasowe doświadczenia wynikające ze stosowania przepisów ustawy o
kształtowaniu ustroju rolnego wskazują, że najlepiej cele ustawy osiągane są przez
nabywanie większych obszarowo nieruchomości, które po przeprowadzaniu przetargów
ograniczonych, są zbywane lub oddawane w dzierżawę rolnikom indywidualnym. Małe
obszarowo nieruchomości rolne nie mają znaczenia, jeśli chodzi o realizację celów ustawy o
kształtowaniu ustroju rolnego i z tego względu nie są nabywane przez Agencję. Mniejsze
zaangażowanie Agencji w czynności administracyjno-biurokratyczne umożliwi
przeprowadzenie bardziej szczegółowej analizy celowości nabycia nieruchomości mogących
mieć znaczenie dla poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych.
Ograniczenie przysługującego Agencji Nieruchomości Rolnych prawa pierwokupu
oraz uprawnienia do nabycia nieruchomości rolnych na podstawie ustawy o kształtowaniu
ustroju rolnego należy uznać za uzasadnione. Zdaniem Rządu niewystarczające jednak jest
ograniczenie powierzchni nieruchomości rolnych, w stosunku do których służyłoby to prawo
i uprawnienie, do powierzchni nie mniejszej niż 1 ha. Prawo pierwokupu oraz uprawnienie do
nabycia nieruchomości rolnych w przypadku przeniesienia własności nieruchomości rolnej
w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży powinno przysługiwać Agencji
w stosunku do nieruchomości o większej powierzchni. Cele ustawy o kształtowaniu ustroju
rolnego, tj. poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych oraz przeciwdziałanie
nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych, mogą być realizowane jedynie poprzez
nabywanie nieruchomości o powierzchni przynajmniej kilkunastu hektarów. Nabywanie
niewielkich nieruchomości o powierzchni kilku hektarów nie powinno być przedmiotem
ingerencji ze strony Agencji, gdyż nie przyczynia się do realizacji celów, o których mowa
wyżej.
W przygotowanym rządowym projekcie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw – który to projekt znajduje
się na etapie konsultacji społecznych – prawo pierwokupu oraz uprawnienie do nabycia
nieruchomości rolnych, w przypadku przeniesienia własności nieruchomości rolnej w wyniku
zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, będzie przysługiwać Agencji w stosunku do
nieruchomości o powierzchni nie mniejszej niż średnia krajowa powierzchnia użytków
rolnych w gospodarstwach rolnych o obszarze co najmniej 1 ha użytków rolnych.
Z uwagi na powyższe, propozycję ograniczenia prawa pierwokupu oraz uprawnienia
do nabycia nieruchomości rolnych w przypadku przeniesienia własności nieruchomości
rolnej w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży należy uznać – co do
zasady - za uzasadnioną, jednakże niewystarczający jest zakres ograniczenia prawa
pierwokupu jedynie do nieruchomości o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, dlatego też
Rząd popiera projekt komisyjny i zapowiada wniesienie własnej, kompleksowej regulacji..


2