Wynagrodzenia pracowników - zasada równego traktowania

Przeczytaj także: Zmiana regulaminu wynagradzania a wypowiedzenie zmieniające

Zasada równego traktowania w zakresie wynagradzania przejawia się w nakazie ustalania dla pracowników jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości.

O pracach jednakowych możemy mówić wówczas, gdy są one takie same pod względem rodzaju, jak również, gdy są w taki sam sposób wykonywane pod względem jakości i ilości. To oznacza, że nie będziemy mieć do czynienia z praca jednakową, gdy będzie ona wykonywana przez pracowników zajmujących stanowiska o takiej samej nazwie, ale z innym zakresem obowiązków, lub gdy przy jednakowym zakresie obowiązków określonej grupy pracowników, wykonywana przez nich praca różnić się będzie pod względem jakościowym lub ilościowym.

Z kolei prace o jednakowej wartości to prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku.

Zarówno przy pojęciu jednakowych prac, jak i prac o jednakowej wartości pojawiają się elementy ocenne związane ze sposobem i jakością wykonywanej pracy.

Jeżeli zatem praca wykonywana przez jednego pracownika jest różna lub ma inną wartość niż praca wykonywana przez drugiego pracownika, nie możemy mówić o jednakowej pracy lub pracy o jednakowej wartości, która skutkuje koniecznością ustalenia jednakowego wynagrodzenia.

Jednocześnie należy wskazać, że zasada równego traktowania nie oznacza zakazu różnicowania pracowników, pod warunkiem, że pracodawca - podczas ustalania wynagrodzenia poszczególnym pracownikom - kieruje się obiektywnym i zgodnym z prawem kryterium. Dopuszczalnym kryterium różnicowania pracowników w kontekście zasad wynagradzania mogą być takie okoliczności, które znajdują oparcie w odrębnościach związanych z obowiązkami pracownika, sposobem ich wykonania lub kwalifikacjami pracownika. Różnice w wynagrodzeniu mogą zatem znaleźć uzasadnienie w równym stopniu efektywności, terminowości, poprawności wykonywanej pracy, jak również uciążliwości procesów pracy, kwalifikacji, doświadczenia pracownika, czy też jego dyspozycyjności, odpowiedzialności, samodzielności.

Podobnie, przyznanie pewnej grupie, kategorii pracowników dodatkowych świadczeń, pod warunkiem, że jest to uzasadnione ich pozycją, funkcją, narażeniem na stres, zakresem odpowiedzialności, nie będzie uznane za dyskryminację innych grup pracowników.

W kontekście omówionej powyżej zasady równego traktowania jawi się szereg problemów praktycznych, z którymi musza zmierzyć się pracodawcy. W kręgu dopuszczalnych kryteriów różnicowania nie znajdziemy bowiem takich okoliczności jak potrzeby pracodawcy, aktualne uwarunkowania rynkowe. podaż kandydatów do pracy, zagrożenie rezygnacjami z pracy, sytuacja dotycząca zatrudnienia i wynagrodzeń u podmiotów konkurencyjnych, czy też popyt na pracowników o określonych kwalifikacjach.