Poselski projekt ustawy o nadzorze publicznym nad stosowaniem cen transakcyjnych

nierzetelna, różnica między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez
te organy jest podstawą opodatkowania.
2. Podstawę opodatkowania określa się zgodnie z ust. 1 również w przypadku, gdy podatnik
nie wykazał dochodu do opodatkowania, a właściwy organ podatkowy taki dochód określił,
z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Podstawą opodatkowania jest również różnica między kwotą straty określonej przez organ
podatkowy a kwotą straty zadeklarowanej przez podatnika - w przypadku, gdy podatnik nie
ujawnia dochodu.

Art. 23
1. Stawka podatku dla podatników podatku dochodowego wynosi 50 % podstawy
opodatkowania określonej zgodnie z art. 22 ust. 1 i 2.
2. Stawka podatku dla podatników podatku dochodowego wynosi 31 % podstawy
opodatkowania określonej zgodnie z art. 22 ust. 3.

Art. 24
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób i
tryb określenia dochodów w drodze oszacowania oraz sposób i tryb eliminowania podwójnego
opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych, uwzględniając w
szczególności wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, a także
postanowienia Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego
opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych oraz Kodeksu
postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie unikania podwójnego
opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (Dz. Urz. UE C
176 z 28.07.2006, str. 8-12).


Rozdział 4
Przepisy końcowe

Art. 25
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U.
z 2010 r., Nr 51, poz. 307 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 25 i 25a skreśla się;

10
2) art. 30d skreśla się.

Art. 26
W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 214 ze
zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 ust. 1 w pkt 18) kropkę zastępuje się przecinkiem;
2) w art. 2 ust. 1 po pkt 18) dodaje się pkt 19) w brzmieniu: „nadzór nad stosowaniem cen
transakcyjnych”.

Art. 27
W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U.
z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 9a skreśla się;
2) art. 11 skreśla się;
3) art. 19 ust. 4 skreśla się.

Art. 28
Do postępowań dotyczących określania dochodów podmiotów powiązanych wszczętych przed
dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Art. 29
Ustawa wchodzi w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia.



11
UZASADNIENIE
DO PROJEKTU USTAWY O NADZORZE NAD STOSOWANIEM CEN
TRANSAKCYJNYCH

1. Potrzeba i cel projektowanej ustawy.

Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego przepisów antytransferowych,
ograniczających respektowaną przez współczesne ustawodawstwa zasadę swobody przepływu
kapitału, jest niezbędne, aby zapobiec lub chociaż zminimalizować wywóz kapitału i nadwyżek
finansowych za granicę w celu ucieczki od opodatkowania, a także do wyeliminowania
działania na szkodę działających w Polsce firm. Takie ograniczenia, zgodnie z wyrokiem
Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Cadbury Schweppes, są
dopuszczalne, jeżeli prowadzą do przeciwdziałania obchodzeniu prawa przez podatników.
Ustawodawstwo naszego kraju w powyższym zakresie, mimo że formalnie istnieje od wielu lat,
jest bardzo ubogie i daleko odbiega od wypracowanych wzorców w wiodących państwach Unii
Europejskiej. Z tego względu zadaniem projektowanej ustawy jest równocześnie
uporządkowanie i skodyfikowanie przepisów dotyczących cen transakcyjnych już istniejących
w polskim systemie prawnym, jak również wprowadzenie nowych rozwiązań mających na celu
usprawnienie i uszczelnienie polskiego systemu podatkowego w zakresie przeciwdziałania
stosowaniu w obrocie gospodarczym cen transakcyjnych stających się w istocie cenami
transferowymi.
Aby wprowadzić odpowiednie regulacje mające chronić dochody krajowe przed ich
transferem oraz chronić przedsiębiorstwa przed ukrytą ich dekapitalizacją (wrogim drenażem),
należy określić zasady nadzoru nad stosowaniem cen transakcyjnych, a zwłaszcza:
1) stworzyć lub zredefiniować zasady oraz kryteria określające praktyki transferowe
dla potrzeb podatków dochodowych,
2) znowelizować zasady nadzoru publicznego nad transferami kapitałowymi – w
celu ujawnienia działań na szkodę spółek oraz interesu publicznego,
3) wprowadzić opodatkowanie likwidacji przedsiębiorstw w celu przeniesienia ich
miejsca siedziby na terytorium innego państwa („podatek wyjścia”),
4) wprowadzić efektywne regulacje krajowe mające na celu zwalczanie szkodliwej
konkurencji podatkowej o charakterze międzynarodowym,
                                                           
1 C-196/04

12
5) dostosować, a zwłaszcza unowocześnić inne przepisy, które dziś nie chronią naszej
gospodarki przed nadmiernymi lub szkodliwymi transferami.

2. Zarys dotychczasowych polskich rozwiązań prawnych i propozycja zmian.

Obecnie regulacje dotyczące zagadnienia stosowania cen transakcyjnych znajdują się
zarówno ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych jak i w
ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Proponowana
regulacja redefiniuje zasady oraz kryteria określające praktyki transferowe dla potrzeb
podatków dochodowych oraz umieszcza je w jednej, czytelnej ustawie. Dodatkowo proponuje
się wprowadzenie nowej instytucji – zbiorczej informacji o cenach transakcyjnych – której
celem być lepsza kontrola ich stosowania oraz ewentualne bardziej efektywne wykrywanie
oszustw podatkowych na tym tle.

3. Informacja o rozwiązaniach stosowanych w innych krajach.

Regulacje dotyczące stosowania cen transakcyjnych znajdują się w większości
ustawodawstw państw europejskich. W większości przypadków są to jednak regulacje będące
częścią ustaw dotyczących podatków dochodowych.

4. Szczegółowa charakterystyka przepisów nowelizacji.

W art. 1 określony został przedmiot projektowanej ustawy, którym jest określenie zasad
nadzoru publicznego nad stosowaniem cen transakcyjnych oraz praw i obowiązków
podmiotów stosujących te ceny, natomiast w art. 2 zamieszczony jest słowniczek ustalający
sposób interpretacji wyrażeń użytych w ustawie. Projektowana ustawa wskazuje (art. 3), kiedy
występują i czym są w sensie prawnym „ceny transakcyjne” oraz określa sposób zachowania
podatników podatku dochodowego, którzy dokonali transakcji, w których doszło do ich
zastosowania. W takich przypadkach, jeżeli w wyniku istniejących między kontrahentami
powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby
między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo
wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione
powiązania nie istniały – dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez

13
uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań, za pomocą wskazanych w
projektowanej ustawie metod szacowania. Takie same zasady znajdą zastosowanie w
przypadku ukrycia podstawy opodatkowania.
Ustawa przewiduje następujące metody oszacowania (art. 4):
1) Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej – polega ona na porównaniu ceny
ustalonej w transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, z analogiczną ceną ustaloną w
transakcji między podmiotami niezależnymi, i na tej podstawie następuje określenie wartości
przedmiotu transakcji zawartej między podmiotami powiązanymi. Za porównywalne uznać
można takie transakcje, w których żadna z ewentualnych różnic pomiędzy porównywanymi
transakcjami lub pomiędzy podmiotami zawierającymi te transakcje nie mogłaby w sposób
istotny wpłynąć na cenę przedmiotu takiej transakcji na wolnym rynku lub można dokonać
racjonalnie dokładnych poprawek eliminujących efekty takich różnic. W przypadku, kiedy
możliwe jest zastosowanie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, metodę tęstosuje się
w pierwszej kolejności przed innymi metodami.
2) Metoda ceny odprzedaży – polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji danego
podmiotu z podmiotem niezależnym, dotyczącej dóbr lub usług nabytych uprzednio przez ten
dany podmiot od podmiotu z nim powiązanego, o marżę ceny odprzedaży. Tak ustalona cena
może być uważana za cenę rynkową określoną w transakcji danego podmiotu z podmiotem z
nim powiązanym. Marża ceny obejmuje wydatki bezpośrednie i wydatki pośrednie, jakie
poniósł dany podmiot w związku z tą transakcją, oraz odpowiednią dla tego typu transakcji
stopę zysku. Marża ceny odprzedaży nie obejmuje wydatków stanowiących równowartość ceny
przedmiotu transakcji oraz kosztów ogólnych zarządu, to jest kosztów działania jednostki jako
całości oraz kosztów zarządzania tą jednostką. Przy określaniu wysokości marży ceny
odprzedaży uwzględnia się w szczególności:
 czynniki związane z upływem czasu pomiędzy pierwotnym zakupem a odprzedażą, w
tym dotyczące zmian na rynku w zakresie kosztów, kursów walut, inflacji,
 zmiany stanu i stopnia użycia rzeczy lub praw będących przedmiotem transakcji
 wyłączne prawo odprzedawcy do sprzedaży określonych rzeczy lub praw, mogące
wpływać na decyzję o zmianie marży.
3) Metoda rozsądnej marży (tzw. metoda „koszt plus”) – polega ona na ustaleniu ceny
sprzedaży rzeczy i praw a także świadczenia usług w transakcji danego podmiotu z podmiotem
powiązanym na poziomie odpowiadającym sumie kosztów bezpośrednio związanych z

14