Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw

Proponowana nowelizacja art. 5 ustawy z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu zapewnienie,
że cały proces dostosowania umów o zamówienie publiczne do warunków tej ustawy zostanie
zakończony w okresie jej vacatio legis.
Zgodnie z art. 6 ustawy, rozszerzenie kręgu umów zleceń podlegających obowiązkowym
ubezpieczeniom społecznym dla umów zleceń wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.
Ponad roczne vacatio legis pozwoli wygasnąć części umów o zamówienie publiczne, na które
miałaby wpływ zmiana. Okres ten powinien być również okresem w którym nastąpi
rozwiązanie tych z pośród pozostałych umów, których warunków stronom nie uda się
dostosować do zmian wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.
Obecne brzmienie przepisu narzuca na sztywno, że dopiero bezskuteczne prowadzenie
negocjacji do 1 marca 2016 r. uprawnia strony do wypowiedzenia umowy za 3 – miesięcznym
wypowiedzeniem. Oznacza to, że umowy zostaną rozwiązane po ponad pięciu miesiącach
obowiązywania nowych przepisów. Ponoszenie nowych ciężarów przez ponad 5 miesięcy,
bez zrównoważenia ich dodatkowym przychodem, przekracza możliwości znacznej części
wykonawców.
Obecny zapis należy skorygować, gdyż większość negocjacji między stronami umów zostanie
przeprowadzonych już w trakcie roku 2015. Oczekiwanie na arbitralnie ustaloną przez
ustawodawcę datę zakończenia negocjacji jest niekorzystne dla obu stron umowy. Pogarsza
sytuację finansową wykonawcy, który nie może dostosować się do skutków nowych
przepisów i równocześnie uniemożliwia zamawiającemu wcześniejsze rozpisanie nowego
przetargu.
Niezależnie od powyższych argumentów ekonomicznych, należy zwrócić uwagę,
że zastosowana w obecnym brzmieniu art. 5 konstrukcja narusza istotę instytucji vacatio
legis. Uniemożliwienie stronom dostosowania się do zmian w trakcie okresu vacatio legis
stanowi zaprzeczenie jednego z podstawowych celów vacatio legis.

III.
Od wielu lat pułapka legislacyjna braku prawa do waloryzacji kontraktów w zamówieniach
publicznych w toku ich wykonywania, nawet przy ustawowym wzroście płacy minimalnej,
lub wzroście składek na ubezpieczenia społeczne sprzyjała zjawisku wzrostu liczby nisko
opłacanych pracowników. Prawo Zamówień Publicznych w końcu wprowadzając waloryzację
dla Wykonawców, przeciwstawiło się temu zjawisku. Niestety na kontraktach zawartych
przed wejściem prawa dającego waloryzację, a wykonywanych po wejściu nowego prawa,
waloryzacja zależy od zgody Zamawiającego. Umowy te będą wygasać w ciągu trzech
kolejnych lat. Ustawodawca dokonał też zmiany Ustawy Ubezpieczeniowej, wprowadzając
obowiązkowe oskładkowanie umów zleceń, czym podnosi koszty pracy nawet o 40%
w przypadkach gdy Pracodawca chciałby utrzymać wynagrodzenie netto Zleceniobiorcy.
Wprowadzone zostało roczne vacatio legis, jednak prawo do wypowiedzenia kontraktu
publicznego, dla którego Zamawiający nie wyraził zgody na waloryzację wprowadzono z datą
dwa miesiące po wejściu w życie nowych przepisów, a biorąc obligatoryjne 3 miesięczne
wypowiedzenie umowy skazał Wykonawcę na pięciomiesięczny okres opłacania składek
ZUS wg nowego prawa / 40% wyższe koszty/, bez możliwości uzyskania od Zamawiającego
dodatkowego wynagrodzenia. Ten zapis doprowadził do sytuacji, że w okresie rocznego
vacatio legis Wykonawca nie może dostosować się do nowego prawa, a więc wyeliminował
podstawową funkcję vacatio legis jakim jest dostosowanie się do nowego prawa.
Jednocześnie naraża wykonawców zamówienia publicznego, a szczególnie jego pracowników
na gwałtowne perturbacje finansowe o nieznanej do tej pory skali. Warto odnotować, że w
latach
2008
do 2014 wzrosty płacy minimalnej wyniosły łącznie około 30% co spowodowało przesunięcie
ponad 1,5 mln osób z umów o prace na umowy zlecenia. Tym razem zmiana jednorazowa
kosztów o 40% bez waloryzacji jest zdecydowanie większym zagrożeniem dla rynku pracy.
Wart podkreślenia jest fakt, że ten zapis uderzy w najsłabiej zarabiających Pracowników
w Polsce, którzy pobierają wynagrodzenia na umowach zleceniach. Wynagrodzenia tych osób
są obecnie na poziomie ubóstwa, więc jak będzie wyglądała sytuacja tych osób po 1 stycznia
2016 roku? Brak możliwości wypowiedzenia kontraktów publicznych na rynku pracy
przed 1 stycznia 2016 roku wywoła silne ujemne skutki, w tym powiększy szarą strefę
zatrudniania. Uzasadniona jest więc interwencja legislacyjna, wprowadzająca korektę
możliwego terminu wypowiedzenia kontraktów do końca 2015 roku.
Należy zwrócić uwagę, że nawet ten termin nadal rodzi znaczne obciążenia po stronie
wykonawców. Ze względu na różnice między terminami odprowadzania składek a terminami
płatności wynagrodzenia, wykonawcy będą zmuszeni ponieść czasowo koszty tych składek,
co pogorszy ich płynność finansową.

IV.
Projekt ustawy nie spowoduje negatywnych skutków finansowych dla budżetu państwa
i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.