Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska"

• w drodze likwidacji przedsiębiorstwa państwowego.



Wybór metody prywatyzacji zależy od wielkości przedsiębiorstwa, rodzaju prowadzonej
przez nie działalności, jego sytuacji ekonomiczno - finansowej oraz od znaczenia
przedsiębiorstwa dla gospodarki narodowej. Z racji skali prowadzonej działalności, wielkości
Poczty Polskiej (jeden z największych pracodawców w Polsce, ponad 10 mld zł
skonsolidowanych aktywów) oraz jej potrzeb rozwojowych, najbardziej adekwatną formą
prywatyzacji Poczty Polskiej jest prywatyzacja pośrednia poprzez nabywanie akcji Poczty
Polskiej przysługujących Skarbowi Państwa w drodze oferty publicznej. Wprowadzony art.
2a ust. 1 pkt 1 ustawy wyraźnie wskazuje, iż właściwą dla Spółki formą prywatyzacji jest
prywatyzacja pośrednia w trybie określonym w art. 33 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy z dnia 30
sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.
Z kolei projektowany przepis art. 2a ust. 2 ustawy przewiduje możliwość prywatyzacji
poprzez podniesienie kapitału zakładowego Spółki i ustalenia prawa do objęcia akcji.
Komercjalizacja Poczty Polskiej S.A. spowodowała możliwość nabycia przez podmioty
uprawnione w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji do 15% akcji
posiadanych przez Skarb Państwa w kapitale zakładowym spółki, według stanu na dzień
wpisania spółki Skarbu Państwa do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Podstawą do składania wniosków pracowników o nieodpłatne nabycie akcji Poczty Polskiej
był art. 36 i następne ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji w związku z art. 18 ustawy z
dnia 5.09.2008 r. o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej
„Poczta Polska”. Należy przy tym zaznaczyć, iż zgodnie z art. 69b ust. 2 ustawy o
komercjalizacji i prywatyzacji „Prawo do nieodpłatnego nabycia akcji przysługujące na
podstawie niniejszej ustawy lub na podstawie przepisów odrębnych może być wykonane
przez osoby uprawnione tylko z jednego tytułu; uprawniony przed nabyciem akcji składa
oświadczenie, że nie skorzystał z prawa do nieodpłatnego nabycia akcji z innego tytułu.”
Przepis ten ma o tyle istotne znaczenie, iż w listopadzie 1998 r. w trybie pilnym Sejm RP
przyjął ustawę o zmianie ustawy o łączności (Dz.U.1998.150.984) mocą której uprawnienia
do nieodpłatnego nabycia akcji Telekomunikacji Polskiej S.A. uzyskali również pracownicy
Poczty Polskiej, którzy byli pracownikami przedsiębiorstwa państwowego Polska Poczta,
Telegraf i Telefon. W chwili prywatyzacji Telekomunikacji Polskiej S.A. powszechnie
uważano, że wartość Spółki jest bardzo duża, w związku z tym po akcje pracownicze zgłosiło
się ponad 200 000 osób, w tym pracownicy Poczty Polskiej.
Jak wyżej wykazano w
momencie dokonywania komercjalizacji Poczty Polskiej brak było tożsamych, jak w

przypadku komercjalizacji TP S.A., przepisów szczególnych. Tym samym odrzucono
wnioski o nieodpłatne nabycie akcji Poczty Polskiej osób, które nabyły wcześniej akcje
Telekomunikacji. Rolą przepisu art. 2a ust. 1 pkt 2 ustawy jest stworzenie prawnej
możliwości ewentualnego odpłatnego nabywania akcji przez pracowników Spółki na
preferencyjnych zasadach.
3) Wprowadzenie przepisu gwarantującego zachowanie decydującego wpływu Skarbu
Państwa na działalność Spółki.
Projektowany przepis art. 2a ust. 2 ustawy gwarantuje Skarbowi Państwa zachowanie
nie mniej niż 51% głosów na walnym zgromadzeniu Spółki. Wydaje się, iż kwestia
wykonywania prawa własności z akcji Spółki powinna zostać uregulowana w sposób
szczególny, ponieważ w ustawie zawarto regulacje związane z przedmiotem działalności
Spółki, które stanowią przepisy szczególne wobec zasad ogólnych związanych z
prowadzeniem działalności gospodarczej danego rodzaju. W tym zakresie można wskazać,
chociażby, zdolność Poczty Polskiej S.A. do świadczenia, z mocy prawa, usług finansowych
min. bankowych (bez posiadania statusu banku), czy w zakresie wydawania pieniądza
elektronicznego (bez posiadania statusu instytucji pieniądza elektronicznego).
Okoliczność ta, a także kwestie szczególnych uprawnień zawartych w ustawie
ustrojowej, jak prawo do wyłącznego używania słowa „poczta” w firmie spółki, używania
oznaczeń z symbolem godła RP, czy ochrona prawno-karna listonoszy, jak dla
funkcjonariuszy publicznych, jak również ciążący na Spółce obowiązek realizowania zadań
związanych z obronnością państwa (np. doręczanie kart powołań, w ustawie o powszechnym
obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej) stanowią podstawę dla uznania, iż w systemie
prawa Pocztę Polską należy traktować, jako swoistą emanację struktur państwowych. Tym
samym uzasadnionym jest potrzeba ustawowego uregulowania kwestii własności Spółki tj.
ustawowego zagwarantowania Skarbowi Państwa prawa 51% głosów na walnym
zgromadzeniu. Trudno bowiem byłoby uzasadniać wyżej wskazane odrębności, w przypadku,
choćby formalnej, możliwości utraty decydującego wpływu Skarbu Państwa na działalność
Spółki.
4) Zmiany związane z przejściem nadzoru właścicielskiego nad Spółką do resortu Skarbu
Państwa.

Zmiany w postaci wprowadzenia do ustawy projektowanego art. 5a, a także uchylenia
art. 6, art. 8 ust. 4, art. 10 i 11 oraz art. 18 ustawy związane są z przejściem nadzoru
właścicielskiego nad Spółką do właściwości Ministra Skarbu Państwa. Jak już wcześniej

wspomniano Ministerstwo Skarbu Państwa jest lepiej przygotowane kompetencyjnie
i organizacyjnie do wykonywania uprawnień Skarbu Państwa w Spółce, w kontekście
potrzeby dokonania analizy, czy Spółka powinna podlegać prywatyzacji. Jednocześnie
Ministerstwo Skarbu Państwa skupiając w swoim ręku władztwo korporacyjne w stosunku do
największych polskich Spółek, z udziałem Skarbu Państwa, będzie mogło aktywniej wpływać
na strategię Spółki.

Co istotne projektowane zmiany nie wpłyną w żaden sposób na uprawnienia, jakie
przysługują pracownikom i byłym pracownikom Spółki w związku z jej komercjalizacją
i prywatyzacją.
5) uchylenie art. 13 ust. 2 ustawy
Ogólne przepisy Kodeksu Cywilnego dotyczące zobowiązań umownych odnoszą się do
zakresu obowiązywania ogólnych warunkach umów, wzorów umów, regulaminów
stosowanych przez przedsiębiorców. Zasadą wyrażoną w art. 384 k.c. jest, że wiążą one jeżeli
zostały doręczone drugiej stronie przed zawarciem umowy, bądź też jeżeli, posługiwanie
wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte. Przy czym to drugie
zastrzeżenie nie dotyczy, co do zasady, umów zawieranych z konsumentem. Biorąc pod
uwagę fakt, że odpowiednie zapisy dotyczące ochrony praw konsumentów ustanowione w
danym przepisie KC, stanowią implementację do krajowego porządku prawnego
poszczególnych dyrektyw Unii Europejskiej (dyrektywy 85/374/EWG z dnia 25 lipca 1985 r.
w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw
członkowskich dotyczących odpowiedzialności za produkty wadliwe (Dz. Urz. WE L 210 z
07.08.1985), zmienionej dyrektywą 1999/34/WE (Dz. Urz. WE L 141 z 04.06.1999);
dyrektywy 85/577/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w
odniesieniu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (Dz. Urz. WE L 372 z
31.12.1985); dyrektywy 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych
warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993); dyrektywy
97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów
zawieranych na odległość (Dz. Urz. WE L 144 z 04.06.1997)) należy uznać, że w odniesieniu
do konsumentów art. 13 ust. 2 nie będzie miał zastosowania. Wydaje się, że przepis art. 13
ust. 2 ustawy jest zbędny, bowiem może być interpretowany jako ograniczający prawa
konsumentów wynikające z regulacji art. 384 k.c. Jednocześnie w odniesieniu do
przedsiębiorców wydawanie regulaminów świadczenia usług nie musi być gwarantowane

w przepisie szczególnym, skoro kwestie te regulowane są przez właściwe przepisy Kodeksu
Cywilnego.
6) zmiana w treści art. 16 ustawy
Kolejnym przepisem, który budzi wątpliwości jest art. 16 ustawy o komercjalizacji.
Celem wprowadzenia tożsamego przepisu do ustawy z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym
przedsiębiorstwie użyteczności publicznej "Poczta Polska" (art. 10 ust. 12) w drodze ustawy
Prawo Pocztowe z 2003 r. (art. 82) było umożliwienie wykonywania przez Pocztę Polską
czynności bankowych, które to uprawnienie Poczta Polska posiadała na podstawie art. 79
ustawy o łączności z dnia 23 listopada 1990 r.
Regulacja art. 16 powołanej ustawy powinna odpowiadać (oczywiście nie wprost) treści
art. 95 Prawa Bankowego, który to przepis uległ daleko posuniętej ewolucji od czasu wejścia
w życie ustawy o komercjalizacji. Należy dodać, iż przepisy ustawy z dnia 19 kwietnia 2013
r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o funduszach inwestycyjnych
(Dz.U.2013.777), wyłącza moc prawną dokumentów urzędowych, o których mowa w art. 95
ust. 1 Prawa Bankowego oraz art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w postępowaniu
cywilnym. Przedmiotowa zmiana dokonana została między innymi na skutek wydania przez
Trybunał Konstytucyjny wyroków: z dnia 15 marca 2011 r. (P 7/09) stwierdzającego
niezgodność z konstytucją art. 95 ust 1 Prawa Bankowego, z dnia 11 lipca 2011 r. (P 1/10)
stwierdzającego niezgodność z konstytucją art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych.
Z uwagi na powyższe należy zmodyfikować przepis art. 16 ustawy w taki sposób, aby
odpowiadał on treści art. 95 Prawa Bankowego w aktualnym brzmieniu.
7) Wprowadzenie przepisu szczególnego dotyczącego gospodarowaniem mieniem Spółki.

Wprowadzenie do ustawy projektowanego art. 17 ust. 1a jest umożliwienie zbywania
lokali mieszkalnych w budynkach będących własnością Poczty Polskiej S.A. po
preferencyjnych cenach na rzecz ich najemców - bez względu na przeznaczenie budynku,
w którym te mieszkania są usytuowane.
W chwili obecnej zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach
zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek
handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych
mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4 poz. 24, z późn. zm.),
dalej: „ustawa o zasadach zbywania mieszkań”, preferencyjna sprzedaż lokalu mieszkalnego
na rzecz jego najemcy jest możliwa, gdy mieszkanie wchodzi w skład budynku mieszkalnego
będącego własnością Spółki. Do chwili komercjalizacji Poczty Polskiej S.A. istniał w ustawie

z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej „Poczta
Polska” (Dz. U. Nr 106, poz. 675, z późn. zm. dalej jako ustawa o ppup „Poczta Polska”),
przepis art. 14 ust. 3 mówiący, iż Poczta Polska może zbywać należące do niej mieszkania na
rzecz ich najemców po preferencyjnych cenach bez względu na przeznaczenie budynku, w
którym są usytuowane. Ustawa z dnia 5 września 2008 r. o komercjalizacji państwowego
przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska" (Dz. U. Nr 180, poz. 1109, z późn.
zm.), dalej „ustawa o komercjalizacji”, zniosła ten zapis, umożliwiając wykup lokalu
mieszkalnego po preferencyjnych cenach najemcom tylko w budynkach mieszkalnych. Brak
tego zapisu znacznie wstrzymał w Spółce sprzedaż lokali mieszkalnych. Jednocześnie
zróżnicowany został status prawny najemców w zależności od tego czy zajmują mieszkanie
w budynku mieszkalnym, czy też o innym przeznaczeniu.
Możliwym rozwiązania niniejszego problemu jest dodanie w ustawie w art. 17 po
ustępie 1 ustępu 1a o treści „Do sprzedaży lokali mieszkalnych znajdujących się w
budynkach stanowiących własność Poczty Polskiej S.A. mają zastosowanie przepisy art. 4-6
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością
przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa,
państwowych osób prawnych, oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu
Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24, z późn. zm) bez względu na przeznaczenie budynku,
w którym znajdują się sprzedawane mieszkania.” Proponowana zmiana ustawy przywraca
zatem stan prawny sprzed dnia 5 września 2008 r., umożliwiając wykup mieszkań po
preferencyjnych cenach wszystkim najemcom w Poczcie Polskiej S.A. bez względu na
przeznaczenie budynku, w którym się one usytuowane.
Na chwilę obecną nie można oszacować kosztów związanych z realizacją ustawy w
zakresie umożliwienia sprzedaży mieszkań pracowniczych. Wymagałoby to bowiem
oszacowania wartości lokali mieszkalnych umiejscowionych w budynkach niemieszkalnych
w wielu lokalizacjach, co wymagałoby sporządzenia operatów szacunkowych dla tych lokali.
W pozostałym zakresie projektowana ustawa nie powoduje dodatkowych skutków dla
budżetu państwa, ani też nie wiąże się z koniecznością wydania aktów wykonawczych.
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach
dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych.
Przedmiotowy projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.