Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 27 października 1994 roku o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym

Warszawa, 1 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-161/12
Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna o zgodności poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy
o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Arkadiusz Mularczyk) z prawem
Unii Europejskiej
Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2009 r. Nr 5, poz. 47, z
zmianami) sporządza się następującą opinię:
I.
Przedmiot projektu
Projekt ustawy przewiduje zmianę ust. 2 i dodatnie ust. 2a w art. 1
ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, ze
zmianami; dalej: ustawa).
Zmiana art. 1 ust. 2 ustawy polega na zastąpieniu podstawy prawnej
wydania rozporządzenia w sprawie autostrad płatnych regulacją ustawową
zagadnień, których obecnie dotyczy rozporządzenie. Porównując projektowany
przepis ustawy do obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16
lipca 2002 r. w sprawie autostrad płatnych (Dz. U. Nr 121, poz. 1034, ze
zmianami), należy uznać, że wnioskodawcy zmierzają do rozszerzenia listy
autostrad płatnych o autostradę obwodnicę Wrocławia na odcinku A4-Psie Pole
(patrz: § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 października 2011 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie autostrad płatnych, Dz. U. Nr 246,
poz. 1465, obowiązujący od 2 grudnia 2011 r.).
Projektowany art. 1 ust. 2a ustawy wskazuje odcinki autostrad, na
których opłata za przejazd nie będzie pobierana od określonych typów
pojazdów: motocykli i pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie
całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Oceniając zgodność projektu z prawem Unii Europejskiej należy wziąć
pod uwagę postanowienia dyrektywy 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i
Rady z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie
niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. Urz. WE L 187
z 20.7.1999, str. 42; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 4, str.
372, ze zmianami; dalej: dyrektywa).
III.
Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu
prawa Unii Europejskiej
Projekt dotyczy materii objętych prawem Unii Europejskiej. Dyrektywa
ma zastosowanie m.in. do opłat za przejazd oraz za korzystanie z infrastruktury,
jakimi obłożone są pojazdy (art. 1 akapit 1 dyrektywy). Określone w
dyrektywie reguły pobierania opłat za przejazd obejmują zarówno kwestie
wprowadzenia – mocą decyzji państwa członkowskiego – opłat jedynie na
niektórych odcinkach transeuropejskiej sieci drogowej (art. 7 ust. 1 dyrektywy),
jak i dopuszczalności wprowadzenia zwolnienia z obowiązku wnoszenia opłat
(art. 7 ust. 4a dyrektywy). W świetle tych przepisów należy ocenić
projektowane: 1) ustanowienie nowego odcinka autostrady płatnej oraz 2)
wykluczenie pobierania opłat za przejazd określonymi odcinkami autostrady
przez motocykle i pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczającej 3,5 tony.
1) Oceniając art. 1 pkt 1 projektu (proponowany art. 1 ust. 2 ustawy)
należy odnieść się do dopuszczalności wprowadzania przez państwa
członkowskie opłat za przejazd określonymi odcinkami autostrad. Zagadnienie
to objęte jest regulacją art. 7 ust. 1 dyrektywy. Zgodnie z tym przepisem
państwa członkowskie mogą utrzymywać lub wprowadzać opłaty za przejazd
lub opłaty za korzystanie z infrastruktury w transeuropejskiej sieci drogowej
lub na pewnych odcinkach tej sieci oraz na innych dodatkowych odcinkach ich
sieci autostrad, które nie stanowią części transeuropejskiej sieci drogowej na
warunkach określonych w dyrektywie. Istotne dla oceny zgodności projektu z
prawem UE jest, że projektowane wprowadzenie opłaty nastąpić ma ze
skutkiem dla wszystkich użytkowników autostrady i nie zawiera, w związku z
tym, rozwiązań dyskryminacyjnych. Proponowana opłata za przejazd
odcinkiem „autostrada obwodnica Wrocławia A4-Psie Pole” nakładana ma być
na identycznych zasadach z tymi, które znajdują zastosowanie w doniesieniu do
wszystkich pozostałych autostrad płatnych. Projekt nie jest sprzeczny z art. 7
ust. 1 dyrektywy.
2) Artykuł 1 pkt 2 projektu (proponowany art. 1 ust. 2a ustawy) odnosi
się do opłat pobieranych za przejazd określonej kategorii pojazdów: motocykli i
pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej
3,5 tony. Odnosząc ten przepis do postanowień dyrektywy należy wskazać, że
zakres stosowania jej przepisów nie obejmuje pojazdów innych niż
zdefiniowane w jej art. 2 lit. d. Zgodnie z art. 1 akapit pierwszy dyrektywy,
dyrektywa ma zastosowanie do podatków transportowych, opłat za przejazd
oraz opłat za korzystanie z infrastruktury jakimi obłożone są pojazdy, zgodnie z
definicjami zawartymi w art. 2. W literze d art. 2 dyrektywy wskazano, że
pojazdem, o którym mowa w dyrektywie, jest pojazd silnikowy lub zespół
pojazdów, który jest przeznaczony lub wykorzystywany do drogowego
przewozu towarów i którego maksymalna dopuszczalna masa całkowita wynosi
ponad 3,5 tony. Przywołane przepisy pozwalają uznać, że postanowienia
dyrektywy, które ustalają warunki dopuszczalności wprowadzania przez
państwa członkowskie zwolnień od opłat za przejazd dotyczących określonych
kategorii pojazdów (art. 7 ust. 4 w związku z art. 6 ust. 2 i art. 7 ust. 5), nie
dotyczą zwolnień, o których mowa jest w projekcie. W zakresie, w jakim
regulacja krajowa dotycząca zwolnień od opłat nie dotyczy pojazdów w
rozumieniu art. 2 lit. d dyrektywy, zwolnienia te nie są objęte regulacją prawa
UE.
IV.
Konkluzja
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym nie jest sprzeczny z prawem Unii
Europejskiej.
Szef Kancelarii Sejmu
Lech Czapla
Warszawa, 1 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-162/12
Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o
autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Arkadiusz Mularczyk)
jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej
Projekt ustawy przewiduje zmianę ust. 2 i dodatnie ust. 2a w art. 1
ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, ze
zmianami; dalej: ustawa).
Zmiana art. 1 ust. 2 ustawy polega na zastąpieniu podstawy prawnej
wydania rozporządzenia w sprawie autostrad płatnych regulacją ustawową
zagadnień, których obecnie dotyczy rozporządzenie. Porównując projektowany
przepis ustawy do obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16
lipca 2002 r. w sprawie autostrad płatnych (Dz. U. Nr 121, poz. 1034, ze
zmianami), należy uznać, że wnioskodawcy zmierzają do rozszerzenia listy
autostrad płatnych o autostradę obwodnicę Wrocławia na odcinku A4-Psie Pole
(patrz: § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 października 2011 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie autostrad płatnych, Dz. U. Nr 246,
poz. 1465, obowiązujący od 2 grudnia 2011 r.). Projektowany art. 1 ust. 2a
ustawy wskazuje odcinki autostrad, na których opłata za przejazd nie będzie
pobierana od określonych typów pojazdów: motocykli i pojazdów
samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
Projekt nie zawiera przepisów mających na celu wykonanie prawa Unii
Europejskiej. Projekt nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej.
Szef Kancelarii Sejmu
Lech Czapla