Poselski projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym dla małoletnich ofiar wojny 1939-1945 oraz o zmianie niektórych innych ustaw

W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o wiadczeniach rodzinnych w art. 3 w
pkt 1 w lit. c w tiret dwudziestym szóstym rednik zastępuje się przecinkiem i
dodaje się tiret dwudzieste siódme w brzmieniu:
„- wiadczenie pieniężne przyznane na podstawie ustawy z dnia 2006 r. o
wiadczeniu pieniężnym dla małoletnich ofiar wojny 1939-1945 oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr ...„ poz. ...).”.
Art. 11.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2008 r.

5


UZASADNIENIE
Projekt dotyczy osób, które przeżyły represje okresu II wojny wiatowej i
do tej pory nie uzyskały z tego tytułu jakichkolwiek wiadczeń oraz satysfakcji
moralnej.
Wnioskodawcy są przekonani, iż realizacja tej inicjatywy ustawodawczej
zmierza do ostatecznego uregulowania problemu, który na regulację czeka już
zbyt długo. Również w V kadencji Sejmu, mimo zaangażowania wielu posłów
nie udało się - niestety - doprowadzić do uchwalenia projektowanej ustawy.
Uregulowanie tej kwestii jest w opinii wnioskodawców niezwykle
istotne. Dzisiejsza trudna sytuacja materialna tych osób ma swoje źródło w
tym, iż jako dzieci były one represjonowane, a tym samym pozbawione
możliwo ci przygotowania się do życia, do zdobycia zawodu, aby po latach
pracy móc uzyskać godziwe emerytury.
W obowiązującym stanie prawnym kwestie uprawnień przysługujących
szeroko rozumianej grupie osób poszkodowanych w czasie II wojny wiatowej
reguluje szereg ustaw. Są to - ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach
oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu
powojennego, ustawa z dnia 2 wrze nia 1994 r. o wiadczeniu pieniężnym i
uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej
przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach
rud uranu i batalionach budowlanych oraz ustawa z dnia 31 maja 1996 r. o
wiadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek

6
Socjalistycznych Republik Radzieckich. Liczna grupa osób zaliczanych do
małoletnich ofiar wojny 1939-1945 pozostaje poza uregulowaniami
przewidzianymi w przytoczonych ustawach. Stąd potrzeba przygotowania
projektu ustawy przyznającego wiadczenie tej grupie osób.
Zgodnie z zaproponowanymi rozwiązaniami z dobrodziejstw
projektowanej ustawy skorzystają wyłącznie te osoby represjonowane, które w
latach 1939-1945 jako dzieci podlegały represjom okre lonym w ustawie i były
w tym okresie obywatelami polskimi, są nimi obecnie i posiadają stałe miejsce
zamieszkania na terytorium RP.
Projekt ustawy definiuje pojęcie małoletniej ofiary wojny jako osoby,
która nie miała ukończonych 16 lat i wobec której stosowano represje.
Projekt
definiuje
pojęcie represji wobec małoletniej ofiary wojny
okre lając, że jest to wykonywanie w okresie 1 wrze nia 1939 r. - 8 maja 1945 r.,
przez co najmniej 6 miesięcy, pracy przymusowej na rzecz III Rzeszy lub
Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Maksymalne wiadczenie będzie przysługiwało w wysoko ci dodatku
kombatanckiego i będzie ono waloryzowane na zasadach wynikających z
przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Uprawnienie do wiadczenia będzie przyznawane decyzją Kierownika
Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Podstawą podjęcia
takiej decyzji będzie wniosek zainteresowanej osoby, zaopiniowany przez
wła ciwe stowarzyszenie osób poszkodowanych, a także dokumenty i dowody
potwierdzające rodzaj i okres represji. Organami obowiązanymi do wypłaty
wiadczenia będą: wła ciwe organy rentowe na zasadach okre lonych w art. 5
ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o wiadczeniu pieniężnym przysługującym

7
osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach
pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Wnioskodawcy zakładają, że minister wła ciwy do spraw zabezpieczenia
społecznego (minister pracy i polityki społecznej) powinien wydać
rozporządzenie okre lające wymagane dokumenty i dowody potwierdzające
rodzaj represji i okres jej trwania, szczegółowy tryb postępowania w sprawach
składania i rozpatrywania wniosków na podstawie których Kierownik Urzędu
do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wydawałby decyzję
stwierdzającą uprawnienie do wiadczenia dla małoletniej ofiary wojny oraz
wzór takiego wniosku, uwzględniając konieczno ć potwierdzenia uprawnień
przysługujących zainteresowanej osobie.
Zważywszy na konieczno ć ujęcia w budżecie rodków finansowych,
które zapewnią realizację projektowanej ustawy, ma ona wej ć w życie z dniem
1 stycznia 2008 roku.
Wnioskodawcy przewidują, iż liczba przyszłych beneficjentów ustawy,
je li szacować ją na podstawie danych Stowarzyszenia Polaków
Poszkodowanych przez III Rzeszę i innych organizacji z roku obecnego,
wyniesie około 75 tysięcy osób. Roczne koszty funkcjonowania ustawy będą
mie cić się w przedziale 90 - 120 mln złotych. Biorąc pod uwagę szacunkową
liczbę beneficjentów ustawy należy pamiętać, że miertelno ć w tej grupie
wiekowej osób jest wysoka i wynosi około 7,5% w skali roku. Z tego względu
należy podkre lić, że udział wiadczenia w wydatkach budżetowych będzie
ulegał corocznemu zmniejszeniu.
Przedłożony projekt ustawy nie był poddany konsultacjom społecznym
w rozumieniu art. 34 ust 3 Regulaminu Sejmu RP.

8
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii
Europejskiej.


9