Firmy transportowe: co wolno pracodawcy?

Przeczytaj także: Kondycja psychofizyczna a odmowa wykonania pracy

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu wynikający z obowiązującego systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Warto podkreślić, że art. 20 § 2 Ustawy o czasie pracy kierowców stanowi, że praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w razie:

• sytuacji i zdarzeń wymagających od kierowcy podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii;
• szczególnych potrzeb pracodawcy.

Należy zatem najpierw ustalić, czy kierowca pracował w godzinach nadliczbowych. W tym celu należy stwierdzić, czy zostały przekroczone normy czasu pracy bądź przedłużony wymiar czasu pracy. Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje w wysokości 100% za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Gdy zaś przekroczeniu ulegnie dobowa norma czasy pracy to zasadą jest dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia (rozumianego jako podstawa obliczania dodatku). Natomiast dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia (z tytułu przekroczenia normy dobowej) przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy.

Pracownikowi przysługuje tylko jeden dodatek. W związku z tym, jeśli została przekroczona norma dobowa i tygodniowa, to zgodnie z art. 151¹ § 2 k.p. przysługuje jeden dodatek z tytułu przekroczenia normy dobowej. Dodatek za przekroczenie normy tygodniowej przysługuje np. w sytuacji, gdy pracownik świadczył pracę w dzień wolny od pracy, a pracodawca nie oddał mu innego dnia wolnego.

Jednakże pracodawca w pierwszej kolejności powinien udzielić pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy innego dnia wolnego. Podobnie w przypadku pracy w niedzielę, pracodawca w pierwszej kolejności jest zobowiązany udzielić pracownikowi dnia wolnego w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest to możliwe, pracodawca powinien udzielić dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. W razie braku możliwości oddania dnia wolnego we wskazanych terminach, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy w niedzielę.

ROSZCZENIA WOBEC PRACODAWCY – JAK ICH DOCHODZIĆ?

Pracownik ma prawo dochodzić swoich roszczeń wynikających ze stosunku pracy od pracodawcy na drodze sądowej. Roszczenia tego typu mogą być dochodzone przez okres 3 lat od momentu, kiedy stały się wymagalne. Po tym okresie ulegają przedawnieniu (art. 291 k.p.). Kwestie związane z wyborem odpowiedniego sądu ze względu na właściwość miejscową i rzeczową regulują szczegółowo przepisy procedury cywilnej.