Podpis elektroniczny

Przeczytaj także: Elektroniczny podpis: fakty i mity

Jakie zatem korzyści niesie ze sobą użycie kwalifikowanego podpisu elektronicznego w kontaktach z kontrahentami?

Poza wskazaną wyżej podstawową zaletą w postaci możliwości dokonania czynności prawnej w postaci elektronicznej równoważnej formie pisemnej, posługiwanie się tego typu podpisem wiąże się z domniemaniem integralności danych opatrzonych podpisem. W takim przypadku opatrzenie dokumentu kwalifikowanym podpisem elektronicznym stanowi wystarczającą gwarancję prawdziwości dokumentu oraz tego, że podpisane nim dane nie zostały zmienione przez osoby nieupoważnione. Kwalifikowany podpis elektroniczny umożliwia zatem bezpieczne załatwienie znacznej liczby spraw za pośrednictwem Internetu bez potrzeby fizycznej obecności przy dokonywaniu czynności prawnych, co wpływa na skrócenie czasu ich realizacji. Tego typu podpis można łatwo zweryfikować, a zarazem – w stosunku do podpisu własnoręcznego – znacznie trudniej podrobić, dzięki czemu stanowi najbezpieczniejszą formę ochrony przesyłanych informacji, jak i najpewniejszy sposób uwierzytelnienia danych osobowych naszego kontrahenta. W odróżnieniu od podpisu tradycyjnego, kwalifikowany podpis elektroniczny nie jest stały, lecz zmienny.

W wyniku zastosowania szczególnej techniki kryptograficznej (szyfrowania asymetrycznego, pozwalającego na zaszyfrowanie dokumentu jednym kluczem jawnym i jego odszyfrowanie drugim kluczem tajnym), każdy kolejny podpis nie jest tożsamy z podpisem złożonym wcześniej.

Oczywiście, posługiwanie się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, np. przy zawieraniu umów przez Internet, wiąże się z potrzebą stosowania odpowiedniego sprzętu i oprogramowania umożliwiającego jego złożenie. Istnienie jedynie formalnego powiązania podpisu elektronicznego z osobą uprawnioną do posługiwania się nim, skutkuje niebezpieczeństwem nie tyle podrobienia, co faktycznego posłużenia się podpisem przez osobę do tego niepowołaną. Należy jednak podkreślić, że zachowanie właściwych reguł ostrożności w tym zakresie pozwala na niezakłócone korzystanie z dobrodziejstw podpisu.

Wedle komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podpisie elektronicznym, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, którego pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu odbyło się na początku sierpnia br., zmianie ulec mają m.in. pojęcia podpisu elektronicznego, bezpiecznego podpisu elektronicznego oraz urządzenia do weryfikacji podpisu elektronicznego. Projekt wprowadza również konstrukcję zaawansowanego podpisu elektronicznego rozszerzając tym samym katalog dostępnych podpisów elektronicznych. Zaproponowane zmiany mają na celu usunięcie niezgodności polskiej ustawy o podpisie elektronicznym z Dyrektywą 99/93/WE o wspólnotowych ramach dla podpisów elektronicznych, harmonizującą ustawodawstwo krajowe państw UE w tym zakresie, jak również upowszechnienie stosowania podpisu elektronicznego w obrocie. Zgodnie bowiem z uzasadnieniem projektu – rynek certyfikatów w Polsce szacuje się jedynie na około 300 000.

Funkcjonujące obecnie w polskim prawie rozwiązania legislacyjne nie pozostają oczywiście głuche na dokonany postęp w dziedzinie nowoczesnych technologii. Przykładem tego jest wprowadzenie do procesu cywilnego elektronicznego postępowania upominawczego. Tym niemniej pozostaje mieć nadzieję, że kierunek i tempo przemian w sferze obowiązującego prawa współgrać będzie z szybkim rozwojem społeczeństwa informacyjnego w Polsce.

Jędrzej Dokurno