Cash Pooling jako metoda zarządzania finansami

Przeczytaj także: Umowa cash poolingu w kosztach i przychodach podatkowych

Zarówno umowa cash poolingu odsetkowego jak i rzeczywistego nie są ze swej istoty umowami odpłatnymi. Oznacza to, że strony umowy cash poolingowej przewidując wynagrodzenie za administrowanie rachunkami objętymi umową winny zawrzeć w niej zapisy dotyczące zarówno wysokości wynagrodzenia jak i sposobu płatności.

Problemy podatkowe

Brak całościowej regulacji prawnej konstrukcji cash poolingu wywołuje wątpliwości związane ze stosowaniem objętych nim rozwiązań. Przede wszystkim chodzi o aspekt podatkowy umów cash poolingowych szczególnie widoczny przy kwalifikacji fiskalnej „korzyści” uzyskiwanej przez uczestnika cash poolingu w wyniku pokrycia niedoboru jego środków na rachunku nadwyżkami na rachunkach pozostałych uczestników. Omawiana korzyść w istocie polega na możliwości korzystania ze środków grupy bez potrzeby zaciągania kredytu lub pożyczki na bieżące finansowanie niedoborów. Organy skarbowe interpretują, że mamy tutaj do czynienia z pożyczkami udzielanymi pomiędzy uczestnikami, z których przychód odsetkowy podlega opodatkowaniu. Z uwagi na okoliczność, że uczestnikami cash – poolingu są zazwyczaj podmioty powiązane, warunki transakcyjne takich „pożyczek” powinny odpowiadać ofercie rynkowej. W pewnym uproszczeniu oznacza to, że odsetki cash poolingowe należne od uczestników posiadających ujemne saldo na koniec dnia roboczego nie powinny być wyższe niż stawki rynkowe obowiązujące dla tych uczestników, w przypadku gdyby nie brali oni udziału w cash poolingu.

Z drugiej natomiast strony, odsetki od dodatniego salda na rachunkach uczestnika cash poolingu nie powinny być niższe od odsetek, które ten podmiot mógłby uzyskać, gdyby nie brał udziału w strukturze zarządzania płynnością finansową. Trzeba również zauważyć, że w myśl przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie cen transferowych, transakcje zawierane pomiędzy podmiotami powiązanymi podlegają dodatkowym, rygorystycznym wymogom w zakresie obowiązków dokumentacyjnych. Innym utrudnieniem, dotykającym cash pooling transgraniczny jest częste opodatkowanie transferu środków finansowych za granicę. Powoduje to, iż transfer ten przestaje być często opłacalny. Dlatego też cash pooling transgraniczny ma zwykle charakter odsetkowy a nie rzeczywisty. Z powyższych względów, w przypadku rozliczeń transgranicznych, nie jest bez znaczenia lokalizacja rachunku skonsolidowanego.

Wnioski:
Podsumowując przedstawiane rozważania, trzeba stwierdzić, że cash pooling będący instytucją obecną w obrocie gospodarczym od dłuższego czasu nadal wywołuje wątpliwości co do zakresu samej regulacji jak i jej funkcjonowania. Nieodparcie przywodzi to na myśl sytuację wywołaną pojawieniem się umów leasingowych czy też faktoringowych. W przypadku tych umów zarówno uczestnicy obrotu jak i ustawodawca, organy administracji skarbowej oraz sądownictwo administracyjne doprowadzili do stanu bezpiecznego stosowania zawartych w nich rozwiązań czego życzyć wypada także konstrukcji cash poolingu. Póki co podmioty uczestniczące w umowach cash – poolingowych liczyć się muszą z niedogodnościami wynikającymi ze stanu niepewności prawnej, przy czym ta niedogodność nie powinna przesłaniać korzyści wynikających z uczestnictwa w strukturze cash-poolingowej.