Wypadek przy pracy: przyczyną stres psychiczny?

Przeczytaj także: Wypadek przy pracy: przyczyną zbyt ciężka praca?

W podobnym tonie sędziowie wypowiedzieli się w wyroku z 2 października 1997 r. (II UKN 248/97, OSNAPiUS 1998, Nr 14, poz. 434), w którym stwierdzono, iż zawał serca może stanowić wypadek przy pracy, jeżeli doszło do niego w konsekwencji silnych przeżyć psychicznych pracownika spowodowanych skumulowaniem się niekorzystnych okoliczności mających związek z wykonywaną pracą.

Także w orzeczeniu z 25 października 1994 r. (II URN 38/94, OSNAP 1995, Nr 4, poz. 52) SN stanął na stanowisku, że zawał można uznać za wypadek przy pracy, o ile na skutek wystąpienia przyczyny zewnętrznej dotknął on pracownika posiadającego samoistne schorzenie i nastąpił w czasie wykonywania pracy.

Tymczasem w wyroku z 16 grudnia 1997 r. (II UKN 407/97, OSNAP 1998, Nr 21, poz. 644) stanowisko SN było już zgoła odmienne. Sąd stwierdził bowiem, że stres towarzyszący wykonywaniu obowiązków zawodowych należy uznać za ich cechę i w związku z tym nie można kwalifikować go w kategoriach zewnętrznej przyczyny, która spowodowała zawał serca, chyba że został spowodowany rażąco nietypowymi warunkami pracy.

Z podobnego założenia SN wyszedł także w uchwale z 6 maja 1976 r. (III PZP 2/76, OSNC 1976, Nr 11, poz. 239) dotykającej kwestii stresu związanego z informacją o zwolnieniu z pracy. W opinii sądu, wręczenie pracownikowi wypowiedzenia jest czynnością, która ze wszech miar mieści się w granicach uprawnień pracodawcy. W normalnych okolicznościach nie można jej traktować jako zewnętrznej przyczyny, która wywołała zawał serca. Jeśli jednak zawał serca jest efektem nienormalnej reakcji organizmu pracownika na dokonane wypowiedzenie, należy uznać, że do powikłań zdrowotnych doszło na skutek przyczyn wewnętrznych (zły stan zdrowia), a nie zewnętrznych.

W innym orzeczeniu (II UKN 192/97, OSNAPiUS 1998, Nr 12, poz. 367) SN uznał z kolei, że stres psychiczny związany z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, który organizm ludzki jest w stanie znieść bez istotnego uszczerbku dla zdrowia, nie stanowi zewnętrznej przyczyny powodującej wypadek.

W sytuacji gdy pracodawca nie uzna zawału serca za przyczynę wypadku przy pracy, można udać się do sądu. Z powyższego jasno jednak wynika, że stanowisko, które ten zajmie, jest trudne do przewidzenia.