2022-04-26 13:22
Czy wojna może być powodem do zerwania umowy kontrahentami? © pressmaster - Fotolia.com
Przeczytaj także: Kontrakt z białoruskim kontrahentem: pomyśl o ochronie swoich praw
W pierwszej kolejności powinniśmy sięgnąć do zapisów umowy by sprawdzić czy nie ma tam postanowień, które umożliwiłyby jej przedterminowe rozwiązanie lub chociaż tymczasowe zawieszenie jej wykonania. Nie oczekiwałabym jednak, że strony uregulowały stosunki między sobą na wypadek zaistnienia sytuacji w jakiej znaleźliśmy się obecnie. Jeżeli już, znajdowałby się tam zapewne ogólne postanowienia dotyczące siły wyższej (tj. działania wojenne, zmiany w ustawodawstwie itd.) uniemożliwiające lub tymczasowo utrudniające wykonanie umowy. Niewątpliwe, inwazja militarna na Ukrainę prowadzona z terytorium Rosji i Białorusi oraz wprowadzone na jej skutek sankcje finansowe i gospodarcze spowodowały ogromne problemy z łańcuchem dostaw, płatnościami jak i z transportem towarów do Rosji – mówi Joanna Gąsowski, Counsel z kancelarii Wolf Theiss.
fot. pressmaster - Fotolia.com
Czy wojna może być powodem do zerwania umowy kontrahentami?
Decyzja o "wyjściu" z kontraktu musi być powiązana również z rozważeniem ryzyk polskiego przedsiębiorcy dotyczących ewentualnych roszczeń odszkodowawczych ze strony rosyjskiego kontrahenta.
Prawo polskie przyznaje wierzycielowi szczególne uprawnienie do powstrzymania się ze spełnieniem świadczenia w pewnych sytuacjach. Dostawca, który zobowiązany jest do dostarczenia kupującemu w Rosji towarów, będzie mógł powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia do czasu, gdy kupujący zaoferuje płatność jednocześnie z dostawą lub przedstawi zabezpieczenie np. gwarancję bankową. Oprócz utrudnień logistycznych spowodowanych inwazją na Ukrainę, spadek wartości rubla oraz sankcje nałożone na banki rosyjskie, wpłynęły na możliwość realizacji płatności w walutach obcych przez rosyjskiego kontrahenta. Po wprowadzeniu sankcji przeprowadzenie operacji finansowych w walutach obcych stało się dla rosyjskich kontrahentów przynajmniej utrudnione. To wszystko może dawać asumpt, że zapłata ceny przez kupującego w Rosji w walucie obcej jest bardzo wątpliwa. Zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę pogłębiający się konflikt zbrojny i groźbę wprowadzenia kolejnych sankcji gospodarczych - wskazuje Marcin Rudnik, Counsel z kancelarii Wolf Theiss.
Jeżeli strona nie może spełnić świadczenia na skutek okoliczności, za które nie ponosi winy, zobowiązanie wygasa. Chodzi tutaj o stan trwałej niemożliwości, który przejawia się w tym, że nie tylko dłużnik, ale nikt inny, w danych okolicznościach nie jest w stanie spełnić świadczenia. Można uznać, że taki właśnie stan zaistniał na skutek wprowadzonych licznych sankcji finansowych i gospodarczych lub rosyjskich regulacji w odwecie za te sankcje, które mogą czynić świadczenia obu stron niemożliwe do wykonania. Po stronie kupującego może to być niemożność realizacji płatności w walucie przewidzianej w umowie, chociażby z uwagi na odłączenie banku rosyjskiego przedsiębiorcy od SWIFT, a ze strony polskiego dostawcy niemożność transportu towarów ze względu na siłę wyższą, jaką jest zamknięcie przestrzeni powietrznej czy obostrzenia w transporcie śródlądowym na skutek działań wojennych prowadzonych z terytorium Rosji i Białorusi – wskazuje Joanna Gąsowski.
Podobnie jak w przypadku pandemii COVID-19, wojna w Ukrainie oraz wywołane przez nią skutki mogą uzasadniać zastosowanie klauzuli nadzwyczajnej zmiany stosunków (tzw. rebus sic stantibus). W sytuacji, w której z uwagi na nadzwyczajną zmianę okoliczności spełnienie świadczenia połączone byłoby z nadmiernymi trudnościami lub groziło jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Z naszej praktyki wynika, że dotychczas sądy dość ostrożnie podchodziły do możliwości zastosowania tej instytucji i w konsekwencji daleko idącej ingerencji w stosunki umowne. Jednakże wojna w Ukrainie oraz jej skutki są sytuacją bez precedensu, co daje podstawy do poszukiwania nowych argumentów prawnych i może przyczynić się do powstania nowej linii orzeczniczej w oparciu o te wydarzenia – dodaje Marcin Rudnik.
oprac. : eGospodarka.pl
Umowa handlowa: jak ją skonstruować?
Ile straci Rosja przez embargo na ropę naftową?
Wojna w Ukrainie. Czy polscy eksporterzy zastąpią dostawców z Rosji i Białorusi?
Internauci nawołują do bojkotu firm wciąż działających w Rosji
Ile pieniędzy stracili oligarchowie powiązani z Putinem?
Gospodarka Rosji traci 250 mld dolarów
Ile będzie kosztować Rosję embargo na import ropy? Na pewno za mało
Czy można ograniczyć rolę ropy naftowej z Rosji?
Wojna w Ukrainie mocno uderzy w polskich eksporterów i importerów
Byłam ostatnio na pierwszych zajęciach w jednej szkole językowej. Po pierwszych zajęciach dostaliśmy do podpisania umowę (regulamin) ...
Witam, moja sytuacja nie wygląda za ciekawie... 10 grudnia 2015 r. podpisałam kontrakt o pełnienie zawodowej służby wojskowej od 10.01.2016 r. ...
Kredyt gotówkowy czy samochodowy - co wybrać? REKLAMA
Ceny mieszkań pokonują inflację
Ile firmy w Polsce tracą na jednym wypadku przy pracy?
Wynagrodzenia testerów oprogramowania w 2021 roku
Jak spłacamy kredyty hipoteczne?
Zwrot części wkładu wniesionego do spółki osobowej nie podlega PIT
Piątkowy wzrost WIG-20 najsilniejszy od 25 lutego