Dystrybucja towarów w e-handlu

Przeczytaj także: Handel online w grze komputerowej z ryczałtem ewidencjonowanym

4. Wysyłka towarów przeznaczonych dla konsumentów

W ustawie o prawach konsumenta zdefiniowano pojęcie umowy zawartej na odległość - umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie (art. 2 ust. 1).

W przypadku zawierania umów z konsumentem, zgodnie z art. 12 ustawy o prawach konsumenta, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o wymienionych w tym przepisie kwestiach. Zgodnie z art. 12 ust. pkt. 5) ustawy o prawach konsumenta, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości - sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat - o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a gdy umowa przewiduje stałą stawkę - także łącznych miesięcznych płatności.

Zgodnie z art. 13 ustawy o prawach konsumenta, informacji, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9-11 (o sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27, kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość i obowiązku zapłaty przez konsumenta poniesionych przez przedsiębiorcę uzasadnionych kosztów zgodnie z art. 35) można udzielić przy wykorzystaniu wzoru pouczenia o odstąpieniu od umowy, stanowiącego załącznik nr 1 do ustawy. Przedsiębiorca, który doręczy konsumentowi pouczenie, zgodne z wzorem stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy, spełnia obowiązki informacyjne określone w art. 12 ust. 1 pkt 9-11.


Zgodnie z przepisem art. 5431 § 1 Kc, jeżeli kupującym jest konsument, sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie wydać rzecz kupującemu, nie później niż trzydzieści dni od dnia zawarcia umowy, chyba że umowa stanowi inaczej. Zgodnie z § 2 tego przepisu, w razie opóźnienia sprzedawcy kupujący może wyznaczyć dodatkowy termin do wydania rzeczy, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić. Przepisy o odstąpieniu od umowy wzajemnej - art. 492, art. 4921 i art. 494 Kc stosuje się.

Zgodnie z przepisem art. 548 § 3 Kc, jeżeli rzecz sprzedana ma zostać przesłana przez sprzedawcę kupującemu będącemu konsumentem, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą jej wydania kupującemu. Za wydanie rzeczy uważa się jej powierzenie przez sprzedawcę przewoźnikowi, jeżeli sprzedawca nie miał wpływu na wybór przewoźnika przez kupującego. Postanowienia mniej korzystne dla kupującego są nieważne.

Zgodnie z art. 4541 Kc, jeżeli przedsiębiorca jest obowiązany przesłać rzecz konsumentowi do oznaczonego miejsca, miejsce to uważa się za miejsce spełnienia świadczenia. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne.

Ochrona konsumenta przez ustawodawcę wiąże się z przesunięciem momentu przejścia na niego niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy tak, aby wystąpiło ono dopiero na późniejszym etapie cyklu dostawy, a tym samym niebezpieczeństwo pozostawało odpowiednio dłużej po stronie sprzedawcy.

Zgodnie z art. 27 ustawy o prawach konsumenta, konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33 (koszty dodatkowych), art. 34 ust. 2 (bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy) i art. 35 (zapłata za świadczenia spełnione do chwili odstąpienia od umowy).
Należy pamiętać, że bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się (art. 28):

• dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności - od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która:
  • obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach - od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części,
  • polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony - od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy;
• dla pozostałych umów - od dnia zawarcia umowy.

Należy pamiętać, że zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VI Wydział Cywilny z dnia 6 września 2012 r., sygn. akt: VI ACa 391/12, Legalis, zgodnie z którym nie sposób uznać postanowienia wzorca: "Protokół reklamacji spisany w obecności kuriera jest jedyną podstawą do uznania ewentualnych reklamacji" za zgodny z dobrymi obyczajami, skoro nie zapewnia równowagi kontraktowej w stosunkach sklep internetowy - klient, a stawia sklep internetowy w lepszej sytuacji. Kwestionowane postanowienie wprowadza konsumenta w błąd co do tego, że reklamację może on złożyć tylko wówczas, gdy sporządził w obecności kuriera odpowiedni protokół. Tymczasem tak nie jest, bowiem zarówno przepisy prawa cywilnego i prawa przewozowego przewidują możność złożenia reklamacji także w przypadku, gdy protokół w obecności kuriera nie został sporządzony, ale nastąpiło to z winy przewoźnika, albo ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika, lub też szkodę nie dającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem. Przepisy te mają zastosowanie wówczas, gdy w umowie nie uregulowano danej kwestii w sposób odmienny. W tym samym kierunku dokonuje wykładni przepisów wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VI Wydział Cywilny z dnia 10 października 2012 r., sygn. akt: VI ACa 578/12, Legalis, zgodnie z którym nie można nakładać na konsumenta obowiązku natychmiastowego sprawdzenia przesyłki i to w obecności przewoźnika, pod rygorem utraty możliwości złożenia reklamacji z tytułu wad powstałych w czasie transportu.

5. Wysyłka towarów za granicę

W przypadku wysyłki towarów za granicę należy pamiętać o konieczności stosowania nie tylko przepisów krajowych, ale również przepisów państw przez które będzie prowadzony transport towarów jak i państwa docelowego.


Zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia Rzym I, bez uszczerbku dla art. 5 (dotyczy umów przewozu) i 7 (dotyczy umów ubezpieczenia) umowa zawarta przez osobę fizyczną w celu, który można uznać za niezwiązany z jej działalnością gospodarczą lub zawodową („konsument”), z inną osobą wykonującą działalność gospodarczą lub zawodową („przedsiębiorca”) podlega prawu państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu, pod warunkiem że przedsiębiorca:

• wykonuje swoją działalność gospodarczą lub zawodową w państwie, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu; lub
• w jakikolwiek sposób kieruje taką działalność do tego państwa lub do kilku państw z tym państwem włącznie; a umowa wchodzi w zakres tej działalności.

Dla umowy zawartej z konsumentem strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego zgodnie z art. 3. Wybór taki nie może jednak prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu na podstawie przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa, jakie zgodnie z ust. 1 byłoby właściwe w braku wyboru (art. 6 ust. 2 rozporządzenia).

Z powyższego wynika, że zawierając umowy z konsumentami spoza kraju, przedsiębiorca jest zobowiązany przy organizowaniu wysyłki towarów, brać pod uwagę przepisy regulujące te umowy, a zwłaszcza prawa konsumenta.