Inspekcja pracy

Przeczytaj także: Jak się przygotować na kontrole PIP?

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)

Państwowa Inspekcja Pracy sprawuje nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy w tym przepisów i zasad bhp. Państwowa Inspekcja Pracy jest podległym Sejmowi RP organem nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Zakres jej działania i uprawnień określa ustawa z 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Nadzór nad Państwową Inspekcją Pracy - w zakresie określonym w ustawie - sprawuje Rada Ochrony Pracy, powołana przez Marszałka Sejmu RP.

Państwową Inspekcją Pracy kieruje, powoływany przez Marszałka Sejmu, główny inspektor pracy przy pomocy zastępców. Inspekcję tworzy Główny Inspektorat Pracy, 16 okręgowych inspektoratów pracy oraz działający w ramach terytorialnej właściwości – inspektorzy pracy. Każdy z okręgowych inspektoratów obejmuje zakresem swojej właściwości terytorialnej obszar jednego województwa. W strukturze okręgowych inspektoratów funkcjonują 42 oddziały.

PIP ma status wyspecjalizowanej organizacji państwowej sprawującej w imieniu państwa kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy przez wszystkich pracodawców.

Rodzaje działalności PIP:
- kontrola
- nadzór
- instruktaż i poradnictwo (udzielanie porad technicznych i informacji technicznych)
- orzecznictwo karno-administracyjne (nakazy, sprzeciwy).

Zakres działania PIP

Do zadań ustawowych Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi:

- nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, ochrony pracy kobiet, młodocianych i osób niepełnosprawnych;

- kontrola przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy projektowaniu budowy, przebudowy i modernizacji zakładów pracy oraz stanowiących ich wyposażenie maszyn i urządzeń technicznych oraz technologii;

- uczestniczenie w przyjmowaniu do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych zakładów pracy lub ich części;

- nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy konstruowaniu i produkcji maszyn, urządzeń i narzędzi pracy;

- analizowanie przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych, kontrola stosowania środków zapobiegających tym wypadkom i chorobom oraz udział w badaniu okoliczności i przyczyn wypadków ciężkich, zbiorowych i śmiertelnych;

- ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika i udział w postępowaniu w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego;

- wnoszenie powództw oraz uczestniczenie w postępowaniu przed sądem pracy w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy;

- udzielanie porad technicznych i prawnych;

- opiniowanie projektów aktów prawnych oraz inicjowanie prac legislacyjnych w zakresie prawa pracy;

- inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym.

Formy działania PIP:

1. kontrolne (wizytacje, sprawdzanie pomieszczeń i urządzeń, zbieranie informacji, wgląd w dokumenty)

2. instruktażowo - doradcze (udzielanie porad, informacji), szkoleniowe

3. nadzorcze (wydawanie wiążących nakazów i zgłaszanie sprzeciwów przeciwko uruchomianiu zakładów

4. sygnalizacyjne - kierowanie wystąpień do właściwych jednostek o usunięcie stwierdzonych naruszeń bądź też o wyciągnięcie konsekwencji do osób winnych)

5. represyjne (orzekanie w sprawach o wykroczenia przeciwko prawu pracownika)