Panstwo Prawa Lecha Kutasa Gardockiego:

http://www.rzeczpospolita.pl/gazeta/wydanie_051213/p
rawo/prawo_a_2.html


Rzeczpospolita
13.12.05 Nr 290



Prawo co dnia

POLICJA Trybunał Konstytucyjny dał rok na zmianę przepisów o działaniach
operacyjnych

Funkcjonariuszom wolno zbyt wiele

Policja nie będzie przechowywać materiałów z inwigilacji zgromadzonych
bez zgody sądu

Nie wolno też jej zbierać danych niemających związku z prowadzonym
śledztwem. Między innymi te, wynikające z ustawy o policji, uprawnienia
organów ścigania Trybunał Konstytucyjny uznał w poniedziałek za
niezgodne z konstytucją. Przestaną one obowiązywać za rok, bo na taki
okres Trybunał odroczył swój wyrok, by dać Sejmowi czas na poprawienie
ustawy. Przepisy o prowadzeniu działań operacyjnych zaskarżył do
Trybunału rzecznik praw obywatelskich. Uważa on, że uprawnienia policji
w zakresie kontroli operacyjnej umożliwiające skuteczne ściganie
szczególnie ciężkich przestępstw, choć uzasadnione i potrzebne, zbyt
głęboko ingerują w prawa obywatelskie. Naruszają wolność i ochronę
tajemnicy komunikowania się, a więc muszą podlegać kontroli sądowej.

Trybunał przyznał, że wobec zagrożeń istniejących we współczesnym
świecie działania operacyjne policji są nieodzowne. Dochodzi jednak przy
tym do kolizji norm konstytucyjnych: tej nakazującej ochronę państwa i
obywateli z tą, która chroni prawa i wolności człowieka. - Ochrona
indywidualna musi w takim wypadku ustąpić przed interesem ogólnym -
uzasadniał wyrok sędzia TK Jerzy Stępień - a to oznacza ograniczenie
wolności obywatelskich. Musi być przy tym jednak zachowana zasada
proporcjonalności i wypracowane w Europie standardy. Niekonstytucyjny
jest także brak precyzji w określeniu, jakie informacje o przestępcach
można gromadzić. Nie ma potrzeby, żeby decydowała o tym sama policja -
mówił sędzia.

Na rozprawie zastępca rzecznika Stanisław Trociuk przekonywał także o
niezgodności z konstytucją przepisu, który powoduje, że o fakcie
zakończonej inwigilacji może się dowiedzieć tylko osoba podejrzana i jej
obrońca, natomiast wiadomości na ten temat nie mogą dotrzeć do tych,
którym nie przedstawiono zarzutów. Uważa więc, że w ten sposób pozbawia
się te osoby prawa do sądu, a więc ochrony przed ingerencją w ich prawa
i wolności.

Rzecznik zakwestionował też normę pozwalającą na bezterminowe
przechowywanie w zbiorach policyjnych danych zebranych o osobach
prawomocnie uniewinnionych lub tych, wobec których postępowanie
umorzono. Tych zastrzeżeń Trybunał jednak nie podzielił. Uważa bowiem,
że jeśli dane te zostały zebrane zgodnie z prawem, mogą okazać się
przydatne w dalszym postępowaniu.

Los zakwestionowanych przepisów ustawowych podzieli zarządzenie nr 6
komendanta głównego policji w sprawie uzyskiwania, przetwarzania i
wykorzystywania informacji, które w całości uznano za niekonstytucyjne.
Trybunał uważa, że zawarte w nim regulacje dotyczące m.in.
fotografowania i daktyloskopowania mają cechy norm powszechnie
obowiązujących, a takie przepisy mogą być zamieszczane tylko w ustawie
(sygn. K 32/04).

Komenda Główna Policji informuje, że właśnie trwają prace nad projektem
nowej ustawy o tej formacji.

Jolanta Kroner

do góry