w sprawie:
Uzycie przez czasopisma fachowe materialow ilustracyjnych nadeslanych przez
firmy umieszczajace w tych czasopismach swoje ogloszenia platne lub
nadsylajacych pod adresem redakcji materialy informacyjne typu press release
(o charakterze public relations)

Jakie zasady obowiazuja (moze sa jakies przepisy prawne tej kwestii
dotyczace) jesli chodzi o uzywanie w redakcji zdjec lub innych ilustracji,
ktore znalazly sie w redakcji jako nadeslane razem z informacjami o
charakterze public relations, tzn. np. z press releases przez firmy???

Press releases sa czesto, gesto rozsylane przez firmy okreslonej branzy do
periodykow branzowych / fachowych (czasopism technicznych badz
rynkowo-ekonomicznych) tej branzy.
Inormacjom dla prasy czesto towarzysza zdjecia. Generalnie panuje zasada
(nie wiem, czy gdzies "pisana", czy nie, ale jest ona powszechnie
praktykowana), ze zdjecia takie zamieszczone (opublikowane) z informacjami
(np. "niusami") zredagowanymi w oparciu o press releases jest uzywane przez
redakcje bezplatnie (redakcja nie musi juz oplacac autora). Zaklada sie a
priori, ze kwestie Copyright "zalatwil" w odniesieniu do danego zdjecia ten,
ktory je - razem z press release - nadeslal do redakcji.
Ale co dalej? Co z ewentualnym dalszym, powtornym uzyciem danego zdjecia?

Slyszalem od kogos (raczej wiarygodnego), ze jest to tak, jak opisano
ponizej.

Uprzejmie prosze o potwierdzenie slusznosci ponizszego wywodu lub wytkniecie
bledow, fragmentow mijajacych sie z prawda.


W cywilizowanych (o stabilnym, wykształconym przez długie lata demokracji
systemie prawnym, o powszechnym wysokim stopniu przestrzegania i
egzekwowania prawa) i wysoko rozwinietych krajach, takich jak USA, Kanada,
Japonia, kraje Europy Zachodniej, (Polska też chce się zaliczać do kręgu
państw cywilizowanych i np. prawo autorskie mamy już dostosowane do
standardów międzynarodowych) itp. ustalila sie nastepujaca praktyka w
prasie:
Panuje zasada zaufania redakcji prasowych w stosunku do firm nadsylajacych
wlasny material ilustracyjny przeznaczony do reklam lub towarzyszacy
informacjom rozsylanym do redakcji w ramach public relations.
Zaklada sie z gory, ze redakcje moga wykorzystywac te materialy DOWOLNIE
(bez dodatkowych, specjalnych i kazdorazowych prosb o pozwolenie) i
BEZPLATNIE, jednak nie wbrew intencjom lub nie ze szkoda dla interesow
firmy, ktora te materialy nadeslala / przekazala do bezplatnego (dla
redakcji) uzycia (do publikacji).
Dla przykladu: redakcja otrzymala od firmy (armatora) X zdjecie statku tegoż
armatora X holowanego w porcie przez holownik firmy Y. Fotografia ta NIE
moze byc (bez wyraznego pozwolenia firmy X) uzyta przez redakcje do
ilustracji tekstu na temat firmy holowniczej Y. Zdjecie to nie moze byc
takze bez pozwolenia wykorzystane (pozniej) do ilustracji tekstu o
negatywnym wydzwieku (np. o zaistnialym wypadku statku ze zdjecia nalezacego
do firmy X), o ile zostalo ono udostepnione redakcji przez firme X nie
specjalnie z tej (przykrej) okazji, a wczesniej (przy okazji nadeslanych do
redakcji aktualnosci na zupelnie inny temat dotyczacy firmy X).
Z drugiej strony, odpowiedzialnosc za uregulowany status prawny (Copyright)
zdjęć nadesłanych do redakcji (do uzycia w reklamie lub z materialami o
charakterze public relations) spoczywa na firmie, ktora te materialy
ilustracyjne dostarcza. Redakcja nie musi sie martwic o status takich zdjec.
Zaklada sie, ze ich dostarczyciel ma prawa do publikacji i - przekazujac
zdjecia do redakcji - automatycznie je na nia ceduje.
Jezeli ma byc inaczej (redakcja musi komus zaplacic za zdjecia), co nawiasem
mowiac bardzo rzadko sie zdarza - firma dostarczajaca takie zdjecia musi o
tym wyraznie poinformowac redakcje (to juz nie jest kwestia prawna i dobrych
obyczajow, ale praktyka wykazuje, ze redakcje po prostu czesto rezygnuja z
uzycia takich materialow i albo znajduja adekwatne zdjecie we wlasnym
archiwum, albo zlecaja jego wykonanie swojemu etatowemu lub wspolpracujacemu
fotografikowi, wzglednie - jesli chodzi o reklame - negocjuja z reklamodawca
wyzsza cene publikacji ogloszenia - uwzgledniajaca dodatkowy koszt zwiazany
z koniecznoscia oplacenia honorarium za zdejcie, nadeslane co prawda,
dostarczone przez reklamodawce, ale o nie uregulowanym statusie Copyright).