Dla porównania:

"Sygn. Akt VII Co 300/10
POSTANOWIENIE
Dnia 12 sierpnia 2011 r.S ąd Okręgowy w Warszawie VII Wydział Cywilny Rejestrowy w
składzie: Przewodniczący: SSO Krystyna Nowak po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2011 r.
w Warszawie, na rozprawie, sprawy z wniosku [...] z udziałem [...] sp. z o.o. z
siedzibą w [...] o stwierdzenie wykonalności orzeczenia [...] postanawia:
1.oddalić wniosek o stwierdzenie wykonalności na obszarze Polski, poprzez nadanie
klauzuli wykonalności wyrokowi [...] w sprawie nr 06L4317
[...]
UZASADNIENIEUZASADNIENIEUZASADNIENIE
[...]
Przez podstawowe zasady porządku prawnego należy rozumieć nie tylko fundamentalne
zasady ustroju społeczno-politycznego, a więc zasady konstytucyjne, ale również
naczelne zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa: cywilnego, rodzinnego,
pracy, a także prawa procesowego. Stanowisko takie w pełni zaakceptował Sąd Najwyższy
w orzeczeniu z dnia 21 kwietnia 1978 r., sygn. IV RC 65/78 (OSNC 1979/1/12). [...] Za
podstawową zasadę porządku prawnego należy uznać zasadę, zgodnie z którą doznana
szkoda podlega naprawieniu. Odszkodowanie niewątpliwie powinno odpowiadać szkodzie. Z
jednej strony jego funkcją jest kompensata, czyli wyrównanie szkody, z drugiej zaś
strony nie może prowadzić do wzbogacenia poprzez uzyskanie odszkodowania
przewyższającego wysokość szkody. Prawidłowe ustalenie odszkodowania wymaga
wyjaśnienia tytułu, z jakiego szkoda wynikła, oraz jej wysokości. Powyższa zasada
wiąże się również z zasadą proporcjonalności odszkodowania do poniesionej szkody.
Zasądzone zadośćuczynienie powinno być odpowiednie, proporcjonalne do doznanej
szkody. Bezspornym jest, iż niniejszy sąd nie jest władny do przeprowadzania
merytorycznej kontroli zapadłego rozstrzygnięcia, jednakże nie wdając się w polemikę,
czy do takiego naruszenia doszło czy też nie, już na pierwszy rzut oka widać, iż
zasądzona kwota odszkodowania prawie [...] jest dysproporcjonalna do szkody, jaką
ponieśli powodowie (wyrok SN z 11.6.2008 r., V CSK 8/08, MoP 2008, Nr 14, s. 734;
zob. także w Rzeczpospolitej z 16.6.2006 r., s. C3). W art. 32 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej wyrażona została zasada równości. Norma konstytucyjna
stanowi, że wszyscy są wobec prawa równi, mają prawo do równego traktowania przez
władze publiczne. Powyższa zasada nakazująca, aby prawo, władze publiczne traktowały
w podobny sposób osoby znajdujące się w podobnej sytuacji. W przedmiotowej sprawie
wskutek wprowadzenia do obiegu prawnego orzeczenia sądu [...] zasądzającego tak
wysokie odszkodowanie, zostałaby naruszona powyższa zasada, bowiem inni, którzy
znaleźliby się w podobnej sytuacji - z dużą dozą prawdopodobieństwa - graniczącą z
pewnością, nie otrzymaliby w Polsce takiego zadośćuczynienia za doznane naruszenie
ich dóbr osobistych. Nie chodzi w tym przypadku tylko o samą kwotę zasądzonego
zadośćuczynienia, ale także, a może przede wszystkim o dysproporcjonalność
zadośćuczynienia do doznanej szkody/krzywdy.
Konsekwencją stwierdzenia wykonalności wyroku sądu [...] z pewnością byłaby
konieczność unicestwienia spółki. Takie następstwo stwierdzenia wykonalności jest
niedopuszczalne. W odniesieniu do zarzutu uczestnika postępowania, iż zostałaby
naruszona również zasada wolności słowa, niniejszy sąd nie podziela tego stanowiska.
Media zobowiązane są do respektowania takich wartości, jakimi są dobra osobiste
człowieka. Barierę dla dowolności korzystania z wolności słowa stanowi art. 12 Prawa
prasowego, zobowiązujący dziennikarzy do zachowania szczególnej staranności i
rzetelności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza
sprawdzenia zgodności uzyskanych wiadomości lub podania ich źródła (zob. wyrok SA w
Katowicach z 4.11.1999 r., I ACa 536/99, Wokanda Nr 2/2001, s. 40). Sąd [...]
ustalił, iż opublikowane artykuły prasowe naruszyły dobre imię wnioskodawców, czego
niniejszy sąd w tym postępowaniu nie zamierza kwestionować. Rozważając kwestie
bezprawności działania uczestników postępowania trzeba także zwrócić uwagę, że prawo
prasowe stanowi m.in., iż zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu.
Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia
społecznego w granicach określonych przepisami prawa (art. 10 ust. 1 pr. prasowego).
Przekazywanie informacji powinno być oparte na prawdzie, poparte stosowną weryfikacją
i udokumentowaniem zebranych materiałów oraz bezstronnością przekazu zarówno (w
prezentacji, opisie, jak i narracji, a ponadto, że środki przekazu mają moralny
obowiązek bronić demokratycznych wartości, a wśród nich: poszanowania ludzkiej
godności, pokoju i tolerancji. Wolność prasy i wolność wypowiedzi prasowych doznaje
ograniczeń. Artykuł 1 pr. prasowego stanowi, że prasa, zgodnie z Konstytucją korzysta
z wolności wypowiedzi oraz urzeczywistnia prawa obywateli do ich rzetelnego
informowania, jawności życia publicznego oraz do kontroli i krytyki społecznej.
Wolność prasy, wolność wypowiedzi i prawo do informacji wyrażone w art. 14 i 54
Konstytucji mają charakter nie tylko praw obywatela, ale także praw człowieka, co
znajduje potwierdzenie w licznych aktach prawnych o charakterze międzynarodowym,
m.in. w art. XIX Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uchwalonej przez Zgromadzenie
Ogólne Narodów Zjednoczonych 10 grudnia 1948 r. oraz w art. 9 i 10 Międzynarodowego
Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19
grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167). Okoliczność, że wolność prasy nie
ma charakteru absolutnego, lecz doznaje ograniczeń i musi się mieścić w ramach
wytyczonych przez prawo, silnie akcentuje Europejski Trybunał Praw Człowieka.
Stwierdzał on wielokrotnie, że prasa, korzystając z wolności nie może przekroczyć
granic prawnych, w szczególności tych, które dotyczą dobrego imienia i praw innych
osób. Trybunał podkreślił, że swoboda wypowiedzi, będąc jedną z podstaw
demokratycznego społeczeństwa, nie może przekroczyć prawnych granic i nie jest
nieograniczona. Sąd nie miał wątpliwości, iż niniejsza spawa jest sprawą cywilną, tj.
postępowanie w przedmiocie ochrony dóbr osobistych, jednakże zastosowana instytucja
prawna przez sąd [...] - odszkodowanie karne, nie jest znana polskiej procedurze
cywilnej, co jest sprzeczne z polskim porządkiem prawnym. W polskim systemie prawnym
znana jest instytucja zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskutek naruszenia dóbr
osobistych. Celem zadośćuczynienia jest przywrócenie poszkodowanemu stanu, jaki
istniałby, gdyby szkody nie wyrządzono. Zadośćuczynienie nie może prowadzić do
wzbogacenia się poszkodowanego. Zatem celem zadośćuczynienia nie jest karanie
sprawców szkody, ale naprawienie szkody tym, którzy ją ponieśli.
Według polskich realiów społecznych i gospodarczych, polski ustawodawca przewidział,
iż zadośćuczynienie powinno być zasądzone w odpowiedniej sumie. Konkretyzując
okoliczności wpływające na ustalenie odpowiedniej sumy zadośćuczynienia, należy
zaliczyć do nich rodzaj naruszonego dobra i rozmiar doznanej krzywdy, intensywność
naruszenia i natężenie winy sprawcy, a także sytuację majątkową zobowiązanego.
Zasądzona kwota zadośćuczynienia w wyroku sądu amerykańskiego jest rażąco wygórowana
i niewspółmierna do doznanej szkody. Egzekucja takiej sumy pieniężnej w polskich
realiach byłaby nie możliwa. Stwierdzenie wykonalności tego orzeczenia i jego
późniejsze wykonanie mogłoby spowodować upadłość [...] sp. z o.o., przede wszystkim
likwidacji czasopism, a nie oto chodzi w charakterze zadośćuczynienia. Oczywiście
musi przedstawiać odczuwalną materialnie dolegliwość dla naruszającego w dobra
osobiste ale nie może powodować jej unicestwienia (bankructwa). W niniejszej sprawie
w skutek stwierdzenia wykonalności orzeczenia amerykańskiego naruszona byłaby zasada
restytucyjnego charakteru odpowiedzialności odszkodowawczej. Zasada ta zakazuje
posługiwania się odpowiedzialnością odszkodowawczą jako narzędziem swoistej kary, a
tym bardziej środkiem wzbogacenia poszkodowanego. Ściśle rzecz biorąc, do naruszenia
tej zasady dochodzi zawsze, gdy odszkodowanie jest wygórowane. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego ukształtował się pogląd, iż kasacyjny zarzut naruszenia prawa
materialnego przez zawyżenie kwoty zadośćuczynienia, przy uwzględnieniu ocennego
charakteru kryteriów ustalania jego wysokości, może okazać się skuteczny tylko w
wypadku wykazania oczywistego, rażącego naruszenia tych kryteriów lub oczywistej
niewspółmierności kwoty do doznanej krzywdy (por. m.in. wyroki z dnia 15 września
1999 r., III CKN 339/98, OSNC 2000, nr 3, poz. 58, z dnia 2 lutego 2000 r., V CKN
236/99, nie publ., z dnia 25 lipca 2000 r., III CKN 842/98, nie publ. i z dnia 12
października 2000 r., IV CKN 128/00, nie publ.). Określenie zadośćuczynienia w
wysokości nieodpowiedniej do okoliczności i stanowiących podstawę jego przyznania
stanowi postać naruszenia art. 448 kc (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca
2001 r., II CKN 889/00, nie publ., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2002 r.
V CKN 1010/00, opubl. OSNC 2003/4/56, Biul.SN 2002/10/14, Lex 55467).
Zadośćuczynienie również według polskiego porządku prawnego musi przedstawiać
odczuwalną wartość ekonomiczną, niebędącą jednakże wartością nadmierną w stosunku do
doznanej krzywdy. Z tego wynika, że wartość odpowiednia to wartość utrzymana w
granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej
społeczeństwa. Indywidualny charakter zadośćuczynienia przesądza o tym, że ostateczne
ustalenia, jaka konkretnie kwota jest odpowiednia z istoty swej należy do sfery
swobodnego uznania sędziowskiego, lecz nie może to być uznanie dowolne.
Zadośćuczynienie jak najbardziej powinno mieć charakter kompensacyjny, represyjny,
prewencyjny ale nie może mieć charakteru penalnego."

do góry