Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z podwyższeniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

to mogą dane Eurostat dotyczące udziału zatrudnienia osób w wieku 65 lat lub
więcej w sekcji „Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe
zabezpieczenia społeczne” (Sekcja O) w Polsce. Udział zatrudnienia tych osób
w 2011 r. wyniósł 0,57%. Ekstrapolacja tych danych do zatrudnionych obecnie
urzędników służby cywilnej (7 170) pozwala na oszacowanie, że obecnie
w korpusie służby cywilnej może być zatrudnionych ok. 41 urzędników służby
cywilnej w wieku 65 lat i więcej. Można założyć, że projektowane zmiany
w ww. zakresie korpusu służby cywilnej będą dotyczyły nie więcej niż 200 osób,
a być może mniej niż 100.
Ze względu na brak danych na temat planów zawodowych osób wchodzących
w skład omawianej grupy urzędników służby cywilnej, jako liczbę osób, które
będą kontynuowały zatrudnienie po osiągnięciu wieku emereytalnego, można
przyjąć powyższe szacunki (projektowany art. 17 ustawy).
2. Konsultacje społeczne
Projektowana ustawa była przedmiotem konsultacji społecznych w trybie przepisów
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 854, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach
pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235, z późn. zm.).
Projektowana ustawa została skierowana do zaopiniowana przez następujące
organizacje:
1) NSZZ „Solidarność”,
2) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
3) Forum Związków Zawodowych,
4) Business Centre Club – Związek Pracodawców,
5) Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”,
6) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej,
7) Związek Rzemiosła Polskiego.
Ponadto projektowana ustawa została skierowana do następujących organizacji
wskazanych przez ministrów właściwych dla poszczególnych działów administracji
rządowej:
1) Naczelna Izba Aptekarska,
22

2) Naczelna Rada Lekarska,
3) Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych,
4) Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy,
5) Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych,
6) Izba Gospodarcza „Farmacja Polska”,
7) Izba Gospodarcza „Apteka Polska”,
8) Stowarzyszenie Farmaceutów Szpitalnych,
9) Stowarzyszenie Magistrów i Techników Farmacji,
10) Związek Pracodawców Aptecznych „PharmaNet”,
11) Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych,
12) Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych,
13) Aptekarski Związek Pracodawców „Porozumienie Dolnośląskie”,
14) Krajowa Rada Sądownictwa,
15) Krajowa Rada Komornicza,
16) Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów,
17) Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
18) Polska Komisja Akredytacyjna,
19) Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich,
20) Konferencja Rektorów Zawodowych Szkół Polskich,
21) Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych,
22) Parlament Studentów RP,
23) Niezależne Zrzeszenie Studentów,
24) Zrzeszenie Studentów Polskich,
25) Krajowa Reprezentacja Doktorantów,
26) Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność”,
27) Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki Związku Nauczycielstwa Polskiego,
28) Federacja Związków Zawodowych Służby Celnej,
29) Zrzeszenie Związków Zawodowych Służby Celnej,
30) Sekcja Krajowa Pracowników Skarbowych NSZZ „Solidarność”,
31) Związek Zawodowy Szczególnego Nadzoru Podatkowego i Akcyzy,
32) Związek Zawodowy – Celnicy PL,
33) Ogólnokrajowy Związek Zawodowy Służby Celnej RP,
23

34) Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych,
35) Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego,
36) Centrum Medyczne LIM,
37) Główny Ośrodek Badań Lotniczo-Lekarskich Aeroklubu Polskiego,
38) Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej,
39) Związek Zawodowy Kontrolerów Ruchu Lotniczego,
40) Związek Zawodowy Pracowników Służb Ruchu Lotniczego,
41) Związek Zawodowy Pracowników Lotnictwa Cywilnego,
42) Polskie Linie Lotnicze LOT,
43) Eurolot SA,
44) Enter Air,
45) Rada Przedstawicieli Linii Lotniczych w Polsce BARIP.
W trakcie prac legislacyjnych nad projektem ustawy dodatkowo opinię przekazali:
1) Polskie Stowarzyszenie Pilotów Morskich,
2) Związek Nauczycielstwa Polskiego,
3) Gdański Uniwersytet Medyczny,
4) Federacja
Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia „Porozumienie
Zielonogórskie”,
5) Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.
Spośród ww. organizacji uwag do projektowanej ustawy nie zgłosili: Krajowa Rada
Komornicza, Federacja Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia „Porozumienie
Zielonogórskie”, Gdański Uniwersytet Medyczny, Naczelna Rada Pielęgniarek
i Położnych i Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych.
Uwagi do projektu zgłosili: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Związek
Nauczycielstwa Polskiego, Polskie Stowarzyszenie Pilotów Morskich, Polska
Agencja Żeglugi Powietrznej, Krajowa Rada Sądownicza oraz Polska Komisja
Akredydacyjna.
Pozostałe organizacje nie zajęły stanowiska.
OPZZ negatywnie zaopiniował projektowaną ustawę.
W uwagach szczegółowych zakwestionowano odmienne traktowanie
w projektowanej ustawie niektórych grup zawodowych poprzez uchylenie przepisów
24

pozwalających na rozwiązanie stosunku pracy z powodu osiągniącia wieku
emerytalnego w odniesieniu do jednych, z równoczesnym zachowaniem w mocy
przepisów pozwalających na rozwiązanie takiego stosunku w odniesieniu do drugich.
Należy wyjaśnić, że projektowana ustawa utrzymuje takie zróżnicowanie w stosunku
do mianowanych nauczycieli objętych przepisami ustawy – Karta Nauczyciela
i mianowanych nauczycieli akademickich objętych przepisami ustawy – Prawo
o szkolnictwie wyższym, co znajduje uzasadnienie w świetle orzecznictwa ETS do
dyrektywy Rady 2000/78/WE.
Bezprzedmiotowe stały się uwagi OPZZ do propozycji zmian w przepisach ustawy
z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela zawartych w art. 1 projektowanej
ustawy w wersji skierowanej do opinii partnerów społecznych. W wyniku uzgodnień
międzyresortowych art. 1 projektowanej ustawy nadano bowiem nowe brzmienie.
Proponuje się bowiem uchylenie obecnego przepisu dającego podstawę do
rozwiązania z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania stosunku pracy
w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego (65 lat).
Z powyższych względów bezprzedmiotowe stały się także uwagi NSZZ
„Solidarność” oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego zgłoszone do propozycji
zmian w przepisach ustawy – Karta Nauczyciela, zawartych w art. 1 projektowanej
ustawy w wersji skierowanej do opinii partnerów społecznych.
NSZZ „Solidarność” zgłosił uwagi do propozycji zmian w przepisach ustawy –
Prawo o szkolnictwie wyższym wskazując, iż wymiana kadry akademickiej
w uczelniach wyższych powinna odbywać się w sposób naturalny. Spadek
dzietności w Polsce powoduje zmniejszenie się liczby osób podejmujących studia
wyższe, a w konsekwencji zmniejszenie zapotrzebowania na nauczycieli
akademickich. Propozycja utrzymania w mocy przepisów przewidujących
wygaśnięcie stosunku pracy z mianowanym nauczycielem akademickim, który nie
posiada tytułu naukowego profesora z końcem roku akademickiego, w którym
osiągnął on wiek emerytalny, budzi wątpliwości pod kątem zgodności z zasadą
równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP) oraz dyrektywą Rady 2000/78/WE
z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego
traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy. Uwaga nie została uwzględniona,
bowiem projektowana zmiana w przepisach ustawy – Prawo o szkolnictwie
25

wyższym znajduje uzasadnienie odpowiadające wymogom art. 6 ust. 1
ww. dyrektywy (szczegółowe uzasadnienie zawarto w pkt 2 uzasadnienia).
Odnośnie do uwagi dotyczącej użycia w projektowanej zmianie art. 127 ust. 2
ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym określenia „nabycie prawa do emerytury” –
należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu
nadanym ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
z 2012 r. poz. 637) emerytura i emerytura częściowa są odrębnymi świadczeniami,
których nie należy utożsamiać. Prawo do emerytury ma osoba, która nie osiągnęła
wieku emerytalnego, ale spełniła warunki uprawniające do emerytury określone
w art. 29 (osoba urodzona przed 1949 r.) albo w art. 29 i 46 (osoba urodzona po
1948 r.) oraz osoba, która osiągnęła obowiązujący ją wiek emerytalny (powszechny
lub określony dla pracujących w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze), zaś prawo do emerytury częściowej ma osoba, która nie osiągnęła tego
wieku, natomiast spełniła warunki określone w art. 26b ust. 1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS. Z projektowanego brzmienia przepisu art. 127 ust. 2 ustawy –
Prawo o szkolnictwie wyższym wynika, że jest w nim mowa o osobach, które nabyły
prawo do emerytury, a nie do emerytury częściowej.
Projektowana ustawa nie uwzględnia także propozycji Polskiego Stowarzyszenia
Pilotów Morskich, aby ograniczenie wieku pilota morskiego zostało utrzymane na
poziomie maksymalnie 67 lat. W trakcie uzgodnień międzyresortowych Minister
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej uznał za celowe utrzymanie
w projektowanej ustawie przepisu uchylającego art. 228 § 2 pkt 5 ustawy – Kodeks
morski.
Polska Komisja Akredydacyjna wskazała na brak spójności między zmianami
art. 127 ust. 2 i art. 138 ust. 2 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym,
zaproponowanymi w art. 15 projektowanej ustawy. Uwaga nie jest uzasadniona
bowiem przepis art. 138 ust. 2 ustawy określa maksymalny wiek, którego osiągnięcie
uniemożliwia ponowne mianowanie nauczyciela akademickiego.
Polska Agencja Żeglugi Powietrznej kwestionuje projektowaną zmianę w ustawie –
Prawo lotnicze (uchylenie art. 101 ust. 3) podnosząc, że osiągnięcie wieku 60 lat
26