Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy - Kodeks wykroczeń

Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw administracji publicznej, określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób prowadzenia ewidencji;
2) organizację systemu teleinformatycznego, w którym prowadzona jest
ewidencja;
3) warunki i sposób współdziałania podmiotów, które przekazują dane do
ewidencji oraz nieprzekraczalne terminy przekazywania danych do ewidencji
mając na względzie konieczność zapewnienia sprawnego procesu gromadzenia
i aktualizacji danych gromadzonych w ewidencji oraz ich bezpieczeństwa.


Art. 2.

W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz.
275, z późn. zm. dodaje się art. 96b w brzmieniu:
„Art. 96b
Kto posługuje się kartą parkingową osoby niepełnosprawnej bez związku z
przewozem tej osoby albo kartą parkingową zmarłej osoby niepełnosprawnej,
podlega karze grzywny.”

Art. 3.

Karty parkingowe o których mowa w ustawie zmienianej w art. 1, wydane na
podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują ważność do dnia określonego
jako data ważności karty, nie dłużej niż do dnia 31 marca 2014 r.

Art. 4.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2013 r. z wyjątkiem art. 1 pkt 1 lit e oraz art.
2, które wchodzą w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia.

2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 106, poz.
672, Nr 152, poz. 1017, Nr 152, poz. 1018, Nr 217, poz. 1427, Nr 225, poz. 1466, z 2011 r. Nr 126,
poz. 715, Nr 217, poz. 1280, Nr 224, poz. 224, poz. 1340, Nr 230, poz. 1370, Nr 240, poz. 1431.

5
UZASADNIENIE


Aktualny stan prawny i potrzeba uchwalenia ustawy
Aktualny wzór karty parkingowej dla osób niepełnosprawnych został
wprowadzony w Polsce 1 lipca 2002 r. Wcześniej funkcję taką pełniły legitymacje,
potwierdzające uprawnienie do niestosowania się do niektórych znaków drogowych.
Wprowadzony w 2002 r. wzór jest zgodny z zaleceniem Rady Unii Europejskiej z
dnia 4 czerwca 1998 r., dotyczącym kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych.
Tak więc osoby niepełnosprawne posługują się obecnie kartą, która jest uznawana
na terenie całej Uni Europejskiej.
Według szacunków Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki
Morskiej w oparciu o informacje zebrane od starostów, jako organów wydających
karty parkingowe – w Polsce wydano dotychczas około 650.000 kart parkingowych.
W początkowym okresie, pomimo posiadania ustawowych uprawnień do
niestosowania się do niektórych znaków drogowych oraz do parkowania pojazdów na
miejscach parkingowych, przeznaczonych dla pojazdów osób niepełnosprawnych,
oznaczonych znakami P-24 lub T-29, osoby niepełnosprawne często nie mogły
korzystać ze swoich uprawnień. Miejsca parkingowe były bowiem zajmowane przez
kierowców nieuprawnionych. Sytuacja uległa poprawie, kiedy zwiększono kwotę
mandatu za parkowanie na miejscach przeznaczonych dla pojazdów osób
niepełnosprawnych do 500 zł. oraz dodatkowo wprowadzono możliwość wymierzania
5 punktów karnych. Także powtarzane kolejne kampanie społeczne przyniosły
zauważalne efekty w zwiększonym poszanowaniu tych uregulowań. Kolejnym,
ważnym w tym zakresie krokiem było wprowadzenie w 2010 r. przepisów,
umożliwiających policji i straży miejskiej interwencję (i karanie) w przypadku
parkowania na miejscach przeznaczonych dla pojazdów osób niepełnosprawnych,
również jeśli miejsca te znajdują się na drogach wewnętrznych (np. niektóre parkingi
wokół centrów handlowych, tereny osiedlowe).
Równocześnie jednak narasta liczba sygnałów o nieprawidłowościach w
korzystaniu z kart parkingowych. Środowiska osób niepełnosprawnych, organizacje
pozarządowe, media a także policja i straże gminne (miejskie) sygnalizują, że na
miejscach parkingowych zarezerwowanych dla pojazdów osób niepełnosprawnych
coraz częściej parkują osoby, które:

6
• posługują się kartami podrobionymi,
• posługują się kartami wydanymi dla członków rodziny lub znajomych którzy
zmarli,
• posługują się kartami parkingowymi wydanymi placówkom, sprawującym opiekę
nad osobami niepełnosprawnymi,
• posługują się kartami wydanymi dla członków rodziny, nierzadko mieszkających
w zupełnie innym rejonie kraju.
Głównymi przyczynami tego zjawiska jest narastający problem z parkowaniem
w centrach miast (znalezieniem wolnego miejsca) oraz wprowadzanie stref płatnego
parkowania w wielu miastach i możliwość uniknięcia tych opłat w przypadku
korzystania z karty parkingowej dla osoby niepełnosprawnej. Taka sytuacja z kolei
uruchamia swoisty „mechanizm koła zamkniętego” – brakuje miejsc dla pojazdów
osób niepełnosprawnych, stąd władze i administratorzy parkingów otrzymują kolejne
wnioski o zwiększenie liczby takich miejsc parkingowych, a to prowadzi do
zmniejszania ogólnodostępnych miejsc parkingowych.
Funkcjonariusze służb uprawnionych do przeprowadzania kontroli mają
ograniczone możliwości działania. Najczęściej kartę parkingową widzą jedynie przez
szybę samochodu. Ponadto karta parkingowa jest wydawana osobie
niepełnosprawnej, która nie zawsze musi być kierowcą pojazdu. Jeżeli osoba
kierująca pojazdem przewozi osobę niepełnosprawną, to może korzystać z
uprawnień identycznych jak te, przysługujące niepełnosprawnemu kierowcy. A
bardzo trudno jest ustalić, czy osoba ta była rzeczywiście przewożona przez
kontrolowanego kierowcę, jeśli nie znajduje się przy nim.

Cel i istota projektowanej ustawy
Celem projektowanej ustawy jest wyeliminowanie lub co najmniej znaczące
ograniczenie przypadków posługiwania się przez kierowców sfałszowanymi kartami
parkingowymi, znaczące ograniczenie przypadków, w których kierowcy posługują się
kartami wydanymi osobom które zmarły oraz stworzenie służbom uprawnionym do
kontroli pojazdów lepszych możliwości sprawdzenia prawidłowości wykorzystywania
karty parkingowej w sytuacji, gdy kierowca twierdzi, że przewozi osobę
niepełnosprawną. W efekcie projektowana ustawa powinna przyczynić się do
zwiększenia ilości miejsc parkingowych rzeczywiście dostępnych dla pojazdów osób
niepełnosprawnych.

7
Projektowana ustawa zakłada, że karta parkingowa będzie wydawana na
określony okres czasu – maksymalnie na 5 lat. W ten sposób wyeliminowana
zostanie istniejąca obecnie możliwość wieloletniego posługiwania się kartą wydaną
na czas nieokreślony dla osoby, która zmarła. Data ważności karty jest bowiem tym
elementem, który musi być możliwy do odczytania, gdy karta jest umieszczana za
przednią szybą samochodu. Tym samym zostanie także wyeliminowana niespójność
polskich rozwiązań, które przewidują możliwość bezterminowego wydawania kart
parkingowych z zasadami unijnymi, które wymagają określenia w karcie terminu jej
ważności. Obecna sytuacja powoduje bowiem, że w niektórych krajach UE polskie
karty wydawane bezterminowo nie są uznawane, a na osoby z nich korzystające
nakładane są sankcje, jak dla osób bez uprawnień.
Wprowadzenie technicznych zabezpieczeń karty (ustawa nie przesądza
rodzaju takich zabezpieczeń) oraz centralnej ewidencji kart parkingowych umożliwią
szybkie ustalenie, czy karta umieszczona za przednią szybą samochodu jest kartą
oryginalną.
Utworzenie centralnej ewidencji kart parkingowych, w której będzie
gromadzona m.in. informacja o numerze PESEL posiadacza karty (takie informacje
nie będą umieszczane na samej karcie) pozwoli także na identyfikację kierowców
posługujących się kartami ważnymi, biorąc pod uwagę datę ważności – ale
wydanymi osobom które już zmarły – a więc de facto nieważnymi. Ta centralna
ewidencja nie powinna być odrębnym bytem, lecz częścią istniejącej Centralnej
Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Pozwoli to na minimalizację kosztów
przedsięwzięcia i sprawny proces kontrolowania sposobu użytkowania kart.
Proponowane rozwiązania poddadzą też ścisłej kontroli wykorzystywanie kart
parkingowych wystawianych placówkom, zajmującym się opieką, rehabilitacją lub
edukacją osób niepełnosprawnych. Najważniejsza zmiana to umieszczanie na takiej
karcie numeru rejestracyjnego pojazdu użytkowanego przez placówkę – na stronie,
która powinna być widoczna po umieszczeniu karty za przednią szybą samochodu.
Ponadto, proponowana zmiana w Kodeksie wykroczeń ma na celu zaostrzenie
kar za posługiwanie się kartą parkingową w sposób nieuprawniony lub kartą osoby
zmarłej. Proponowana kara grzywny (w wysokości do 5000 zł) powinna być
skutecznym narzędziem, przeciwdziałającym tego typu zjawiskom.


8
Przewidywane skutki projektowanych rozwiązań oraz sposoby finansowania

Społeczne skutki projektowanej ustawy są jednoznacznie pozytywne.
Zwiększy się ilość miejsc parkingowych rzeczywiście dostępnych dla osób
niepełnosprawnych. Ograniczona zostanie możliwość korzystania z kart
parkingowych przez osoby nieuprawnione – wykorzystujące szczególną sytuację
wynikającą z niepełnosprawności innych dla swoich prywatnych korzyści. W ten
sposób wzrośnie także zaufanie obywateli do Państwa.

Skala skutków finansowych projektowanego rozwiązania jest trudna do oceny
– jednakże można przyjąć, że będzie ona niewielka. Zasadniczym kosztem będzie
bowiem koszt wydania nowych kart parkingowych z odpowiednimi zabezpieczeniami
technicznymi. Ten koszt zostanie jednak w znacznej części sfinansowany przez
zainteresowanych – za wydanie karty pobierana jest bowiem opłata (obecnie 25 zł,
co stanowi równowartość ok. 4,5 litra benzyny). Nie wydaje się, aby istotną pozycję
w kosztach przedsięwzięcia miał stanowić koszt stworzenia i funkcjonowania
centralnej , ewidencji posiadaczy kart parkingowych – będzie on bowiem stanowił
jedynie poszerzenie już funkcjonujących i nieporównywalnie większych, określonych
w zmienianej ustawie: centralnej ewidencji kierowców i centralnej ewidencji
pojazdów – zwanych CEPiK. Równocześnie – a co także istotne społecznie –
zmniejszy się presja na tworzenie kolejnych miejsc parkingowych przeznaczonych
pojazdów osób niepełnosprawnych, co pozwoli na zmniejszenie wydatków sektora
finansów publicznych. Tak więc projektowana ustawa powinna mieć charakter
neutralny dla finansów publicznych.

Akty wykonawcze związane z projektowaną ustawą

Projektowana ustawa wymaga:
• zmiany istniejącego rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu,
poprzez zmodyfikowanie wzoru karty, w tym określenie sposobu technicznego
zabezpieczenia karty oraz wprowadzenie szczegółowych zasad określających
sposób numerowania kart parkingowych,
• wydania nowego rozporządzenia ministra właściwego do spraw administracji
publicznej (zgodnie z projektowanym art. 100i), które określi zasady
funkcjonowania centralnej ewidencji kart parkingowych – merytorycznie wydanie
tego rozporządzenia nie będzie żadnym problemem, ponieważ powinno ono

9