Poselski projekt ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności

Druk nr 3683


Warszawa, 3 czerwca 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja



Pani

Małgorzata Kidawa-Błońska

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


-
o przeciwdziałaniu marnowaniu
żywności.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Patryka Jakiego.



(-) Andrzej
Dąbrowski;
(-) Andrzej Dera; (-) Mieczysław
Golba; (-) Jarosław Gowin; (-) Patryk Jaki; (-) Beata Kempa; (-) Arkadiusz
Mularczyk;
(-) Krzysztof
Popiołek; (-) Józef Rojek; (-) Andrzej
Romanek;
(-) Edward Siarka; (-) Tadeusz
Woźniak;
(-) Jan
Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro; (-) Jacek Żalek.
Projekt

Ustawa
z dnia 2015 r.
o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności


Art. 1
Ustawa reguluje zasady przeciwdziałania marnowaniu żywności.


Art. 2.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) marnowana żywność – produkty spożywcze, z wyjątkiem napojów alkoholowych o
zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną
piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%,
odrzucone poza łańcuch rolno-spożywczy ze względów gospodarczych, estetycznych lub
z powodu zbliżającej się daty utraty przydatności, które nadal jednak doskonale nadają
się do spożycia i mogą być przeznaczone do konsumpcji przez ludzi, a które z braku
możliwego alternatywnego sposobu wykorzystania przeznacza się do likwidacji i
utylizacji, co powoduje negatywne efekty zewnętrzne pod względem wpływu na
środowisko, kosztów gospodarczych i braku dochodów dla przedsiębiorców;
2) sklepy – jednostki handlu detalicznego lub hurtowego o całkowitej powierzchni powyżej
250 metrów kwadratowych, w których jest prowadzona sprzedaż żywności;
3) organizacja pożytku publicznego – organizacja pożytku publicznego w rozumieniu
ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.
U. 2010 Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.), której celem statutowym jest wykonywanie
zadań publicznych w zakresie:
a) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej
oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
b) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
c) działalności charytatywnej.


Art. 3.
1. Przedsiębiorcy prowadzący sklepy są obowiązani nieodpłatnie przekazywać marnowaną
żywność organizacjom pożytku publicznego, z przeznaczeniem na cele działalności
charytatywnej prowadzonej przez te organizacje.
2. Przedsiębiorcy prowadzący sklepy są obowiązani zawrzeć pisemną umowę o
przekazywaniu marnowanej żywności z organizacją pożytku publicznego, która zgodzi
się na przyjmowanie marnowanej żywności.


Art. 4.
Do przekazania marnowanej żywności, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, stosuje się
przepisy art. 43 ust. 1 pkt. 16, art. 43 ust. 12 oraz art. 86 ust. 8 pkt. 3 ustawy z dnia 11 marca
2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 Nr 54, poz. 535 z późn. zm.),
przepisy art. 16 ust. 1 pkt. 14, art. 18 ust. 1 c ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku
dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 1992 Nr 21 poz. 86 z późn. zm.), oraz przepisy art.
23 ust. 1 pkt. 11, art. 26 ust. 1 pkt. 9 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350 z późn. zm.).


Art. 5.
1. Kto prowadząc sklep nie przekazuje marnowanej żywności organizacji pożytku
publicznego, podlega karze grzywny.
2. Kto prowadząc sklep nie zawiera umowy z organizacją pożytku publicznego o
przekazywaniu marnowanej żywności podlega, karze grzywny.


Art. 6.
Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.




































UZASADNIENIE

1. Cel projektu i przesłanki jego przyjęcia. Rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być
unormowana.

Celem uchwalenia projektowanej regulacji jest przeciwdziałanie marnowaniu
żywności oraz pomoc osobom żyjącym poniżej progu skrajnego ubóstwa. W Polsce rocznie
marnowane jest 8.972.000 ton żywności. Oznacza to, iż na jednego mieszkańca Polski
przypada powyżej 200 kilogramów marnowanej żywności. Za część tej ilości odpowiadają
sklepy o dużej powierzchni, w których żywność z bliską datą przydatności do spożycia czy
uszkodzonym opakowaniem jest częstokroć przeznaczana do likwidacji bądź utylizacji.
Tymczasem, w Polsce 2 mln osób żyje poniżej progu skrajnego ubóstwa, co oznacza
że ich dochody nie pozwalają na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Innymi słowy, osoby
takie nie mają dostępu do wystarczającej ilości zdrowej, odpowiedniej i zbilansowanej
żywności.
Ta marnowana żywność może być przeznaczona na pomoc potrzebującym.
Jednocześnie obecnie w Polsce, przekazywanie żywności z bliską datą utraty przydatności
do spożycia czy uszkodzonym opakowaniem, która przeznaczona jest do likwidacji lub
utylizacji, na rzecz organizacji pożytku publicznego, prowadzących szeroko pojętą
działalność w zakresie pomocy społecznej i działalności charytatywnej, jest dobrowolne.
Projekt ustawy zobowiązuje przedsiębiorców prowadzących sklepy o powierzchni
powyżej 250 metrów kwadratowych do zapobiegania marnowaniu jedzenia i obliguje ich do
przekazania za darmo niesprzedanych produktów. Beneficjentami są organizacje pożytku
publicznego prowadzące szeroko pojętą działalność w zakresie pomocy społecznej i
działalności charytatywnej. Produkty z bliską datą przydatności do spożycia czy
uszkodzonym opakowaniem, które w obecnym stanie rzeczy zostałyby zlikwidowane lub
zutylizowane, będą musiały trafić do organizacji charytatywnych. Na przedsiębiorców
prowadzących sklepy o powierzchni powyżej 250 metrów kwadratowych zostanie nałożony
obowiązek zawarcia umów z organizacjami charytatywnymi, które zgodzą się na odbieranie
od nich żywności. Nie zawarcie takiej umowy lub nieprzekazywanie marnowanej żywności
na rzecz organizacji pożytku publicznego będzie penalizowane karą grzywny.

2. Różnice pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym

W chwili obecnej w Polsce, przekazywanie żywności z bliską datą przydatności do
spożycia czy uszkodzonym opakowaniem, która przeznaczona jest do likwidacji lub
utylizacji, na rzecz organizacji pożytku publicznego, prowadzących szeroko pojętą
działalność w zakresie pomocy społecznej i działalności charytatywnej, jest dobrowolne.
Projektowana ustawa nakłada na przedsiębiorców prowadzących jednostki handlowe
o całkowitej powierzchni powyżej 250 metrów kwadratowych obowiązek przekazywania tej
żywności na rzecz organizacji pożytku publicznego, prowadzących szeroko pojętą
działalność w zakresie pomocy społecznej i działalności charytatywnej. Obowiązkowi temu
towarzyszy obowiązek zawierania umów o przekazywaniu żywności.


1
Preparatory study on food waste across EU 27, European Communities 2011, s. 12.
3. Rozwiązania przyjęte w projekcie

Projekt ustawy wprowadza obowiązek przekazywania przez przedsiębiorców
prowadzących sklepy o powierzchni powyżej 250 metrów kwadratowych na rzecz
organizacji pożytku publicznego, których celem statutowym jest ogólnie pojęta pomoc
społeczna i działalność charytatywna, żywności odrzuconej poza łańcuch rolno-spożywczy
ze względów gospodarczych, estetycznych lub z powodu zbliżającej się daty utraty
przydatności, które nadal jednak doskonale nadają się do spożycia i może być przeznaczone
do konsumpcji przez ludzi, a które z braku możliwego alternatywnego sposobu
wykorzystania przeznacza się do likwidacji i utylizacji.

Obowiązkowi przekazywania żywności towarzyszy obowiązek zawarcia przez
przedsiębiorców prowadzących sklepy o powierzchni 250 metrów kwadratowych zawarcia
umowy o przekazywaniu żywności z organizacją pożytku publicznego, której celem
statutowym jest wykonywanie zadań publicznych w zakresie:
a) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz
wyrównywania szans tych rodzin i osób;
b) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
c) działalności charytatywnej.
Projekt wprowadza odpowiedzialność przedsiębiorców, którzy nie przestrzegaliby
obowiązku przekazywania żywności na rzecz organizacji pożytku publicznego lub nie
mieliby zawartej umowy z taką organizacją. Takie zachowania penalizowane byłyby karą
grzywny.

4. Ocena skutków regulacji

I. Skutki społeczne

Proponowana ustawa będzie skutkować poprawą sytuacji bytowej i finansowej osób
najuboższych. Zmiana ta pomoże ograniczyć skalę ubóstwa w Polsce. Z drugiej zaś strony,
proponowana zmiana ograniczy ilość wytwarzanych odpadów spożywczych.

II. Skutki finansowe


Proponowana ustawa może skutkować w perspektywie wielu lat obniżeniem
wydatków z budżetu państwa przeznaczanych na pomoc społeczną.

III. Skutki prawne

Proponowana regulacja przeciwdziała
marnotrawstwu żywności poprzez
wprowadzenie obowiązku przekazywania przez przedsiębiorców prowadzących sklepy o
powierzchni powyżej 250 metrów kwadratowych na rzecz organizacji pożytku publicznego,
których celem statutowym jest ogólnie pojęta pomoc społeczna i działalność charytatywna,
żywności odrzuconej poza łańcuch rolno-spożywczy ze względów gospodarczych,
estetycznych lub z powodu zbliżającej się daty utraty przydatności, które nadal jednak
doskonale nadają się do spożycia i może być przeznaczone do konsumpcji przez ludzi, a
które z braku możliwego alternatywnego sposobu wykorzystania przeznacza się do
likwidacji i utylizacji.

Proponowana regulacja wprowadzi odpowiedzialność przedsiębiorców, którzy nie