Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

do danych na temat transakcji, a tak e dostępu do strukturalnych danych dotyczących zdolności i wykorzystania instalacji
słu ących produkcji, magazynowaniu lub przesyłowi energii elektrycznej lub gazu ziemnego lub zu ywających energię
elektryczną lub gaz ziemny. Z tego względu uczestnicy rynku, w tym operatorzy systemów przesyłowych, dostawcy,
przedsiębiorstwa handlowe, producenci, brokerzy i u ytkownicy prowadzący obrót produktami energetycznymi
sprzedawanymi w obrocie hurtowym powinni być zobowiązani do przekazywania takich informacji Agencji (ds.
Współpracy Organów Regulacji Energetyki), ustanowionej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 713/2009.
Stosownie natomiast do art. 8 ust. 5 rozporządzenia 1227/2011, na potrzeby monitorowania obrotu na hurtowych rynkach
energii uczestnicy rynku przekazują Agencji oraz krajowym organom regulacyjnym informacje na temat zdolności
i wykorzystania instalacji służących do produkcji, magazynowania, przesyłu energii elektrycznej lub gazu ziemnego
lub zu ywających energię elektryczną lub gaz ziemny bądź informacje dotyczące zdolności i wykorzystania instalacji
skroplonego gazu ziemnego (LNG), w tym dotyczące planowanej i nieplanowanej niedostępności tych instalacji.
Z powy szego wynika więc, e rozporządzenie nie jest spójne z opiniowanym projektem ustawy, bowiem rozporządzenie
stanowi, e informacje takie powinny być przekazywane zarówno Agencji, jak równie krajowym organom regulacyjnym
(w pkt 18 rozporządzenia mowa była tylko o Agencji).

W projekcie ustawy zmieniającej Prawo energetyczne, nie zobowiązano wprost uczestników rynku do przekazywania
takich informacji bezpośrednio do Agencji. Ma to natomiast wykonywać Prezes URE, zgodnie z proponowanym
brzmieniem art. 23 ust. 2 pkt 19 d). Nie jest to zgodne z treścią rozporządzenia, gdy w myśl pkt 18 rozporządzenia, taki
obowiązek powinien spoczywać na w/w podmiotach, a nie na krajowych organach regulacyjnych.

Aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych w nowelizowanym Prawie energetycznym proponujemy, aby jasno i
konkretnie wskazać organ lub organy, którym uczestnicy rynku zobowiązani są przekazywać w/w informacje, w sposób
zgodny z przepisami rozporządzenia 1227/2011.

5. Uwaga ogólna
Wprowadzana legislacja nie powinna obowiązywać wstecz, a tylko od momentu ogłoszenia.
IEPiOE

6. Uwaga ogólna
Skoro rozporządzenie REMIT odnosi się do integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii, to w celu zapewnienia
Lewiatan

transparentności na hurtowym rynku energii elektrycznej ta propozycja nowelizacji ustawy Prawo energetyczne
powinna objąć również segment tego rynku dotyczący praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia
energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych oraz w źródłach kogeneracyjnych. Właściwa dostępność
do bie ących informacji rynkowych w zakresie istniejącego i prognozowanego popytu i poda y praw majątkowych
zapewniłaby transparentność na tym rynku i zapobiegłaby potencjalnym spekulacjom rynkowym. Dlatego proponujemy
wprowadzenie do proponowanej nowelizacji ustawy Prawo energetyczne dodatkowych zapisów również w tym
zakresie.
7. Uwaga ogólna
Chcielibyśmy zwrócić tak e uwagę na kwestię tzw. Sprzedawców z Urzędu (SZU) w kontekście ustawowego obowiązku
Lewiatan

zakupu przez nich energii elektrycznej z OZE. Zakup z mocy prawa odbywa się po cenie publikowanej raz w roku przez
Prezesa URE (PURE). Sposób kalkulacji i publikowania powy szej ceny urzędowej PURE powoduje, e nie
5

odzwierciedla ona rynkowych cen energii i ju w dniu publikacji jest nieaktualna. Taki stan rzeczy m.in. odpowiada za
straty SZU w związku z wykonywaniem zadań ustawowych związanych z kupnem energii z OZE.
Dlatego proponujemy zmianę prawa, która skutkować będzie urealnieniem ceny PURE z aktualną sytuacją
rynkową. W tym celu postulujemy o wprowadzenie zmian polegających na:
 cokwartalnym publikowaniu ceny PURE,

 publikowaniu ceny w podziale na szczytowy i poza szczytowy okres doby (analogicznie do zasad TGE),

 wprowadzeniu mechanizmu utraty mo liwości oferowania przez wytwórcę OZE energii SZU po cenie PURE w

przypadku rozpoczęcia sprzeda y na zasadach rynkowych (eliminacja spekulacji cenowej).
8. Uwaga ogólna
Rozporządzenie REMIT odnosi się do hurtowego rynku energii i gazu, a z przedstawionej nowelizacji nie wynika w
Lewiatan

sposób jednoznaczny, że nowe przepisy będą dotyczyły zarówno energii elektrycznej jak i gazu. Proponujemy
wprowadzenie zapisów jednoznacznie określających jakich typów działalności dotyczą nowe przepisy.
9. Uwaga ogólna
Dodatkowo, chcielibyśmy zwrócić uwagę, że projekt nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek
PGNiG

publikowania sprawozdania finansowego, co może budzić wątpliwości co do formy i miejsca takiej publikacji, które
nie są sprecyzowane. Istnieją takie przedsiębiorstwa, których nie dotyczy aden obowiązek publikacji sprawozdań
wynikający z innych przepisów prawa (w szczególności Ustawy o rachunkowości), co rodzi pytanie gdzie i w jakiej
formie przedsiębiorstwo miałoby swoje sprawozdanie ogłosić. Proponujemy uściślenie w projekcie miejsca i formy
publikacji sprawozdań dla takich jednostek, których ten obowiązek wcześniej nie dotyczył lub wykreślenie obowiązku
publikowania z projektu.
10. Uwaga ogólna
Wymogi w zakresie badania biegłego rewidenta
PGNiG
Uwa amy, e przekazany nam projekt, który nakłada na biegłych rewidentów obowiązek badania sprawozdań w
zakresie zapewnienia równoprawnego traktowania odbiorców oraz eliminowania subsydiowania skrośnego pomiędzy
działalnościami, rozszerza zakres prac wykonywanych przez biegłych rewidentów.

Zgodnie z art. 65 pkt 1 Ustawy o Rachunkowości:
„Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o
tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i
jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki.”

Cel opisany powy ej nie uwzględnia obowiązków, jakie zostały nało one przez projekt. W związku z powy szym mamy
uzasadnione wątpliwości, czy proponowane zmiany nie wprowadzają istotnej niespójności pomiędzy dwoma
różnymi, lecz równorzędnymi (tj. o tej samej randze) aktami prawnymi. Nasze wątpliwości dotyczą tego, czy
proponowanym zmianom Prawa energetycznego nie powinny towarzyszyć odpowiednie zmiany Ustawy o
rachunkowości.
11. Uwaga ogólna
Poniewa rozporządzenie REMIT odnosi się do integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii, dlatego w celu Pol-Niem IPH
zapewnienia transparentności na hurtowym rynku energii elektrycznej ta propozycja nowelizacji ustawy Prawo
6

energetyczne powinna objąć równie segment tego rynku dot. praw majątkowych wynikających ze świadectw
pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych oraz w źródłach kogeneracyjnych.
Właściwa dostępność do bie ących informacji rynkowych w zakresie istniejącego i prognozowanego popytu i poda y
praw majątkowych zapewniłaby transparentność na tym rynku i zapobiegłaby potencjalnym spekulacjom rynkowym.
Dlatego proponujemy wprowadzenie do proponowanej nowelizacji ustawy Prawo energetyczne dodatkowych zapisów
równie w tym zakresie.
12. Uwaga ogólna
Rozporządzenie REMIT odnosi się do hurtowego rynku energii i gazu, a z przedstawionej nowelizacji nie wynika w Pol-Niem IPH
sposób jednoznaczny, e nowe przepisy będą dotyczyły zarówno energii elektrycznej jak i gazu. Proponujemy
wprowadzenie zapisów jednoznacznie określających jakich typów działalności dotyczą nowe przepisy.
13. Uwaga ogólna
Uchylenie zakazu ujawnienia tajemnicy słu bowej na potrzeby upublicznienia decyzji podjętych przez Prezesa URE,
IGG
tak e w sprawach indywidualnych, czy dla celów informacyjnych bądź sprawozdawczych wydaje się być za szerokie. W
świetle art. 17 ust. 3 REMIT dopuszcza się ujawnianie tajemnicy słu bowej wyłącznie w postaci skróconej lub zbiorczej,
uniemo liwiającej identyfikację poszczególnych uczestników rynku. W związku z powyższym wnosimy
o doprecyzowanie oraz zawężenie zakresu przedmiotowego ujawnianych informacji

14. Uwaga ogólna
Zarówno stawki grzywny jak i przewidywane kary pozbawienia wolności opisane w Rozdziale 7a „Przepisy karne” są
Lewiatan
ra ąco wysokie w stosunku do analogicznych przestępstw opisanych w Kodeksie Karnym. Nale y dostosować zakres kar
do innych przepisów prawa. Proponujemy zmodyfikowanie zapisów z tym zakresie.
15.
Uwaga ogólna
Naszym zdaniem przedstawiony projekt nowelizacji Prawa energetycznego nie powinien dawać Prezesowi URE
Lewiatan
prawa do publikacji treści decyzji zawierających informacje objęte tajemnicą handlową. Decyzje dotyczące spraw
indywidualnych zawierające poufne informacje handlowe nie powinny być upubliczniane. Decyzje dotyczące spraw
zbiorowych mogłyby być publikowane po uprzednim usunięciu z nich informacji stanowiących tajemnicę handlową
poszczególnych przedsiębiorstw.
Przemawiają za tym przedstawione poni ej powody.
a.
Przedsiębiorstwa energetyczne będą zobowiązane do raportowania w ramach REMIT wszystkich istotnych

informacji dotyczących ich działalności operacyjnej. Upublicznienie takich informacji mo e się wiązać z istotnymi
stratami finansowymi przedsiębiorstw, których ujawnione dane dotyczyły. Z tego powodu Art. 17 pkt 1
Rozporządzenia REMIT obejmuje wszystkie poufne informacje otrzymywane w ramach tego rozporządzenia
obowiązkiem zachowania tajemnicy słu bowej. Rozporządzenie REMIT nie przewiduje upubliczniania przez
regulatorów poufnych informacji.
b.
Konstrukcja przytoczonego zapisu powoduje, i podmiot zobowiązany do zachowania tajemnicy słu bowej

(Prezes URE) sam decyduje, kiedy jest z tego obowiązku zwolniony (ujawnienie informacji jest w interesie rynku
energetycznego). Tym samym nie jest mo liwe ewentualne pociągnięcie do odpowiedzialności Prezesa URE, gdy
7

otrzymuje on uprawnienie do subiektywnego decydowania jakie znajdujące się w jego posiadaniu informacje stanowią
tajemnicę słu bową.
c.
Naszym zdaniem Prezes URE nie powinien mieć prawa do ujawniania poufnych danych handlowych nawet w

przypadku, gdy podjęta decyzja dotyczy domniemanego naruszenia przez przedsiębiorcę zapisów Rozporządzenia
REMIT. Artykuł 14 tego rozporządzenia wyraźnie bowiem stwierdza, i od decyzji Prezesa URE winno przysługiwać
odwołanie do niezale nego organu. Tym samym decyzja Prezesa URE mo e zostać uchylona. Zawarcie w takiej
decyzji poufnych informacji handlowych mo e spowodować nieodwracalne straty, które nie zostaną zrekompensowane
poprzez fakt późniejszego uchylenia decyzji.
d.
Uzasadnienie mo liwości upubliczniania poufnych informacji handlowych nie mo e być tak e uzasadnione

interesem rynku energetycznego. Żunkcjonowanie przedsiębiorstw na wolnym rynku polega bowiem na uzyskiwaniu
przewagi konkurencyjnej nad pozostałymi jego uczestnikami. Znalezienie nowych dostawców gazu ziemnego czy te
wynegocjowanie korzystniejszych od innych graczy warunków dostaw jest jednym z elementów tej przewagi. Na
ograniczonym rynku ekspansja jednego przedsiębiorstwa odbywać się będzie zawsze kosztem konkurentów,
doprowadzając nawet do wyeliminowania części z nich rynku. Działania poszczególnych przedsiębiorstw często nie są
zatem zgodne z interesem rynku jako całości, jednak tak długo jak te działania są zgodne z prawem, przedsiębiorstwa
te nie powinny być za nie karane. Organ regulacyjny nie powinien tak e przeciwdziałać takim działaniom poprzez
ujawnianie tajemnic handlowych przedsiębiorstw je podejmujących.

16.

1. Kontrola
uczestników rynku przeprowadzana przez Prezesa URE (art. 1 pkt 3 projektu
IGG
– art. 23b Prawa energetycznego)
Projekt przewiduje nadanie Prezesowi URE nowych uprawnień w zakresie uzyskiwania informacji
i dokumentów, w tym do przeprowadzania kontroli w siedzibie kontrolowanego. Zasadne wydaje się uzupełnienie
projektowanych przepisów poprzez wskazanie, e czynności dochodzeniowe Prezesa URE są ograniczone celem
dochodzenia (tak jak w art. 13 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia REMIT) tak, aby przy okazji kontroli wykonywania
przepisów REMIT, Prezes URE, w ramach tej konkretnej kontroli, nie realizował ogólnej kontroli uczestnika rynku
niezwiązanej z REMIT.
Zastrze enia budzi równie znajdujące się w projektowanym art. 23b ust. 2 sformułowanie „(…) przysługują w
szczególności uprawnienia do:”. Dotychczasowy katalog uprawnień w zakresie dostępu do informacji i dokumentów,
określony w art. 28 Prawa energetycznego jest katalogiem zamkniętym. Natomiast zaproponowany w Projekcie katalog
ma charakter otwarty, co budzi powa ne wątpliwości, gdy mo e prowadzić do znacznego rozszerzenia uprawnień
Prezesa URE bez określenia jakichkolwiek granic tych uprawnień. Takie rozwiązanie jest niezgodne z podstawowymi
zało eniami działania administracji państwowej w demokratycznym państwie prawnym, tj. e organy administracji
publicznej działają na podstawie przepisów prawa i w granicach zakreślonych przepisami prawa (art. 7 Konstytucji RP).
Jednocześnie nale y wskazać, e ze względów redakcyjnych dalsze uprawnienia Prezesa URE w zakresie dostępu do
dokumentów i informacji powinny znaleźć się we wspomnianym art. 28 Prawa energetycznego.
Ponadto, projektowane przepisy nie precyzują w dostatecznym stopniu zasad prowadzenia przez Prezesa URE
8

przedmiotowych kontroli, co stoi w sprzeczności z wy ej powołaną ogólną zasadą związania administracji prawem,
zgodnie z którą organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa i w granicach zakreślonych
przepisami prawa. W szczególności przepis nie określa, według jakich przepisów będzie prowadzone przez Prezesa URE
postępowanie kontrolne w zakresie REMIT, jakim rozstrzygnięciem będzie się ono kończyć oraz jaka będzie droga
weryfikacji rozstrzygnięcia postępowania kontrolnego.
W tym kontekście zwracamy uwagę, i w art. 14 rozporządzenia REMIT projektodawca unijny wskazał potrzebę
zapewnienia uczestnikom rynku możliwości odwołania się od decyzji organu regulacyjnego.
Mając na uwadze przewidziane w Projekcie surowe sankcje za naruszenia obowiązków wynikających z Rozporządzenia
REMIT, celowe wydaje się doprecyzowanie przez projektodawcę przepisów w zakresie kontroli przedsiębiorstw, z
uwzględnieniem specyfiki działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwa energetyczne oraz konieczności ochrony
informacji w ramach prowadzonych działań kontrolnych. Nale y uznać, e ogólne odwołanie do przepisów Ustawy z dnia
2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: „ustawa o swobodzie działalności gospodarczej”),
przewidziane w art. 50 Prawa energetycznego nie jest wystarczające.
W tym kontekście mo liwe jest zastosowanie następujących rozwiązań:
 odwołanie wprost do art. 30 ust. 1 Prawa energetycznego i Kodeksu postępowania administracyjnegoś

 stworzenie delegacji do wydania rozporządzenia doprecyzowującego zasady przeprowadzania przez Prezesa URE

kontroli związanych z naruszeniami zakazów wynikających z REMITś
 uściślenie projektowanych przepisów ustawy w zakresie postępowania kontrolnego, np. na wzór ustawy z dnia 23

listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (patrz ni ej).

Przykładową regulacją przeprowadzania kontroli przez organy administracji publicznej jest kontrola działalności
pocztowej
przez
pracowników
Urzędu
Komunikacji
Elektronicznej
(dalej:
„UKE”).
Ustawa
z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (art.123) przewiduje m.in.:
(i) warunki, na których odbywa się kontrola (np. okazanie legitymacji, doręczenie upowa nień do kontroli, obecność

kontrolowanego
przedsiębiorcy,
przeprowadzenie
kontroli
w sposób niepowodujący zakłóceń w funkcjonowaniu kontrolowanego przedsiębiorcy)ś
(ii) uprawnienia pracowników UKE (np. dostęp do materiałów, dokumentów i danych podlegających kontroli i sporządzania

ich kopii, wstęp do obiektów)ś
(iii)
zakończenie kontroli protokołem i uprawnienie kontrolowanego przedsiębiorcy do wniesienia zastrze eń i uwag.

Projekt przewiduje m.in. przyznanie Prezesowi URE uprawnień do ądania informacji od osób, które biorą lub brały
udział w sposób pośredni lub bezpośredni w zawieraniu kontrolowanych transakcji. Takie rozwiązanie budzi dwojakie
zastrze enia.
Nie ulega równie kwestii, e w zawieraniu transakcji przynajmniej w sposób pośredni mogą uczestniczyć osoby
wykonujące
zawód
związany
z
obowiązkiem
zachowania
tajemnicy
zawodowej.
W odniesieniu do osób obowiązanych do zachowania tajemnicy „giełdowej” na podstawie art. 53 ust. 1 Ustawy z dnia 26
października 2000 r. o giełdach towarowych (dalej: ”ustawa o giełdach towarowych”) kwestię udostępnienia informacji
9