Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 3590


Warszawa, 29 czerwca 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-48-15




Pani

Małgorzata Kidawa-Błońska

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Prawo energetyczne
oraz niektórych innych ustaw.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Gospodarki.

Z poważaniem

(-) Ewa Kopacz
UZASADNIENIE

1. Wyjaśnienie potrzeby i celu wydania aktu
Przedmiotowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych
innych ustaw ma na celu zapewnienie stosowania rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie
integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (zwanego dalej
„rozporządzeniem REMIT”).
Rozporządzenie REMIT, które od momentu wejścia w życie (tj. 28 grudnia 2011 r.)
bezpośrednio obowiązuje w polskim porządku prawnym zgodnie z art. 288 Traktatu o
funkcjonowaniu UE, a zatem wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we
wszystkich państwach członkowskich, nie wymaga implementacji do krajowego
porządku prawnego. Jednakże, w celu zapewnienia jego stosowania, konieczne jest
dokonanie odpowiednich modyfikacji przepisów, w szczególności poprzez rozszerzenie
uprawień niektórych organów regulacyjnych oraz określenie sankcji za dokonywanie
naruszeń obowiązków przewidzianych w przepisach rozporządzenia.
Rozporządzenie w sprawie integralności i przejrzystości rynku energii stworzyło spójne
przepisy dostosowane do specyfiki rynków energii, sformułowane w celu skutecznego
wykrywania nadużyć na rynku, polegających na niewłaściwym wykorzystaniu
informacji wewnętrznych, dokonywaniu manipulacji i prób manipulacji w obrocie
produktami energetycznymi oraz zapobiegania tym nadużyciom. Rozporządzenie
przewiduje ścisłą współpracę pomiędzy Agencją ds. Współpracy Organów Regulacji
Energetyki (ACER) a krajowymi organami regulacyjnymi oraz innymi właściwymi
organami w celu monitorowania rynków energii elektrycznej i gazu oraz zapewnienia
podejmowania skutecznych i skoordynowanych działań egzekwujących przepisy.
Głównym celem rozporządzenia REMIT jest zwalczanie nadużyć na hurtowym rynku
energii. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w preambule rozporządzenia REMIT,
państwa członkowskie powinny zapewnić egzekwowanie niniejszego rozporządzenia
poprzez odpowiednie stworzenie i dostosowanie regulacji krajowych, w szczególności
poprzez określenie proporcjonalnych, skutecznych i odstraszających sankcji za
naruszenia przepisów rozporządzenia REMIT oraz aby sankcje te odzwierciedlały wagę
naruszeń, szkodę wyrządzoną konsumentom oraz potencjalne korzyści osiągnięte w
wyniku obrotu prowadzonego w oparciu o informacje wewnętrzne i manipulację na
rynku. Obecnie w Polsce nie ma przepisów prawnych regulujących przedmiotowe
zagadnienie.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia REMIT, obowiązek stosowania i egzekwowania
określonych w nim obowiązków spoczywa na krajowych organach regulacyjnych. W
Polsce funkcję organu regulacyjnego właściwego w sprawach z zakresu rynku energii
elektrycznej i gazu pełni Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (zwany dalej „Prezesem
URE”), działający na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo
energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.). Z uwagi na fakt, że zapewnienie
stosowania rozporządzenia REMIT wymaga współpracy organu właściwego w
sprawach ochrony konkurencji i konsumentów (Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów) oraz organu właściwego w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym
(Komisja Nadzoru Finansowego) konieczne było również dokonanie zmian w ustawach
regulujących te obszary. W związku z tym, oprócz zmian w ustawie – Prawo
energetyczne, planuje się nowelizację ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach
towarowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 197 i z 2015 r. poz. 478), ustawy z dnia 21 lipca
2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2015 r. poz. 614) oraz ustawy z
dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2015 r. poz.
184).
Wprowadzane przedmiotowym projektem zmiany polegają na rozszerzeniu uprawnień
regulacyjnych Prezesa URE koniecznych do monitorowania hurtowego rynku energii,
wykrywania manipulacji i prób manipulacji przez uczestników tego rynku oraz
określeniu podstaw prawnych do współpracy organów krajowych ze sobą oraz z ACER.
Przedmiotowy projekt określa również sankcje za dokonanie naruszeń obowiązków
wynikających z rozporządzenia REMIT. Sankcje te, zgodnie w pkt 31 preambuły
rozporządzenia REMIT, są zbieżne z sankcjami przyjętymi w ramach wdrażania
dyrektywy 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w
sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (nadużyć na
rynku).
2. Przedstawienie rzeczywistego stanu w dziedzinie, która ma być unormowana
Rozporządzenie REMIT dotyczy kwestii integralności i przejrzystości hurtowego rynku
energii. Kwestia ta nie była do tej pory uregulowana zarówno na szczeblu
wspólnotowym, jak i krajowym. Rozporządzenie REMIT wiąże w całości wszystkie
kraje członkowskie UE i jest w nich bezpośrednio stosowane, stąd konieczne jest
2

również jednolite zapewnienie wykonania tego rozporządzenia we wszystkich
państwach członkowskich. REMIT kładzie również nacisk na jednolite określenie
sankcji za nieprzestrzeganie obowiązków z niego wynikających we wszystkich krajach
UE. Obecnie nie istnieją krajowe przepisy, które określają sankcje za dokonywanie
manipulacji lub prób manipulacji oraz są dedykowane transakcjom zawieranym na
hurtowym rynku energii. Przedmiotowy projekt ustawy stanowi projekt pierwotnej i
autonomicznej regulacji tej kwestii.
3. Różnica między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
(przewidywane skutki prawne wejścia aktu w życie)
Z uwagi na fakt, że kwestie objęte zakresem przedmiotowym projektu nie były do tej
pory uregulowane, różnica pomiędzy dotychczasowym stanem prawnym a
projektowanym polegać będzie na wprowadzeniu skutecznych mechanizmów mających
na celu monitorowanie transakcji zawieranych na hurtowym rynku energii oraz
sankcjonowanie manipulacji lub prób manipulacji.
Rozporządzenie w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii
(REMIT) ma na celu skuteczne wykrywanie nadużyć na rynku, polegających na
niewłaściwym wykorzystaniu informacji wewnętrznych, dokonywaniu manipulacji lub
prób manipulacji w obrocie produktami energetycznymi oraz zapobieganie tym
nadużyciom. Na państwa członkowskie REMIT nakłada obowiązek dostosowania
regulacji krajowych koniecznego do zapewnienia wykonania obowiązków
wynikających z tego rozporządzenia.
W konsekwencji skutkiem prawnym ustawy będzie:
1) rozszerzenie zadań i uprawnień Prezesa URE o:
a) współpracę z ACER, organami regulacyjnymi państw członkowskich Unii
Europejskiej, UOKiK i KNF w zakresie niezbędnym do wykonywania
obowiązków wynikających z rozporządzenia,
b) przekazywanie do ACER informacji o podejrzeniach manipulacji na rynku,
c) prowadzenie kontroli oraz postępowań wyjaśniających w sprawie manipulacji
lub prób manipulacji oraz w sprawie niewłaściwego wykorzystywania
informacji wewnętrznej na rynku energii,
d) możliwość nałożenia kar pieniężnych;
3

2) określenie podstawy prawnej do współpracy organów krajowych (URE, UOKiK,
KNF) ze sobą oraz z ACER w ramach wykonywania obowiązków nałożonych przez
REMIT;
3) określenie sankcji za dokonywanie naruszeń obowiązków przewidzianych w
przepisach rozporządzenia – sankcje administracyjne oraz sankcje karne.
4. Uzasadnienie szczegółowe
Art. 1 pkt 1
W art. 1 pkt 1 projektu zawierającego uzupełnienie katalogu definicji legalnych ustawy
– Prawo energetyczne zdefiniowano pojęcia informacji wewnętrznej, manipulacji na
rynku, próby manipulacji na rynku, produktu energetycznego sprzedawanego w obrocie
hurtowym oraz uczestnika rynku, odwołując się do definicji tych pojęć w
rozporządzeniu REMIT. Zgodnie z projektem ustawy, informacją wewnętrzną jest
informacja wewnętrzna, o której mowa w art. 2 pkt 1 rozporządzenia REMIT, czyli
informacja „o szczegółowym charakterze, która nie została podana do publicznej
wiadomości, która dotyczy – bezpośrednio lub pośrednio – jednego lub większej liczby
produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym i która, jeżeli zostałaby
podana do wiadomości publicznej, mogłaby znacząco wpłynąć na ceny tych produktów
energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym”.
Drugą kategorią zdefiniowanych pojęć jest manipulacja i próba manipulacji na rynku.
Manipulacją na rynku energii jest zawieranie jakiejkolwiek transakcji lub składanie
jakiegokolwiek zlecenia dotyczących produktów energetycznych sprzedawanych w
obrocie hurtowym:
a) które generują lub mogłyby generować fałszywe lub wprowadzające w błąd
sygnały dotyczące podaży, popytu czy ceny produktów energetycznych
sprzedawanych w obrocie hurtowym,
b) poprzez którą to transakcję lub zlecenie osoba lub osoby działające w porozumieniu
kształtują lub próbują kształtować cenę jednego lub kilku produktów
energetycznych,
c) które stosują lub próbują stosować fikcyjne mechanizmy lub wszelkie inne formy
oszustwa lub podstępu,
jak i rozpowszechnianie poprzez media, w tym internet, lub wszelkimi innymi
sposobami informacji, która generuje lub mogłaby generować fałszywe lub
4