Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw

atrakcyjności inwestycyjnej na tle innych państw świata, powinien się poprawić. Otoczenie
instytucjonalne biznesu ulegnie poprawie na skutek mniejszych kosztów administracyjnych,
poszukiwania informacji i dogodniejszych kontroli, jak również mniejszą uciążliwość
płacenia podatków.
Wpływ projektowanej ustawy na konkurencyjność gospodarki i funkcjonowanie
przedsiębiorstw
Pozytywny wpływ nowelizacji na pewność obrotu gospodarczego przełoży się na
roczne korzyści dla przedsiębiorstw, ze względu na mniejszą liczbę bankructw z powodów
podatkowych oraz zwiększenie oszczędności (ograniczenie bezpośrednich i pośrednich
kosztów w firmach) i zwiększenie dochodowości przedsiębiorstw, które według szacunków
powinny wynieść od ok. 770 mln zł do 1,46 mld zł.
Wprowadzenie przedmiotowych zmian w życie powinno wpłynąć pozytywnie na
wynik Polski w rankingu Paying Taxes, będącego częścią składową raportu Doing Business
Banku Światowego (World Bank):
1) poprawę wyniku Polski o 3-11 miejsc w rankingu Paying Taxes – Doing Business Banku
Światowego,
2) poprawę pozycji Polski o 1 miejsce w rankingu Banku Światowego Doing Business.
W 2014 roku Polska w kategorii Paying Taxes w raporcie Doing Business Banku
Światowego zajęła 113 pozycję na świecie, przy 45 miejscu w rankingu ogólnym.
Wpływ projektowanej ustawy na rynek pracy
Pozytywny wpływ nowelizacji na pewność obrotu gospodarczego powinien pośrednio
przełożyć się również na rynek pracy. Łączny potencjalny efekt szacuje się na od 8,3 tys. do
13,8 tys. miejsc pracy. Rezultat ten, ze względu na różnorodną strukturę działalności
przedsiębiorstw i miejsc pracy, będzie zapewne ograniczony. Przykładowo, zakładając, że co
trzecia złotówka z racji na korzyści i oszczędności przedsiębiorstw przyczyni się do tworzenia
nowych miejsc pracy, dzięki wprowadzeniu przedmiotowych przepisów w życie powinno
powstać od 33.33% wyżej wskazanej liczby miejsc pracy.


15


Wpływ projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych
Projektowane zmiany cechują się neutralnością dla dochodów sektora finansów
publicznych, z tendencją progresji fiskalnej, i wzmacniają bodźce efektywnościowe
w administracji podatkowej, generując istotne oszczędności w sektorze finansów
publicznych.
Przedmiotowy akt normatywny powinien skutkować zwiększeniem dochodów
państwa dzięki zapewnieniu większej pewności obrotu gospodarczego i ochrony zdolności
płatniczej podatników. W perspektywie średniookresowej łączne efekty zwiększenia
dochodów budżetu oraz oszczędności w administracji podatkowej powinny skutkować
korzyściami dla finansów publicznych rzędu od 429 do 591 mln zł rocznie. Na te efekty
składają się: łączne wpływy do budżetu państwa rzędu od 9 do 26 mln zł rocznie, oraz łączne
oszczędności w administracji publicznej rzędu od 420 do 565 mln zł rocznie.
1. Wprowadzenie zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów prawa
podatkowego na korzyść podatnika (art. 1 pkt 1 projektu).
Ekonomiczne efekty wprowadzenia do polskiego prawa podatkowego zasady ogólnej
in dubio pro tributario w kwestiach interpretacyjnych, dotyczą hipotetycznej sytuacji, gdy
norma prawna, jaką jest przedmiotowa zasada, zacznie być stosowana szeroko przez sądy
administracyjne i organy podatkowe w trzecim roku po wejściu w życie przedmiotowych
przepisów. Oczekiwany jest mniejszy efekt tej zmiany w pierwszych latach obowiązywania
regulacji, gdyż podatnicy, organy i sądy będą potrzebowały czasu na dostosowanie się do
nowego stanu prawnego. Oszczędności powinny wynikać z zaoszczędzonego czasu i
wygranych przez podatników sporów, oraz krótszych postępowań (oszczędności podatników
na usługach doradców podatkowych, radców prawnych i adwokatów, na wpisach sądowych,
jak również organów podatkowych i sądów na kosztach postępowań). Zmianę tą cechuje
neutralność dla dochodów sektora finansów publicznych oraz wzmocnienie bodźców pro-
efektywnościowych w administracji podatkowej.
Uwzględniając tryb opracowywania wskaźników do oceny przyjazności przepisów
podatkowych dla przedsiębiorstw, należy się spodziewać, że przy obowiązywaniu zasady in
dubio pro tributario oraz ograniczeniu tzw. korekty kosztów w podatkach dochodowych,
wymiar czasu poświęcanego przez firmę na dodatkową analizę kwestii podatkowo
wrażliwych dla CIT i VAT (PIT nie jest uwzględniany w rankingach) ulegnie skróceniu
16


o ok. 15-33%. Postęp w obszarze Paying Taxes powinien poprawić wynik Polski w relacji do
innych krajów, do czego przyczynić się może bardziej przyjazna administracja i ograniczony
czas trwania postępowań podatkowych, co wyrówna szanse podmiotów krajowych
i zagranicznych.
Przedmiotowa zmiana powinna skutkować następującymi efektami:
1) zmniejszeniem czasu, jaki przedsiębiorcy przeznaczają na analizowanie kwestii
podatkowych (wymiar czasu poświęcanego przez firmę na dodatkową analizę kwestii
podatkowo-wrażliwych dla CIT i VAT ulegnie skróceniu o ok. 15-33%,) , co powinno
spowodować poprawę pozycji Polski w rankingu o 3-11 miejsc, potencjalnie poprawiając
również pozycję Polski o 1 miejsce w rankingu Banku Światowego Doing Business.
2) rocznymi oszczędnościami i korzyściami podatników (przedsiębiorców) rzędu 390-897
mln zł w trzecim roku po wprowadzeniu przepisu w życie, 260-598 mln zł w drugim roku
obowiązywania przepisu i 130-299 mln zł w pierwszym roku obowiązywania przepisu
(zakładając, że w pierwszym roku 1/3, w drugim roku 2/3, i w trzecim roku 100%
szacowanego efektu zostanie przełożone na gospodarkę).
3) wpływy do budżetu państwa powinny nieznacznie wzrosnąć o ok. 2-3 mln zł rocznie, co
wynika ze zwiększenia dochodów budżetu w formie składek i podatków, dzięki
zapewnieniu większej pewności obrotu gospodarczego i ochrony zdolności płatniczej
podatników (wygenerowaniu nowej wartości dodanej w gospodarce), bilansującej
ograniczenie wpływów do budżetu z racji na stosowanie przedmiotowej zasady.
4) oszczędnościami administracyjnymi organów podatkowych drugiej instancji, WSA i NSA
ze względu na skrócenie postępowań podatkowych, które wyniosą ok. 1-2 mln zł rocznie.
Uwzględniając zwiększenie wpływów do budżetu, łącznie wprowadzenie przedmiotowej
zmiany powinno wygenerować 3-5 mln zł wpływów i oszczędności dla budżetu państwa.
5) zwiększeniem liczby etatów, które mogłyby zostać utworzone w sektorze prywatnym za
uzyskaną powyżej kwotę korzyści dla przedsiębiorców, szacowanej na 3-7 tys. miejsc
pracy rocznie w trzecim roku po wprowadzeniu przepisu w życie.
2. Zwiększenie pewności, co do zaistnienia przedawnienia podatkowego poprzez
uporządkowanie przesłanek przerywających bądź zawieszających bieg terminu przedawnienia
zobowiązania podatkowego (art. 1 pkt 3, 4 i 5 projektu).
17


Uchylenie art. 70 § 8 Ordynacji Podatkowej oznacza, że od daty wejścia w życie
nowelizacji przepis ten nie będzie mógł już stanowić przesłanki nieprzedawniania się
zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym, co nie będzie
skutkowało negatywnymi kosztami dla administracji podatkowej. Przedawnione
i jednocześnie ściągalne, aktualne zabezpieczenia hipotekami i zastawami skarbowymi
wynoszą 208 mln zł, będą mogły być egzekwowane dalej.
Z racji na przedmiotowe zmiany dojdzie do skrócenia długości prowadzenia
postępowań podatkowych przez administrację skarbową i służbę celną, co pozwoli na
zmniejszenie kosztów funkcjonowania urzędów skarbowych, urzędów kontroli skarbowej
i urzędów celnych. Skrócenie czasu postępowań podatkowych oznacza, że administracja aby
utrzymać dotychczasowy efekt fiskalny, będzie zmuszona podnieść swoją efektywność.
Analiza statystyk porównawczych OECD (2013) wskazuje, że istnieje bardzo duża przestrzeń
do poprawy efektywności w polskiej administracji skarbowej. Polska ma również jeden
z najwyższych stosunków liczebności administracji skarbowej do populacji. Równocześnie
wśród państw OECD, Polska ma najwyższy odsetek urzędników skarbowych z wyższym
wykształceniem i jeden z najwyższych udziałów pracowników poniżej 50 r. życia. Pozwala to
sformułować przypuszczenie, że administracja będzie w stanie sprawnie dostosować się do
nowych reguł przedawnienia i uproszczenia procedur postępowań.
W efekcie oznacza to:
1) w średnim horyzoncie czasu 42-125 mln zł środków powracających do sektora prywatnego
w formie trwałych aktywów, wystarczy na kreację ok. 2,4 tys. etatów.
2) w średnim horyzoncie czasu sytuacja finansów publicznych powinna poprawić się o 441-
483 mln zł w każdym kolejnym roku, uwzględniając w tych obliczeniach zwiększone
dzięki nowo wytworzonej wartości dodanej wpływy do budżetu, oraz oszczędności
administracyjne, dzięki skróceniu długości prowadzenia postępowań podatkowych:
a) w średnim horyzoncie czasu oszczędności administracyjne wyniosą 407-447 mln zł
rocznie dzięki skróceniu czasu trwania postępowań podatkowych i zwiększeniu
bodźców do szybszego załatwiania spraw,
b) zmiana w średniej perspektywie czasu zwiększy wpływy do budżetu o 34-36 mln zł
w formie składek i podatków dzięki zwiększeniu puli aktywów trwałych w dyspozycji
przedsiębiorstw.
18


4. Zmiany w zakresie możliwości nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji
nieostatecznej (art. 1 pkt 13 projektu).
Eliminacja przesłanki zbliżającego się terminu przedawnienia jako powodu do nadania
rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej, które to przypadki stanowią ok.
0,3% ogółu spraw w których nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności decyzji
nieostatecznej, powinna mieć następujące efekty:
1) wygeneruje roczne oszczędności dla podatników, z tytułu uniknięcia utraconego kapitału,
rzędu 22-24 mln zł.
2) uwzględniając szacunkowe zwiększone wpływy do budżetu państwa o 2-3 mln zł rocznie
z tytułu składek i podatków oraz roczne oszczędności rzędu 12-16 mln zł w administracji
podatkowej, zmiana ta poprawi sytuację sektora finansów publicznych o 14-19 mln zł. Efekt
ten powinien być tym większy, im większy byłby wzrost efektywności administracji
podatkowej
w egzekwowaniu należności i szybkim kończeniu postępowań podatkowych:
a) zwiększy wpływy do budżetu państwa o ok. 2-3 mln zł rocznie, poprzez z jednej strony
zwiększenie wpływów o 7-8 mln zł wpłat do budżetu państwa w formie składek i
podatków z tytułu wykreowanej wartości dodanej w gospodarce dzięki oszczędnościom
przedsiębiorstw, oraz z drugiej strony zmniejszeniu wpływów budżetu państwa o ok. 5 mln
zł rocznie,
b) w przypadku administracji skarbowej i celnej oszacowano oszczędności, ze względu na
krótsze postępowania podatkowe, rzędu 12-16 mln zł rocznie.
4. Wprowadzenie fakultatywności składania uzasadnienia do korekty deklaracji podatkowej
(art. 1 pkt 6 projektu).
Brak obowiązku składania uzasadnień korekt deklaracji podatkowych przyniesie
oszczędności dla podatników rzędu ok. 3 mln zł rocznie. Dodatkowo, zniesienie obowiązku
uzasadnień korekt deklaracji oszacowano na ograniczenie zużycia od 3 do 5 ton papieru
rocznie.
5. Uchylenie obowiązków administracyjnych „korekty kosztów” w podatkach dochodowych
(art. 2, art. 3 i art. 5 projektu).
19