Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, sporządzonego w Brukseli dnia 21 marca 2014 r. oraz dnia 27 czerwca 2014 r.

Ukraina  była  w  2010  r.  najważniejszym  odbiorcą  polskich  inwestycji  bezpośrednich 
(FDI) w Europie Wschodniej. Struktura tych inwestycji jest  bardzo  zróżnicowana 
i obejmuje zarówno sektor finansowy, jak też produkcyjny i usługowy. Wejście w życie 
Układu  o  stowarzyszeniu  może  wpłynąć  na  zwiększenie polskich FDI na Ukrainie 
z tytułu  zbliżenia  regulacji  dotyczących  prowadzenia  działalności  gospodarczej  oraz 
zapewnienia większej ochrony kapitału zagranicznego. 
Część  handlowa  Układu  o  stowarzyszeniu  w  mniejszym  stopniu  odnosi  się  do 
współpracy energetycznej, dla której podstawą są porozumienia w ramach Wspólnoty 
Energetycznej.  Układ  koncentruje  się  przede  wszystkim  na  kwestiach  obrotu  energią 
i surowcami  energetycznymi  (ustalanie  cen,  ceł,  współpraca infrastrukturalna, tranzyt 
i transport  energii).  Kluczowe  są  tu  zapisy,  wzmacniające  ukraińskie  zobowiązania  do 
niezakłóconego tranzytu surowców energetycznych na zachód Europy, a także regulacje 
dotyczące skutecznych mechanizmów arbitrażowych w sytuacji, w której jedna ze stron 
nie  wywiązuje  się  ze  swoich  zobowiązań.  Układ  o  stowarzyszeniu  zakłada 
urynkowienie  cen  energii  przez  Ukrainę,  jak  również  nowelizację  ukraińskiego 
ustawodawstwa  regulującego  tranzyt  gazu.  Zapis  o  bezpieczeństwie  tranzytu  ma 
jednakże ograniczone konsekwencje, gdyż żadna ze Stron nie jest w stanie wpływać na 
działania stron trzecich – dostawców surowców energetycznych. 
Poza  redukcją  barier  handlowych,  Układ  o  stowarzyszeniu  ma  także  skutkować 
uregulowaniem kwestii własności intelektualnej, chroniąc towary opatentowane w Unii 
Europejskiej. Zakłada także ochronę tzw. nazw geograficznych (GIs). 
4)  Skutki finansowe  
Związanie  się  przez  Rzeczpospolitą  Polską  Układem  o  stowarzyszeniu  nie  będzie 
wiązało się z dodatkowymi obciążeniami finansowymi.  
Obecnie relacje handlowe Unia Europejska-Ukraina  opierają  się  przede  wszystkim  na 
jednostronnych preferencjach handlowych Unii Europejskiej na rzecz Ukrainy 
(tzw. GSP), przy braku preferencji dla Unii Europejskiej w dostępie do rynku Ukrainy 
(brak DCFTA). Do  momentu  wejścia  w  życie  Tytułu  IV  Układu  o stowarzyszeniu 
pt. „Handel i zagadnienia związane z handlem”, ale nie później niż do dnia 1 listopada 
2014  r.,  od  dnia  23  kwietnia  2014  r.  obowiązuje  rozporządzenie  Parlamentu 
Europejskiego i Rady (UE) nr 374/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie obniżenia 
lub zniesienia ceł na towary pochodzące z Ukrainy (Dz. Urz. UE L 118, z 23.04.2014) 
14 
Jednocześnie wskutek efektu kreacji handlu  należy  liczyć  się  ze  zwiększeniem 
wpływów budżetowych z tytułu podatków. 
5)  Skutki społeczne 
Migracje  zarobkowe  między  Rzecząpospolitą  Polską  a  Ukrainą  są  zjawiskiem 
o stosunkowo  dużej  skali,  jednak  głównie  jednostronnym,  z  dominacją  napływu 
obywateli  Ukrainy  do  Polski.  W  związku  z  postanowieniami  układu  przewidującymi 
możliwość utrzymania ograniczeń w zakresie przepływu pracowników (nie przewidują 
one otwarcia rynku pracy dla pracowników z Ukrainy) w zasadzie nie istnieje 
zagrożenie zwiększeniem napływu niepożądanych pracowników do Polski. Natomiast 
liberalizacja  w  zakresie  świadczenia  usług  związanych  z  obecnością  osób  fizycznych 
dotyczy ograniczonego czasowo i okazjonalnego  świadczenia usług i podlega różnym, 
daleko idącym ograniczeniom. 
4.  Tryb związania się Układem przez Rzeczpospolitą Polską 
Przyjęcie  rozwiązań  zawartych  w  Układzie  przez  Unię  Europejską  nastąpi  w  drodze 
wyrażenia przez Radę Unii Europejskiej zgody na podpisanie i tymczasowe stosowanie 
oraz  na  zawarcie  Układu  (w  tym  także  w  imieniu  Europejskiej  Wspólnoty Energii 
Atomowej  –  Euratom),  zgodnie  z  art.  217  w  związku  z  art.  218 ust. 5, art. 218 ust. 6 
lit. a) oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi, a także art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu 
Unii Europejskiej w związku z art. 37 i art. 31 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej.  
Przyjęcie przez Unię Europejską decyzji w sprawie zawarcia Układu o stowarzyszeniu 
oraz  zawarcia  art.  17  Układu  będzie  wymagać  zgody  Parlamentu  Europejskiego  na 
mocy art. 218 ust. 6a Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 
Ze  względu  na  mieszany  charakter  Układu  o  stowarzyszeniu,  wynikający  z  zakresu 
kompetencji  Unii  Europejskiej,  określonych  w  Traktacie o funkcjonowaniu Unii 
Europejskiej oraz Traktacie  o  Unii  Europejskiej,  wejście  w  życie  Układu 
o stowarzyszeniu  wymaga  związania  się  nim  przez  Unię  Europejską  oraz  wszystkie 
państwa członkowskie, w tym Rzeczpospolitą Polską. 
Układ,  ustanawiając  stowarzyszenie  Ukrainy  z  Unią  Europejską  i  jej  państwami 
członkowskimi,  w  tym  z  Rzecząpospolitą  Polską,  powołuje  mechanizm  współpracy 
politycznej  i  handlowej  między  stronami.  Mechanizm  ten  charakteryzuje  się 
wzajemnością  praw  i  obowiązków  oraz  wspólnymi  działaniami  realizowanymi  przez 
15 
powołane w tym  celu organy  według określonych procedur. Układ o stowarzyszeniu, 
dotycząc  współpracy  politycznej  i  –  w  szerszym  kontekście  –  uczestnictwa 
Rzeczypospolitej Polskiej w  organizacji  międzynarodowej,  podlega  w  związku  z  tym 
ratyfikacji,  za  uprzednią  zgodą  wyrażoną  w  ustawie, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 1 i 3 
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
05/09-kt 
16