Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

uznała za uzgodniony projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego.
Nie zachodzi konieczność przedstawienia projektu właściwym organom i instytucjom
Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu w myśl postanowień
§ 27 ust. 4 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin
pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt ustawy został
zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji
w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny.
Do projektu ustawy wpłynęło jedno zgłoszenie o zainteresowaniu pracami w trybie
przepisów ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Zgłoszenie
zostało dołączone do projektu ustawy.
Treść wszystkich uwag zgłoszonych do projektu ustawy wraz ze stanowiskiem
wnioskodawcy dostępna jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji w zakładce
Rządowy Proces Legislacyjny.




14

Data sporządzenia
Nazwa projektu
Ustawa o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu
11.08.2014 r.

terytorialnego
Źródło:
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia
Ministerstwo Finansów
4 marca 2014 r. (sygn. akt K 13/11)

Nr w wykazie prac:
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
UB 29
lub Podsekretarza Stanu
Pani Hanna Majszczyk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Zdzisława Wasążnik – Dyrektor Departamentu Finansów Samorządu
Terytorialnego – tel. 22 694 34 16 Sekretariat.ST@mofnet.gov.pl
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Konieczność podjęcia prac nad nowelizacją ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego jest związana z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 marca 2014 r. (sygn. akt K 13/11).
W wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 31 oraz art. 25 ww. ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. w zakresie,
w jakim nie gwarantują województwom zachowania istotnej części dochodów własnych dla realizacji zadań własnych, są
niezgodne z art. 167 ust. 1 i 2 w związku z art. 166 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Projekt ustawy będzie zawierał również niezbędne zmiany doprecyzowujące obecnie obowiązujące przepisy.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Zachowanie istotnej części dochodów własnych województw dla realizacji zadań własnych zostanie uzyskane poprzez:
− zmniejszenie wysokości wpłat województw do budżetu państwa w wyniku podwyższenia progów dochodowych,
których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku wpłat oraz zmniejszenie nadwyżki dochodów
przeznaczonych na wpłaty,
− zmianę kryteriów podziału części regionalnej subwencji ogólnej, która będzie rozdzielana z uwzględnieniem stopy
bezrobocia oraz poziomu dochodów województw,
− utworzenie odrębnej rezerwy w budżecie państwa przeznaczonej na dofinansowanie zadań województw związanych
z remontem, utrzymaniem, ochroną i zarządzaniem drogami wojewódzkimi, która będzie rozdzielana wg
ustawowych kryteriów,
− wyrównanie różnic w dochodach powstałych w wyniku zmian systemowych wprowadzonych projektowaną ustawą.
Uwzględnienie skutków cyklicznych wahań w gospodarce przy ustalaniu zasad wyliczania wpłat województw oraz
kondycji finansowej tych jednostek w chwili dokonywania wpłat korekcyjno-wyrównawczych zostanie osiągnięte
poprzez:
− wprowadzenie progu ograniczającego wysokość wpłat do budżetu państwa do określonego poziomu dochodów
podatkowych, stanowiących podstawę do wyliczenia wpłat,
− ograniczenie wysokości wpłat województw w trakcie roku budżetowego, w przypadku realizacji przez jednostki
wpłacające znacznie niższych dochodów podatkowych.
Proponowane rozwiązania zawierające zmienione zasady ustalania wysokości wpłat województw do budżetu państwa
oraz podziału części regionalnej subwencji ogólnej pozwolą na wypełnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Istniejący problem nie jest kwestią regulowaną przez przepisy Unii Europejskiej. Sprawy dotyczące mechanizmu
wyrównywania finansowego są regulowane przez indywidualne rozwiązania legislacyjne obowiązujące w poszczególnych
krajach UE.
W Europie, w tym w krajach członkowskich UE, stosowane są różne modele wyrównywania finansowego. W niektórych
krajach systemy wyrównywania finansowane są przede wszystkim ze środków pochodzących z budżetu państwa, podczas
gdy w innych krajach (np. Szwecja, Dania) większa część środków pochodzi z wpłat zamożniejszych jednostek samorządu
terytorialnego. W niektórych państwach systemy subwencji przewidują pełne wyrównywanie możliwości finansowych
samorządów (np. w Anglii), jednak w innych zakłada się tylko częściowe wyrównywanie (np. w Danii, Norwegii).
Zróżnicowana jest także liczba kryteriów, które mają zastosowanie do alokacji subwencji. W systemie brytyjskim,
norweskim, duńskim i szwedzkim stosuje się wiele różnych, rozbudowanych wskaźników mających odzwierciedlać
potrzeby i koszty usług publicznych. Z kolei w niektórych krajach (np. Niemcy, Belgia, Holandia) wykorzystuje się
mniejszą liczbę kryteriów, ale uznanych za kluczowe. We Włoszech i w Hiszpanii system jest uproszczony, a zasadniczym
kryterium alokacji subwencji jest liczba mieszkańców.
15

Niezależnie od powyższego, sprawy dotyczące mechanizmu wyrównywania finansowego znajdują swój wyraz
w postanowieniach, ratyfikowanej przez Polskę – Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego, która w art. 9 ust. 5
stanowi, iż „Ochrona społeczności lokalnych, finansowo słabszych, wymaga zastosowania procedur wyrównawczych lub
działań równoważących, mających na celu korygowanie skutków nierównego podziału potencjalnych źródeł dochodów,
a także wydatków, jakie te społeczności ponoszą.” (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607).
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie



dla części województw
Samorządy województw
wszystkie
JST i GUS
pozytywne, a dla części
obojętne
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego został przedstawiony Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, a także był przedmiotem obrad Zespołu ds. Systemu Finansów
Publicznych działającego w ramach tej Komisji. Na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego
w dniu 30 lipca 2014 r. strona samorządowa uznała projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego za uzgodniony.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z 2014 r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0-10)
Dochody ogółem

115
113








228
budżet państwa

0
0








0


JST

115
113








228
pozostałe jednostki (oddzielnie)












Wydatki ogółem

115
113








228
budżet państwa

115
113








228
JST

0
0








0
pozostałe jednostki (oddzielnie)












Saldo ogółem

0
0








0
budżet państwa

-115
-113








-228
JST

115
113








228
pozostałe jednostki (oddzielnie)












Źródła finansowania
budżet państwa
Dodatkowe informacje,
Sprawozdania budżetowe jednostek samorządu terytorialnego, dane GUS, MF.
w tym wskazanie
źródeł danych
i przyjętych do obliczeń
założeń

7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0-10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa







pieniężnym
sektor mikro-, małych







(w mln zł,
i średnich
ceny stałe z
przedsiębiorstw
…… r.)
rodzina, obywatele oraz







gospodarstwa domowe
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa

niepieniężnym
sektor mikro-, małych

i średnich
16

przedsiębiorstw
rodzina, obywatele oraz

gospodarstwa domowe
Niemierzalne


Dodatkowe informacje,
w tym wskazanie

źródeł danych

i przyjętych do obliczeń
założeń
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
X nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
X nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
inne:

Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
X nie dotyczy

Komentarz:

9. Wpływ na rynek pracy
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na rynek pracy.
10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:

Omówienie wpływu
Brak wpływu

11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego
1 stycznia 2015 r.
12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?
Proponowane rozwiązania zawierające zmienione zasady ustalania wysokości wpłat województw do budżetu państwa oraz
podziału części regionalnej subwencji ogólnej będą obowiązywały w okresie dwóch lat (2015 i 2016). W tym okresie
zostaną przygotowane rozwiązania systemowe uwzględniające ww. wyrok oraz postanowienie „sygnalizacyjne” Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 26 lutego 2013 r. (sygn. akt S 1/13) w odniesieniu do wszystkich jednostek samorządu
terytorialnego.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)
Zestawienie subwencji i wpłat na 2015 r. wyliczonych wg obowiązującej ustawy i wg projektowanych zmian.

17