Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości, sporządzonej w Budapeszcie w dniu 23 listopada 2001 r.

przeszukania lub zajęcia. Na gruncie krajowym możliwość dokonania przeszukania i zajęcia
danych w związku z przeszukaniem przewiduje art. 236a w zw. z art. 219 i nast. k.p.k.
Przepis ten, szczególnie interpretowany w świetle zobowiązań wynikających z Konwencji,
stanowi wystarczającą podstawę do działań organów krajowych, również w zakresie
dokonywania zdalnego przeszukania systemu informatycznego za pomocą sieci
informatycznej. Natomiast możliwość powołania osoby dysponującej specjalistyczną wiedzą
z zakresu informatyki w charakterze biegłego przewiduje art. 195 k.p.k.
Art. 20 Konwencji odpowiadają regulacje zawarte w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo
telekomunikacyjne, a w szczególności jej art. 179. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorcy
telekomunikacyjni zobowiązani są do zapewnienia warunków technicznych umożliwiających
uprawnionym do tego służbom dostęp i utrwalanie określonych treści i danych. Przepisem
uzupełniającym powyższą regulację, dotyczącym wykonywania powyższych obowiązków
przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych na rzecz Policji, jest art. 20c ustawy z dnia
6 kwietnia 1990 r. o Policji. Omawiany przepis obejmuje również uprawnienie Policji do
uzyskiwania dostępu i przetwarzania w czasie rzeczywistym danych telekomunikacyjnych
określonych w Konwencji jako dane dotyczące ruchu. Wynika to wprost z treści
rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wypełniania przez przedsiębiorców
telekomunikacyjnych zadań i obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz
bezpieczeństwa i porządku publicznego. Rozporządzenie to określa również warunki
wykonywania tych zadań przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych według wymagań
ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Takie przepisy są
wystarczające do realizacji wymogu zachowania w tajemnicy określonych czynności
dokonywanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych.
Wymaganiom w zakresie przechowywania danych dotyczących treści przekazywanych
informacji, określonym w art. 21 Konwencji, odpowiadają przepisy Rozdziału 26 k.p.k., które
– zgodnie z art. 241 k.p.k. – muszą być stosowane do wszelkich innych niż rozmowy
telefoniczne form komunikowania się. Szczegółowe zasady postępowania podmiotów
zobowiązanych do utrwalania treści przekazów określa rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie sposobu technicznego przygotowania
sieci służących do przekazywania informacji, do kontroli przekazów informacji oraz sposobu
dokonywania, rejestracji, przechowywania, odtwarzania i
niszczenia zapisów
z kontrolowanych przekazów. Obowiązek przechwytywania danych w zakresie treści

15 Dz. U. Nr 182, poz. 1228.

10
przekazów zawiera również art. 179 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo
telekomunikacyjne, dotyczący również przekazów utrwalanych w czasie rzeczywistym.
Zgodnie z art. 239 k.p.k., mającym zastosowanie także w przypadku utrwalania treści innych
sposobów komunikowania się niż rozmowy telefoniczne, zapewnia się zachowanie
w tajemnicy prowadzonych czynności. Uzupełniającą regulację w tym przedmiocie stanowi
ww. rozporządzenie.
4. Jurysdykcja
Art. 22 Konwencji znajduje odzwierciedlenie w art. 5, art. 109, art. 110 i art. 113 k.k.
5. Postanowienia dotyczące współpracy międzynarodowej
W odniesieniu do regulacji dotyczącej ekstradycji (art. 24 Konwencji) prawo polskie jest
zgodne z Konwencją. Przepisy Rozdziałów 64 i 65 k.p.k., dotyczących wystąpienia
o wydanie oraz ekstradycję osób ściganych lub skazanych, a także umowy międzynarodowe
(w tym zawarte pod auspicjami Rady Europy), których stroną jest Polska, zapewniają
realizację wniosków ekstradycyjnych składanych w związku z przestępstwami określonymi
w Konwencji oraz Protokole dodatkowym (stosownie do art. 8 ust. 2 Protokołu
dodatkowego).
Zawarte w art. 23 i art. 25–34 Konwencji postanowienia dotyczące współpracy państw-stron
Konwencji określają ogólne zasady pomocy prawnej, przekazywania innemu państwu-stronie
informacji z własnej inicjatywy, postępowania w przypadku braku obowiązujących
porozumień międzynarodowych oraz poufność i ograniczenia dotyczące wykorzystywania
uzyskanych informacji. W przypadku braku wspólnego porozumienia międzynarodowego
wiążącego współpracujące ze sobą państwa, zastosowanie bezpośrednie mają przepisy art. 27
i 28 Konwencji. Z uwagi na fakt, iż Polska (podobnie jak inne państwa-strony Konwencji)
jest już stroną Konwencji Rady Europy o pomocy prawnej w sprawach karnych oraz dwóch
protokołów do niej, większość obrotu prawnego związanego z zakresem Konwencji
i Protokołu dodatkowego odbywać się będzie na dotychczasowych zasadach. Jednak, z uwagi
na swoją precyzję i szczegółowość, wskazane przepisy Konwencji będą mogły stanowić
samodzielną podstawę współpracy międzynarodowej. Współpraca taka będzie również
możliwa na mocy postanowień Rozdziału 62 k.p.k., dotyczącego pomocy prawnej i doręczeń
w sprawach karnych, jak również na mocy innych przepisów regulujących zakres i tryb
działania właściwych organów. Jednocześnie, zgodnie z art. 24 ust. 7 Konwencji, konieczne
jest wskazanie organu odpowiedzialnego za sporządzanie lub przyjmowanie wniosków

11
ekstradycyjnych oraz wniosków o tymczasowe aresztowanie w przypadku braku wiążącej
strony umowy międzynarodowej. W celu zapewnienia efektywnego wykonywania
wskazanych wniosków Polska powinna złożyć oświadczenie w brzmieniu:
„Na podstawie art. 24 ust. 7 Konwencji, Rzeczpospolita Polska oświadcza, iż organem
centralnym odpowiedzialnym za sporządzanie wniosków ekstradycyjnych lub wniosków
o tymczasowe aresztowanie jest:
− Prokurator Generalny – w odniesieniu do wniosków sporządzanych na etapie
postępowania przygotowawczego,
− Minister Sprawiedliwości – w odniesieniu do pozostałych wniosków.
Organem centralnym odpowiedzialnym za przyjmowanie wniosków ekstradycyjnych lub
wniosków o tymczasowe aresztowanie jest Prokurator Generalny.”.
Stosownie do art. 27 ust. 2 lit. a Konwencji, składając dokumenty ratyfikacyjne, Polska
powinna również złożyć oświadczenie, w którym wskazany zostanie organ lub organy
centralne odpowiedzialne za wysyłanie lub za udzielanie odpowiedzi na wnioski o pomoc
wzajemną w zakresie Konwencji, w brzmieniu:
„Na podstawie art. 27 ust. 2 lit. a Konwencji, Rzeczpospolita Polska oświadcza, iż organem
centralnym odpowiedzialnym za wysyłanie lub za udzielanie odpowiedzi na wnioski o pomoc
wzajemną w zakresie Konwencji jest:
− Prokurator Generalny – w odniesieniu do wniosków realizowanych na etapie
postępowania przygotowawczego,
− Minister Sprawiedliwości – w odniesieniu do pozostałych wniosków.”.
Z uwagi na szeroką dopuszczalność złożenia wniosku o zabezpieczenie danych
przechowywanych w systemie informatycznym, znajdującym się na terytorium innego
państwa, w art. 29 ust. 4 Konwencji dopuszczona została możliwość uzależnienia realizacji
wniosku o zabezpieczenie danych od podwójnej karalności. Polska powinna złożyć
zastrzeżenie o niewykonywaniu wniosków o zabezpieczenie na podstawie art. 29 Konwencji
w przypadku, gdy ma podstawy sądzić, że w chwili ujawnienia danych, których wniosek
dotyczy, warunek podwójnej karalności nie będzie mógł zostać spełniony, w brzmieniu:
„Na podstawie art. 29 ust. 4 Konwencji, Rzeczpospolita Polska zastrzega, iż warunkiem
wykonania wniosku o pomoc wzajemną dotyczącego przeszukania lub uzyskania dostępu
przy użyciu podobnych metod, zajęcia lub podobnego zabezpieczenia albo ujawnienia

12
przechowywanych danych, w odniesieniu do przestępstw innych niż określone w artykułach
2–11 Konwencji, jest podwójna karalność tych przestępstw.”.
Art. 35 Konwencji przewiduje powołanie przez państwa-strony punktów kontaktowych
dostępnych 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, w celu zapewnienia natychmiastowej
pomocy dla celów prowadzenia czynności śledczych lub postępowań odnoszących się do
przestępstw związanych z systemami i danymi informatycznymi lub dla celów zbierania
dowodów w postaci elektronicznej, dotyczących przestępstw. Składając dokumenty
ratyfikacyjne, Polska powinna złożyć oświadczenie w brzmieniu:
„Rzeczpospolita Polska oświadcza, iż punktem kontaktowym, o którym mowa art. 35
Konwencji, jest Wydział Wsparcia Zwalczania Cyberprzestępczości Biura Służby
Kryminalnej Komendy Głównej Policji.”.
6. Postanowienia końcowe
Zawarte w art. 36–48 Konwencji postanowienia końcowe nie odbiegają od regulacji
zawartych w innych konwencjach Rady Europy. Nie powodują tym samym konieczności
zmian legislacyjnych.
III. Skutki społeczne, gospodarcze, finansowe, polityczne i prawne związane z wejściem
w życie umowy międzynarodowej, wraz z określeniem źródeł finansowania
1. Skutki finansowe
Ratyfikacja Konwencji nie pociągnie za sobą dodatkowych skutków finansowych dla budżetu
państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Na dotychczasowych zasadach
i w ramach posiadanych środków kontynuowane będą działania organów ścigania związane
z wykrywaniem i zapobieganiem przestępstwom komputerowym oraz działania
koordynacyjne wyznaczonych organów centralnych (art. 24 i 27 Konwencji) i punktów
kontaktowych (art. 35 Konwencji).
2. Skutki społeczne
Wdrożenie przepisów Konwencji będzie skutkowało wzmocnieniem ochrony przed
przestępstwami komputerowymi oraz wzrostem świadomości społeczeństwa o zjawisku
cyberprzestępczości.



13
3. Skutki gospodarcze i polityczne
Ratyfikacja Konwencji nie spowoduje bezpośrednich skutków gospodarczych. Należy jednak
zauważyć, iż fakt przystąpienia do Konwencji może wpłynąć na postrzeganie Polski jako
kraju zapewniającego podmiotom gospodarczym oczekiwany poziom ochrony przed
cyberprzestępczością – co jest szczególnie istotne w dobie silnego powiązania gospodarki
z wykorzystaniem technologii informatycznych.
W sferze skutków politycznych ratyfikacja Konwencji stanowić będzie realizację przyjętych
wcześniej przez Polskę zobowiązań międzynarodowych. Jednocześnie, w związku z upływem
ponad dekady od podpisania tych umów międzynarodowych, ostateczne związanie się
Konwencją jest konieczne do utrzymania wizerunku Polski jako państwa zaangażowanego na
arenie międzynarodowej w zwalczanie cyberprzestępczości.
4. Skutki prawne
Z uwagi na zasadniczą zgodność polskich regulacji prawnych z wymaganiami Konwencji
oraz uzupełnienie tych regulacji przez ustawę implementującą dyrektywę 2011/93/UE,
ratyfikacja Konwencji nie będzie wiązała się z koniecznością dalszych zmian o charakterze
legislacyjnym.
Konsekwencją wdrożenia Konwencji będzie natomiast wzmocnienie działań wymierzonych
w przestępczość komputerową w wyniku rozszerzenia możliwości współpracy
międzynarodowej w zwalczaniu tego zjawiska i objęcie jurysdykcją karną sprawców takich
przestępstw niezależnie od ich karalności w miejscu popełnienia, zgodnie z art. 113 k.k.
Sposób wdrożenia postanowień Konwencji do prawa krajowego, w tym zakres regulacji
zawartych w ustawie implementującej dyrektywę 2011/93/UE, został szczegółowo
przedstawione w części II niniejszego uzasadnienia.
IV. Tryb związania Rzeczypospolitej Polskiej umową międzynarodową
Konwencja zawiera postanowienia dotyczące bezpośrednio wolności, praw lub obowiązków
obywatelskich określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – przede wszystkim
w zakresie penalizacji określonych w niej czynów, oraz innych spraw uregulowanych
w ustawie – w tym kwestii obowiązków podmiotów działających na rynku
telekomunikacyjnym. Z tych względów, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 Konstytucji RP,
Konwencja podlega ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.

14