Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

System wyrównywania dochodów jednostek samorządu terytorialnego w wyniku
redystrybucji środków pomiędzy tymi jednostkami powinien zachowywać właściwe proporcje
między możliwością realizacji zadań przez daną jednostkę samorządu, a koniecznością
wspomagania samorządów biedniejszych.
Realizacja zasady solidarności nie może prowadzić do znaczącego ograniczenia możliwości
budżetowych i części samorządów, w szczególności dużych aglomeracji miejskich. Jest to też
konsekwencją faktu, że obowiązujący mechanizm wyrównawczy nie koryguje skutków
nierównego podziału wydatków, jakie ponoszą duże ośrodki miejskie, a koncentruje się tylko na
niwelowaniu dysproporcji w potencjale dochodowym. Ustanowione mechanizmy realizacji
zasady solidarności nie mogą prowadzić do wypaczenia samej zasady. Nie negując potrzeby
wprowadzenia i utrzymania mechanizmu wyrównywania dysproporcji w potencjale
dochodowym jednostek samorządowych należy wskazać, że powinien on mieć charakter
dodatkowy, uzupełniający w stosunku do podstawowego mechanizmu subwencjonowania
samorządów. Nie jest właściwe, gdy konstrukcja prawna i algorytm w niej określony czyni z
tego mechanizmu element zasadniczy. wiadczy o tym porównanie wielkości subwencji ogólnej
w części równoważącej otrzymywanej przez samorządy w ostatnich latach w stosunku do
wielkości wpłat dokonanych do budżetu państwa przez te jednostki.

Wprowadzenie zmian w zakresie sposobu ustalenia wpłat do budżetu państwa na zwiększenie
subwencji równoważącej dla gmin i powiatów oraz subwencji regionalnej dla województw
przyniesie w efekcie:
- ograniczenie negatywnego wpływu niekorzystnych zmian w koniunkturze na sytuację
finansową jednostek samorządu terytorialnego, a co za tym idzie na możliwości budżetowe tych
jednostek,
- zwiększenie możliwości finansowania wyższych kosztów realizacji zadań bieżących i
inwestycyjnych w dużych aglomeracjach miejskich.

Proponuje się, aby wpłaty do budżetu państwa na zwiększenie subwencji regionalnej i
równoważącej traktowane były jako podatek na rzecz budżetu a nie jako wydatki jednostek
samorządu terytorialnego. Takie rozwiązanie umożliwiłoby prezentację rzetelnych danych o
rzeczywistych dochodach samorządu (pomniejszonych o wpłaty do budżetu). Obecnie dostępne
dane statystyczne GUS dotyczące dochodów i wydatków nie zawierają takich danych i sugerują
mylną interpretację. Dane dotyczące spłat do budżetu państwa na zwiększenie subwencji są
pomijane, pomimo, że stanowią istotną część wydatków licznej grupy jednostek samorządu
terytorialnego.

Oceniając skutki finansowe zmian zawartych w projekcie należy stwierdzić, że nastąpi
zmniejszenie wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez część jednostek samorządu
terytorialnego, z przeznaczeniem na część równoważącą oraz regionalną subwencji ogólnej.
Ulegnie więc zmniejszeniu kwota przeznaczona na część równoważącą subwencji ogólnej, a w
rezultacie mniejsze będą dochody wielu gmin oraz części powiatów otrzymujących środki z tej
subwencji. Spowoduje to trudne do oszacowania, uszczuplenie środków finansowych na
realizację zadań własnych tych jednostek samorządu terytorialnego, głównie małych gmin
wiejskich. Jedyne wiarygodne dane są w dyspozycji Ministerstwa Finansów dlatego dopiero w
toku dalszych prac legislacyjnych będzie można sporządzić odpowiednie symulacje. rodki
finansowe na uzupełnienie kwoty subwencji równoważącej pochodziłyby z budżetu państwa z
części związanej z obsługą długu publicznego.

Projekt nie jest objęty zakresem prawa UE.

5

Warszawa, 27 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-507/12
Pani
Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej komisyjnego projektu
ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Ligia Krajewska)



Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt przewiduje zmianę artykułów 29 – 31 oraz 35 ustawy z dnia 13
listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z
2010 r. Nr 80, poz. 526, ze zmianami). Projekt zakłada zmianę sposobu
naliczania wpłat gmin, powiatów i województw do budżetu państwa, z
przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin, powiatów i
województw. Zmiana ma polegać m.in. na obniżeniu wysokości wpłat oraz
ustanowieniu ich górnej granicy.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia i miałaby zastosowanie do obliczania kwot należnych począwszy od
roku budżetowego 2013 r.
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Prawo Unii Europejskiej nie zawiera przepisów regulujących
zagadnienie będące przedmiotem projektu ustawy.
3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy projektu nie należą do materii regulacji prawa Unii
Europejskiej.
4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.



Szef Kancelarii Sejmu

Lech Czapla



2



Warszawa, 27 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-508/12


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu – czy
komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Ligia
Krajewska) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt przewiduje zmianę artykułów 29 – 31 oraz 35 ustawy z dnia 13
listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z
2010 r. Nr 80, poz. 526, ze zmianami). Projekt zakłada zmianę sposobu
naliczania wpłat gmin, powiatów i województw do budżetu państwa, z
przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin, powiatów i
województw. Zmiana ma polegać m.in. na obniżeniu wysokości wpłat oraz
ustanowieniu ich górnej granicy.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej.

Szef Kancelarii Sejmu

Lech
Czapla