eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoAkty prawneProjekty ustaw › Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

projekt dotyczy wprowadzenia zmian w zakresie zasad, według których jednostki samorządu terytorialnego zobowiązane są dokonywać wpłat do budżetu państwa

  • Kadencja sejmu: 7
  • Nr druku: 230
  • Data wpłynięcia: 2012-02-22
  • Uchwalenie: sprawa niezamknięta

230


Druk nr 230

Warszawa, 15 lutego 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Komisja Samorządu Terytorialnego i

Polityki Regionalnej
STR-020-2-2012



Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej wnosi projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy
została upoważniona poseł Ligia Krajewska .


Przewodniczący Komisji


(-) Piotr Zgorzelski






Projekt


USTAWA

z dnia…………………2012 r.

o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

Art. 1. W ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
(tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526) wprowadza się następujące zmiany:

1)
art. 29 otrzymuje brzmienie:

„ Art. 29.1. Gminy, w których wskaźnik G jest większy niż 200 % wskaźnika Gg, dokonują
wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla
gmin.
2. Kwotę rocznej wpłaty oblicza się mnożąc liczbę mieszkańców gminy przez kwotę
wynoszącą:
1)
15 % nadwyżki wskaźnika G ponad 200 % wskaźnika Gg – dla gmin, w których
wskaźnik G jest nie większy niż 225 % wskaźnika Gg;
2)
4 % wskaźnika Gg, powiększoną o 20 % nadwyżki wskaźnika G ponad 225 %
wskaźnika Gg – dla gmin, w których wskaźnik G jest większy niż 225 % i nie większy
niż 250 % wskaźnika Gg;
3)
10 % wskaźnika Gg, powiększoną o 25 % nadwyżki wskaźnika G ponad 250 %
wskaźnika Gg – dla gmin, w których wskaźnik G jest większy niż 250 % wskaźnika
Gg.
3. Wysokość wypłaty do budżetu państwa z tytułu subwencji równoważącej ustalonej przez
Ministra właściwego do spraw finansów publicznych nie może przekroczyć 5 % dochodów
podatkowych gminy określonych w art. 20 ust. 3 w roku poprzedzającym rok bazowy, w
której liczba mieszkańców ustalona przez GUS na dzień 31 grudnia roku bazowego
przekracza 300 tysięcy.”

2)
art. 30 otrzymuje brzmienie:

„ Art. 30.1. Powiaty, których wskaźnik P jest większy niż 130 % wskaźnika Pp, dokonują
wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla
powiatów.
2. Kwotę rocznej wpłaty oblicza się mnożąc liczbę mieszkańców powiatu przez kwotę
wynoszącą:
1) 70 % nadwyżki wskaźnika P ponad 130 % wskaźnika Pp – dla powiatów, w których
wskaźnik P jest nie większy niż 140 % wskaźnika Pp;
2) 8 % wskaźnika Pp, powiększoną o 80 % nadwyżki P ponad 140 % wskaźnika Pp – dla
powiatów, w których wskaźnik P jest większy niż 140 % i nie większy niż 145 %
wskaźnika Pp;
3) 11 % wskaźnika Pp, powiększoną o 90 % nadwyżki wskaźnika P ponad 145 %
wskaźnika Pp – dla powiatów, w których wskaźnik P jest większy niż 145 %
wskaźnika Pp.

1
3. Wysokość wpłaty do budżetu państwa z tytułu subwencji równoważącej ustalonej przez
Ministra właściwego do spraw finansów publicznych nie może przekroczyć 30 % dochodów
podatkowych powiatu określonych w art. 22 ust. 3 w roku poprzedzającym rok bazowy, w
którym liczba mieszkańców ustalona przez GUS na dzień 31 grudnia roku bazowego
przekracza 1 milion.”

3)
art. 31 otrzymuje brzmienie:

„ Art. 31.1. Województwa, w których wskaźnik W jest większy od 120 % wskaźnika Ww,
dokonują wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część regionalną subwencji
ogólnej dla województw.
2. Kwotę roczną wpłaty oblicza się mnożąc liczbę mieszkańców województwa przez kwotę
wynoszącą:
1)
70 % nadwyżki wskaźnika W ponad 120 % wskaźnika Ww – dla województw, w
których wskaźnik W jest nie większy niż 180 % wskaźnika Ww;
2)
42 % wskaźnika Ww, powiększoną o 80 % nadwyżki wskaźnika W ponad 180 %
wskaźnika Ww – dla województw, w których wskaźnik W jest większy niż 180 %
wskaźnika Ww.”
3. Wysokość wpłaty do budżetu państwa z tytułu subwencji regionalnej ustalonej przez
Ministra właściwego do spraw finansów publicznych, określonej według zasad w art. 31, nie
może przekraczać 30 % dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób
fizycznych oraz prawnych w roku budżetowym”.

4)
art. 35 otrzymuje brzmienie:

„Art. 35.1. Jednostki samorządu terytorialnego dokonują wpłat określonych w art. 29 – 31 na
rachunek budżetu państwa w dwunastu ratach w terminie do 15 dnia każdego miesiąca, z
zastrzeżeniem art. 91. Wysokość miesięcznej raty z tytułu wpłat do budżetu państwa na
subwencje równoważącą i regionalną przez jednostkę samorządu terytorialnego jest
proporcjonalna do przekazanej jednostce samorządu terytorialnego kwoty z tytułu udziału we
wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych za poprzedni miesiąc i planowanej na
dany rok wpłaty na część regionalną lub równoważącą. Od kwot niewpłaconych w terminie
nalicza się odsetki ustalone jak dla zaległości podatkowych”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia i ma zastosowanie do
obliczania kwot należnych począwszy od roku budżetowego 2013.

2

Uzasadnienie

Zasady, według których jednostki samorządu terytorialnego zobowiązane są dokonywać
wpłat do budżetu państwa, ustalone zostały w art. 29-31 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o
dochodach jednostek samorządu terytorialnego ( t. j. Dz. U. z 2010 r., nr 80 poz. 526).
Wpłat dokonywać mają gminy, w których wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych
w przeliczeniu na jednego mieszkańca ( tzw. wskaźnik G) jest większy niż 150 % tego samego
wskaźnika obliczanego dla wszystkich gmin w kraju. Obowiązek uiszczania wpłat dotyczy też
powiatów (tzw. wskaźnik P), w których wskaźnik jest wyższy od 110 % analogicznego dochodu
obliczonego łącznie dla wszystkich powiatów w kraju ( tzw. wskaźnik Pp).
W przypadku województw obecnie obowiązujący algorytm naliczania subwencji regionalnej
zakłada dwa progi. W pierwszym, kiedy dochody podatkowe województwa w przeliczeniu na
jednego mieszkańca przekraczają o 110% średnią krajową, musi ono wpłacić do budżetu 80% tej
nadwyżki. W drugim, gdy dochody te przekroczą 170% średniej krajowej – wpłata wynosi 95 %
nadwyżki. Problem ten dotyczy głównie województwa mazowieckiego, które teoretycznie jest
najbogatszym regionem, ale ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zabiera mu
istotną część wpływów z podatków od osób fizycznych i prawnych, dzieląc je na pozostałe
województwa i doprowadzając do tego, że realny dochód z tego źródła (po odliczeniu wpłat z
tytułu subwencji regionalnej) w przeliczeniu na jednego mieszkańca maleje z roku na rok.
Wnioskowane zmiany dotyczą sposobu naliczania wpłat do budżetu państwa i polegają na:
− podwyższeniu progu dochodowego, po osiągnioęciu którego naliczana jest wpłata ze
150% do 200 % - w przypadku gmin, z 110% do 130% w odniesieniu do powiatów oraz z
110% do 120% w odniesieniu do województw
− obniżeniu wielkości nadwyżki ponad wskaźnik progowy stanowiący podstawę do
wyliczenia kwoty wpłaty,
− określeniu maksymalnego poziomu wpłaty na zwiększenie subwencji równoważącej dla
gmin i powiatów w relacji do dochodów podatkowych gmin i powiatów, stanowiących
podstawę wyliczenia wpłaty, oraz określeniu maksymalnego poziomu wpłaty na
zwiększenie subwencji regionalnej dla województw w relacji do dochodów z tytułu
udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych.

Dotychczasowa praktyka wyrównywania dochodów jednostek samorządu terytorialnego w
wyniku redystrybucji środków pomiędzy tymi jednostkami, ujawnia liczne słabości tego
mechanizmu, szczególnie widoczne w przypadku dużych aglomeracji miejskich, ze względu na
strukturę ich dochodów oraz zwiększone koszty realizacji wielu zadań.

Zwiększające się wydatki budżetów operacyjnych w dużych aglomeracjach miejskich, w
związku z wpłatą do budżetu państwa w warunkach obniżenia potencjału dochodowego tych
ośrodków, utrudniają w znacznym stopniu zachowanie równowagi budżetowej w zakresie
działalności bieżącej tych jednostek począwszy od 2011r. jako zasady gospodarki budżetowej
wprowadzone w ustawie o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009r.

Konstrukcja systemu ustalania wpłat do budżetu państwa nie uwzględnia też zmian w
dochodach jednostek samorządu terytorialnego jako skutek wahań cyklicznych w gospodarce.
Wysokość wpłaty subwencji naliczana jest na podstawie dochodów sprzed dwóch lat. Drastyczne
zmniejszenie wpływów z podatku od osób fizycznych i prawnych w latach 2008 – 2009
spowodowało np., że dochody województwa mazowieckiego w 2010 roku zmalały o 30%.
Jednocześnie region ten odprowadził do budżetu najwyższą w swej historii kwotę subwencji
regionalnej. System naliczania doprowadził do sytuacji, w której należało oddać na rzecz innych
województw 70% rocznych dochodów podatkowych.

3

W skali wszystkich gmin i powiatów w kraju, wydatki z tytułu wpłat zwiększyły się w 2010
r. w stosunku do 2008r. o około 18, 5%, przy czym spadek dochodów podatkowych
stanowiących podstawę wyliczenia wpłat wyniósł około 3%, w tym spadek dochodów podatków
silnie zdeterminowanych czynnikami makroekonomicznymi aż o około 17%. Stanowiło to źródło
napięć w budżetach jednostek samorządu terytorialnego, ograniczając w poważnym stopniu ich
możliwości rozwojowe. Zmiany wskaźników następują z opóźnieniem w stosunku do zmian
sytuacji w gospodarce, również ze względu na przyjęty cykl rozliczeń w podatkach i
zastosowane formuły wyliczenia należnych jednostkom samorządu terytorialnego udziałów w
podatkach.

Istotnym utrudnieniem w gospodarowaniu budżetami samorządów jest rozłożenie wpłat do
budżetu państwa na 12 równych rat. W niektórych miesiącach samorządy zmuszone są do wpłat
do budżetu państwa kwot wyższych od rzeczywistych wpływów z podatków od osób fizycznych
i prawnych. Takie rozwiązanie prowadzi do sytuacji, w której samorząd dla realizacji tych
zobowiązań musi zaciągać kredyt, ponosząc dodatkowe nieuzasadnione koszty finansowe i
społeczne.
Obowiązująca ustawa nie też przewiduje żadnego buforu gwarantującego stabilność
finansową jednostek samorządu terytorialnego, którą powinny one posiadać. Teoretycznie zatem,
samorząd może oddać do budżetu państwa nawet 90% swoich dochodów.

Pomimo spodziewanej stopniowej poprawy sytuacji jednostek samorządu terytorialnego w
najbliższych latach, w efekcie mających nastąpić pozytywnych procesów w gospodarce,
możliwości budżetowe samorządów, w tym w szczególności dużych ośrodków miejskich,
pozostaną nadal ograniczone, głównie ze względu na konieczność redukcji deficytu budżetowego
i poziomu zadłużenia. Działania w tym kierunku są determinowane m. in. nowymi regułami
finansowymi wprowadzonymi w ustawie o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 roku,
które ograniczają wydatki i tym samym przeciwdziałają narastaniu deficytu budżetowego
(dotyczy wskaźników zadłużenia, które zaczną obowiązywać od 2014 roku). Redukcję deficytu i
zadłużenia finansów publicznych warunkuje też podjęta przez rząd reforma finansów
publicznych, zmierzająca do ograniczenia deficytu i długu sekta finansów publicznych, w tym
również całego podsektora samorządowego.

Skuteczna realizacja działań w celu ograniczenia niedoboru budżetu w jednostkach
samorządu terytorialnego, a w szczególności dużych aglomeracjach miejskich, będzie wymagała
wzmożonej dyscypliny w zakresie wydatków budżetowych w warunkach przewidywanego
umiarkowanego tempa wzrostu dochodów budżetowych w najbliższych latach. Ograniczenia
wydatków będą dotyczyć w szczególności budżetu operacyjnego, ale też w dużym stopniu
wydatków inwestycyjnych. Zmniejszenie obciążeń z tytułu wpłaty do budżetu państwa
pozwoliłoby na wygenerowanie większych środków na cele rozwojowe w tych ośrodkach, w tym
na dokończenie dużych projektów infrastrukturalnych w obszarze dróg i komunikacji.

Stosowane w Europie i na świecie komunalne systemy wyrównywania finansowego nie biorą
wprost kosztów realizacji zadań za punkt odniesienia, a budują algorytmy kwot wyrównawczych
na podstawie przeliczanej liczby ludności. W systemach tych, w celu zniwelowania różnic w
kosztach realizacji zadań, zarówno bieżących jak i inwestycyjnych w przeliczeniu na jednego
mieszkańca w dużych ośrodkach miejskich w stosunku do tych samych kosztów realizacji zadań
w mniejszych miastach i gminach, wykorzystuje się wskaźniki korygujące rzeczywistą liczbę
mieszkańców podawaną przez urząd statystyczny.
W Polsce taki system uwzględniający wskaźniki podwyższające faktyczną liczbę
mieszkańców w dużych ośrodkach miejskich nie funkcjonuje.

4
strony : [ 1 ] . 2

Dokumenty związane z tym projektem:



Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Akty prawne

Rok NR Pozycja

Najnowsze akty prawne

Dziennik Ustaw z 2017 r. pozycja:
1900, 1899, 1898, 1897, 1896, 1895, 1894, 1893, 1892

Monitor Polski z 2017 r. pozycja:
938, 937, 936, 935, 934, 933, 932, 931, 930

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: