Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych

Druk nr 212

Warszawa, 11 stycznia 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o świadczeniach
rodzinnych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Elżbietę Rafalską.



(-) Andrzej Adamczyk; (-) Jan Krzysztof Ardanowski; (-) Włodzimierz
Bernacki; (-) Barbara Bubula; (-) Szymon Giżyński; (-) Wiesław Stanisław
Janczyk; (-) Robert Kołakowski; (-) Henryk Kowalczyk; (-) Maciej
Łopiński; (-) Gabriela Masłowska; (-) Piotr Naimski; (-) Krystyna
Pawłowicz; (-) Dariusz Piontkowski; (-) Elżbieta Rafalska; (-) Jacek Sasin;
(-) Jarosław Sellin; (-) Marek Suski; (-) Krzysztof Szczerski; (-) Janusz
niadek;
(-) Jacek
wiat;
(-) Witold
Waszczykowski;
(-) Jadwiga
Wiśniewska.











Projekt

Ustawa
z dnia ..................... 2012 r.
o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych

Art. 1
W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2006 r.
Nr 139 poz. 992 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) W art. 5 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„Art. 5 ust. 1 Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2,
jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie
przekracza równowartości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę ogłoszonego
przez Radę Ministrów na rok, w którym przyznawane będzie świadczenie .
„2. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o
niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu
niepełnoprawności, zasiłek przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę
albo dochód osoby uczącej się nie przekracza równowartości 60% minimalnego
wynagrodzenia za pracę ogłoszonego przez Radę Ministrów na rok, w którym
przyznawane będzie świadczenie”.
2) uchyla się art. 18 i art. 19.

Art. 2
Dotychczasowe brzmienie art. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach
rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139 poz. 992 z późn. zm.) stosuje się do końca okresu
zasiłkowego kończącego się 31 października 2012 r.

Art. 3
Ustawa wchodzi w życie w ciągu trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.


Uzasadnienie

Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o
świadczeniach rodzinnych przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do
tego zasiłku uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego. Zasiłek rodzinny
przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w
rodzinie albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem
o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu
niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny
dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza
kwoty 583 zł.

Kryteria dochodowe uprawniające do uzyskania zasiłku rodzinnego oraz
wysokość poszczególnych świadczeń rodzinnych zgodnie z przedmiotową ustawą
podlegają weryfikacji, co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia
dochodowego rodzin. Data najbliższej weryfikacji przypada na 2012 r.
Wysokość zasiłku rodzinnego ustala Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-
Gospodarczych, w oparciu o propozycje przedstawione przez Radę Ministrów oraz
informacje dostarczone przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, który bada tzw. próg
wsparcia dochodowego rodzin. Komisja podejmuje decyzję do 15 czerwca roku, w
którym ma nastąpić weryfikacja. Jeśli tego nie zrobi, nowe kwoty ustala Rada
Ministrów do 15 lipca. Nie mogą to być kwoty niższe niż w pierwszej propozycji
Rady Ministrów.

Dotychczas od dnia wejścia w życie przedmiotowej ustawy w 2004 r. do końca
2011 r. kwota bazowa uprawniająca do uzyskania zasiłku rodzinnego nie była ani razu
aktualizowana pomimo ustawowego zapisu o, co 3-etniej weryfikacji.
Kwota bazowa tj. 504 zł w stosunku do wysokości minimalnego wynagrodzenia
za pracę w 2004 r. stanowiła 61% w 2005r. stanowiła 59%. W 2011 roku wysokość
kwoty bazowej w stosunku do minimalnego wynagrodzeniu, które będzie wynosić
1.386 zł ulegnie jeszcze większemu zmniejszeniu i wyniesie 36%.

Zgodnie z „Informacją o realizacji świadczeń rodzinnych” przygotowaną przez
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament wiadczeń Rodzinnych
przeciętna miesięczna liczba zasiłków rodzinnych wyniosła:
W 2005 r. wyniosła 5.192,8 tys. (tj. była o 3,8% niższa niż w okresie V-XII
2004 r.), przy czym w okresie I-VIII kształtowała się na poziomie 5.467,2 tys.,
natomiast w okresie IX-XII: 4.643,9 tys.
W 2006 r. przeciętnie miesięcznie wypłacono 4.595,4 tys. zasiłków rodzinnych,
o 13% mniej niż w 2005 r. (5.192,8 tys.)
W 2007 r. przeciętnie miesięcznie wypłacono 4.266,4 tys. zasiłków rodzinnych,
tj. o 8% mniej niż w 2006 r. (4.595,4 tys.).
W 2008 r. przeciętnie miesięcznie wypłacono 3.768,3 tys. zasiłków rodzinnych,
tj. o 13,2% mniej niż w 2007 r. (4.266,4 tys.).
W 2009 r. przeciętnie miesięcznie wypłacono 3.314,9 tys. zasiłków rodzinnych,
tj. o 12% mniej niż w 2008 r. (3.768,3 tys.).

W 2010 r. przeciętnie miesięcznie wypłacono 3.303,3 tys. zasiłków rodzinnych,
tj. o 9,4% mniej niż w 2009 r. (3.314,9 tys.). W 2010 r. ze świadczeń rodzinnych
korzystało 2.219 tys. rodzin , tj. o 3,7% mniej niż w 2009 r. (2.304,4 tys.).

Rok 2010 był kolejnym rokiem, w którym można było zaobserwować dalszy
spadek liczby osób korzystających ze świadczeń rodzinnych (liczba wypłaconych
zasiłków rodzinnych zmniejszyła się o 9,4%). Jest to związane głównie z
„zamrożeniem” od 2004 roku kryterium dochodowego warunkującego prawo do
świadczeń rodzinnych, a także ze zmniejszaniem się liczby dzieci w wieku
uprawniającym do zasiłku rodzinnego.

Z powyższych danych ewidentnie wynika, że z każdym rokiem znacząco
maleje liczba osób uprawnionych do korzystania z zasiłków rodzinnych. Spadek
liczby wypłacanych świadczeń wynika głównie ze zwiększającej się zamożności
społeczeństwa przy jednoczesnym utrzymaniu wysokości kryterium dochodowego na
poziomie określonym w roku 2004.

W ocenie projektodawców istniejące obecnie dysproporcje pomiędzy kwotą
bazową, a wysokością minimalnego wynagrodzenia w pełni uzasadniają
wprowadzenie do ustawy zapisu dotyczącego weryfikacji kwot uprawniających do
otrzymania zasiłku, albowiem zapis o weryfikacji raz na 3 lata nie gwarantuje
przeprowadzenia aktualizacji przyznawania świadczeń rodzinnych osobom najbardziej
potrzebującym.
Zapis ten z uwagi na stale zmieniające się warunki gospodarczo – społeczne, w
tym wzrost cen produktów i usług oraz niedostosowany do tych zmian poziomu kwoty
bazowej może znacznie ograniczyć liczbę beneficjentów korzystających z zasiłków
rodzinnych.
Termin najbliższej weryfikacji oraz ewentualnej zmiany kryterium wysokość
zarobków przypadający w 2012 roku spowoduje, że wiele z obecnie uprawnionych
osób do otrzymywania zasiłku rodzinnego bez przeprowadzonej aktualizacji nie
będzie już mogło skorzystać z możliwości ubiegania się o przyznanie świadczeń
rodzinnych.
W związku z powyższym projektodawcy proponują wprowadzenie do ustawy
corocznej aktualizacji wysokości kryteriów uprawniających do uzyskania zasiłku
rodzinnego, proponując, aby była to kwota nie niższa niż równowartość 50% lub w
stosunku do osób z orzeczeniem niepełnosprawności kwota nie niższa niż 60%
minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego przez Radę Ministrów zgodnie z
ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).
Obecnie zasiłek rodzinny przysługuje jeżeli przeciętny miesięczny dochód
rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 504 zł, a dla osób z
orzeczeniem o niepełnosprawności kwoty 583 zł.
Zgodnie z proponowaną nowelizacją kryterium kwotowe zostanie zamienione
na procentowo określoną wysokość w odniesieniu do corocznie ogłaszanej przez Radę
Ministrów wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wysokość kryterium w