Poselski projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Druk nr 1122

Warszawa, 22 października 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o świadomym rodzicielstwie.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Marka Balta.



(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Marek Balt; (-) Anna
Bańkowska; (-) Jacek Czerniak; (-) Tomasz Garbowski; (-) Tadeusz Iwiński;
(-) Dariusz Joński; (-) Tomasz Kamiński; (-) Krystyna Łybacka; (-) Leszek
Miller; (-) Grzegorz Napieralski; (-) Cezary Olejniczak; (-) Artur Ostrowski;
(-) Tadeusz Tomaszewski; (-) Jerzy Wenderlich; (-) Bogusław Wontor;
(-) Stanisław Wziątek; (-) Zbyszek Zaborowski; (-) Ryszard Zbrzyzny.



PROJEKT


USTAWA
z dnia…………. 2012 r.

o świadomym rodzicielstwie


Art. 1.
Ustawa reguluje sprawy związane z prawem do informacji, edukacji, poradnictwa i środków
umożliwiających podejmowanie decyzji w zakresie świadomego rodzicielstwa.

Art. 2.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) prawa reprodukcyjne – prawa człowieka związane ze świadomym rodzicielstwem, a
także swobodnym i dobrowolnym dostępem do edukacji w zakresie wiedzy o
seksualności człowieka oraz do środków zapobiegania ciąży, przerywania ciąży,
opieki zdrowotnej nad kobietą w ciąży i prawa do informacji oraz środków
umożliwiających ich realizację;
2) środki zapobiegania ciąży – wyroby medyczne i produkty lecznicze mające na celu
niedopuszczenie do zapłodnienia lub zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w śluzówce
macicy;
3) świadome rodzicielstwo – swobodne decydowanie o posiadaniu dzieci, ich liczbie
oraz planowaniu ich narodzin w wybranych przez rodziców odstępach czasu;
4) przerywanie ciąży – świadczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
(Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), polegającym na działaniu
medycznym podejmowanym po zagnieżdżeniu się zapłodnionego jaja w śluzówce
macicy i mającym na celu uniemożliwienie dalszego rozwoju zarodka lub płodu przy
użyciu metod farmakologicznych, mechanicznych lub łączonych;
5) badania prenatalne – badania i procedury diagnostyczne wykonywane na żądanie
kobiety w ciąży lub ze względu na wskazania medyczne, mające na celu ustalenie
istnienia i stopnia zaawansowania ciąży oraz stanu i prawidłowości rozwoju zarodka
lub płodu, obejmujące procedury nieinwazyjne, procedury inwazyjne oraz badania
cytogenetyczne i molekularne zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej;
6) opieka zdrowotna nad kobietą w ciąży – ogół świadczeń zdrowotnych i rzeczowych, w
tym badania prenatalne i zajęcia w szkole rodzenia na rzecz kobiety w okresie ciąży,
porodu lub połogu;
7) wspomagana prokreacja – działanie lekarskie, zgodne z wiedzą medyczną i za zgodą
zainteresowanych osób, podejmowane w celu pozyskiwania gamet, dokonywania
sztucznego zapładniania komórek jajowych in vivo albo in vitro, a także umożliwiania
dalszego rozwoju zarodka lub jego przechowywania w celu transferu do organizmu
kobiety;
8) świadczeniodawca – świadczeniodawcę w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004
r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Art. 3.
1. Każdy ma prawo do samostanowienia w dziedzinie rozrodczości w warunkach
umożliwiających świadome decydowanie o rodzicielstwie.
2. Każdy ma prawo do informacji, edukacji, poradnictwa i środków umożliwiających
korzystanie z prawa do świadomego rodzicielstwa.

Art. 4.
1. Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego zapewniają realizację praw
reprodukcyjnych.
2. Realizując zadania określone w art. 3 ust. 1 oraz art. 4 ust. 1, organy administracji
rządowej i samorządu terytorialnego współpracują z organizacjami pozarządowymi
działającymi w obszarze praw reprodukcyjnych, w szczególności w sposób określony w
art. 5, 5a i 5b ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie (Dz. U. z 2010, Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.).

Art. 5.
1. Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego zapewniają kobiecie w
ciąży:
1) opiekę zdrowotną w okresie ciąży na zasadach określonych w odrębnych
przepisach;
2) swobodny dostęp do badań prenatalnych oraz informacji o tych badaniach;
3) niezbędna pomoc materialną w okresie ciąży, porodu lub połogu na zasadach
określonych w odrębnych przepisach;
4) dostęp do szczegółowych informacji na temat przysługujących jej uprawnień,
zasiłków i świadczeń oraz do informacji dotyczących instytucji i organizacji
pomagających w rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych, a
także zajmujących się sprawami przysposobienia.
1

2. Na wniosek uczennicy w ciąży szkoła ma obowiązek udzielić jej urlopu oraz innej
pomocy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji, w miarę możliwości nie
powodując opóźnień w zaliczaniu przedmiotów. Jeżeli ciąża, poród lub połóg
uniemożliwia zaliczenie w terminie egzaminów ważnych dla ciągłości nauki, szkoła
zobowiązana jest do wyznaczenia dodatkowego, dogodnego dla uczennicy terminu
egzaminu, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy.
3. W celu prawidłowej realizacji ochrony zdrowia kobiet w ciąży, a w szczególności
zapewnienia dostępności świadczeń, Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia
szczegółowy zakres, formy i tryb przyznawania i udzielania świadczeń, o których
mowa w ust. 1.

Art. 6.
1. Wprowadza się do programów nauczania szkolnego przedmiot „wiedza o seksualności
człowieka” w wymiarze nie mniej niż jedną godzinę lekcyjną tygodniowo.
2. Przedmiot, o którym mowa w ust. 1, dostosowany jest do wieku, zdolności
poznawczych oraz potrzeb uczniów i uczennic i obowiązuje od pierwszej klasy szkoły
podstawowej.
3. Treści programowe przedmiotu, o którym mowa w ust. 1, obejmują informacje na
temat seksualności człowieka i praw reprodukcyjnych, ochrony przed przemocą
seksualną, a także metod i środków zapobiegania ciąży, sposobów zabezpieczania się
przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym HIV/ AIDS, oraz
kształtowania wolnych od przemocy, partnerskich relacji w związkach i równości płci
w społeczeństwie.
4. Nauczanie przedmiotu, o którym mowa w ust. 1, mogą prowadzić osoby, które mają
przygotowanie pedagogiczne oraz ukończyły studia wyższe, które swym zakresem
obejmowały zagadnienia wskazane w ust. 3.
5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia ustali w drodze rozporządzenia zakres treści, o których
mowa w ust. 3, zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego oraz
wprowadzi do systemu dokształcania nauczycieli tematykę określoną w ust. 3.


Art. 7.
1. Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego zapewniają każdemu bez
względu na zdolność do czynności prawnych dostępność metod i środków
zapobiegania ciąży.
2. Środki zapobiegania ciąży są objęte refundacją na zasadach określonych w przepisach
ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego
2

przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 122,
poz. 696, z późn. zm).
3. Organy samorządu terytorialnego właściwe do spraw polityki społecznej zapewniają
bezpłatnie osobom korzystającym z pomocy społecznej na podstawie ustawy z dnia 12
marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.)
środki zapobiegania ciąży.
4. Samorządy powiatowe tworzą i finansują placówki prowadzące poradnictwo i
świadczenia z zakresu świadomego rodzicielstwa i pozostałych praw
reprodukcyjnych.

Art. 8.
1. Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego zapewniają dostęp do
świadczeń zdrowotnych z zakresu wspomaganej prokreacji.
2. Osoby objęte ubezpieczeniem społecznym lub uprawnione do bezpłatnej opieki
medycznej na podstawie odrębnych przepisów mają prawo do nieodpłatnego skorzystania w
publicznym zakładzie opieki zdrowotnej lub w zakładzie o zakontraktowanych usługach
ginekologiczno-położniczych ze świadczeń medycznych z zakresu wspomaganej prokreacji.
3. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 2, przysługuje z ograniczeniem do trzech cyklów
leczenia.
Art. 9.
1. Kobieta ma prawo do przerwania ciąży podczas pierwszych 12 tygodni jej trwania.
2. Kobieta ma prawo do przerwania ciąży po upływie 12 tygodni jej trwania w
przypadku, gdy:
1) ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej;
2) występuje duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia
płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu;
3) ciąża jest następstwem czynu zabronionego.
3. Przerwania ciąży dokonuje lekarz w możliwie najwcześniejszym stadium, zgodnie z
aktualnym stanem wiedzy medycznej, w tym również metodami farmakologicznymi.
4. W przypadku określonym w ust. 1 decyzję o kontynuowaniu albo przerwaniu ciąży
podejmuje kobieta samodzielnie. W razie złożenia przez kobietę pisemnej zgody na
przerwanie ciąży, o której mowa w ust. 1, przerwanie ciąży jest dokonywane w ciągu
72 godzin.
5. W przypadkach określonych w ust. 2 ostateczną decyzję o kontynuowaniu albo
przerwaniu ciąży podejmuje kobieta po otrzymaniu informacji medycznej.
3