Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Druk nr 833

Warszawa, 28 maja 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Komisja Nadzwyczajna "Przyjazne

Państwo" do spraw związanych z
ograniczaniem biurokracji
NPP-020-20-2008



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Nadzwyczajna
"Przyjazne Państwo" do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji wnosi
projekt ustawy:


-
o zmianie ustawy o księgach
wieczystych i hipotece.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy
została upoważniona poseł Hanna Zdanowska.

Przewodniczący Komisji


(-) Janusz Palikot





projekt
USTAWA
z dnia

o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Art. 1.
W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124,
poz. 1361 z późn. zm.1)) po art. 65 dodaje się art. 65a w brzmieniu:
„Art. 65a. 1. W razie wspólnego udzielenia kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji
bankowej lub akredytywy przez dwóch lub więcej wierzycieli, a także
przeniesienia części wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na inną osobę,
albo wierzytelności objętej układem w postępowaniu upadłościowym lub
naprawczym, jeden z wierzycieli wskazany przez pozostałych wierzycieli
lub w układzie, może być upoważniony do zabezpieczenia jedną hipoteką
wierzytelności przysługujących jemu i pozostałym wierzycielom i do
wykonywania we własnym imieniu, ale na ich rachunek, praw i
obowiązków wierzyciela hipotecznego z umowy lub oświadczenia
ustanawiających hipotekę i przepisów prawa (administrator hipoteki).
2. Hipoteka zabezpieczająca wierzytelności z tytułu dłużnych papierów
wartościowych emitowanych w serii może być ustanowiona na rzecz
wszystkich wierzycieli bez imiennego ich wskazania.
3. W przypadku hipoteki, o której mowa w ust. 2, obowiązkowe jest
ustanowienie administratora hipoteki, na podstawie umowy między
emitentem i administratorem hipoteki. Administrator hipoteki nie musi być
wierzycielem z tytułu dłużnych papierów wartościowych emitowanych w
serii.”

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.





1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 125, poz. 1368, z
2002 r. Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 42, poz. 363 oraz z 2004 r. Nr 172, poz. 1804.




UZASADNIENIE

1. Wyjaśnienie celu ustawy.


Celem ustawy jest dostosowanie przepisów ustawy do realiów gospodarczych,
eliminując ograniczenie możliwości ustanowienia jednej hipoteki dla zabezpieczenia
wierzytelności przysługujących kilku wierzycielom. Potrzeby obrotu bankowego przemawiają
za tym, aby dopuścić taką możliwość w sytuacji, w której wspólnie kilka podmiotów udziela
kredytu lub pożyczki lub, gdy kredyt udzielony przez jeden podmiot stanie się kredytem
wspólnym, np. w sytuacji przelewu części wierzytelności. Analogiczna potrzeba
umożliwienia jednoczesnego zabezpieczenia wierzytelności kilku podmiotów istniała w
przypadku zastawu rejestrowego, w związku z czym w art. 4 ustawy z dnia 6 grudnia 1996
roku o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów ustawodawca wprowadził odpowiednią
regulację w tym zakresie. Ponadto, w przypadku zastawu rejestrowego, instytucja
administratora zastawu okazała się być przydatna dla restrukturyzacji zobowiązań w
postępowaniu układowym, w związku z tym można spodziewać się, iż tak samo stanie się z
administratorem hipoteki. Jeżeli układ z wierzycielami miałby polegać na zabezpieczeniu ich
wierzytelności hipoteką na majątku upadłego, celowym byłoby użycie administratora i
ustanowienie jednej hipoteki na zabezpieczenie wszystkich wierzytelności objętych układem.

2. Przedstawienie stanu obecnego.


Zgodnie z aktualnym stanem prawnym niedopuszczalne jest ustanowienie jednej
hipoteki dla zabezpieczenia więcej niż jednej wierzytelności, bez względu na to, czy
wierzytelności te należą do jednego czy do więcej niż jednego podmiotu. Jest to tzw. zasada
jedna wierzytelność – jedna hipoteka, która nie jest w ustawie wyrażona wprost; wynika
jednak z wykładni jej przepisów, które w większości przewidują możliwość zabezpieczenia
hipoteką określonej wierzytelności (w liczbie pojedynczej).

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym.



Konsekwencją wprowadzenia do systemu prawnego proponowanego zapisu, byłoby
powstanie możliwości zabezpieczenia wierzytelności kilku podmiotów jedną hipoteką, co
obecnie jest niedopuszczalne oraz wprowadzenie instytucji administratora hipoteki, który
będzie wykonywał we własnym imieniu, ale na rachunek pozostałych wierzycieli (lub po
prostu wierzycieli, w przypadku, o którym mowa w ust. 3), prawa i obowiązki wierzyciela
hipotecznego zarówno z umowy lub oświadczenia ustanawiających hipotekę, jak i przepisów
prawa, co głównie oznacza możliwość dokonywania w ich imieniu czynności formalnych i
proceduralnych związanych z zabezpieczeniem hipotecznym.

4. Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne.

Przyjęcie proponowanego zapisu dostosuje przedmiotowy przepis do realiów
gospodarczych, co przełoży się na polepszenie warunków prowadzenia działalności
gospodarczej. Postulowana zmiana pozwoli bankom, jak i przedsiębiorcom, na ustanowienie
jednej hipoteki dla zabezpieczenia kilku wierzytelności, w sytuacji w której kilka podmiotów
wspólnie udziela kredytu lub pożyczki, lub gdy mnogość podmiotów wynika z późniejszego
zdarzenia prawnego, np. przelewu wierzytelności. Obecnie w takiej sytuacji konieczne jest
ustanowienie kilku hipotek, co determinuje dopełnienie określonych formalności i poniesienie
kosztów w odniesieniu do każdej z nich. Ponadto, dalsze czynności odnośnie istniejących
hipotek są wykonywane niezależnie w odniesieniu do każdej z nich, co zwiększa
czasochłonność i koszty w stosunku do sytuacji, w której administrator hipoteki podjąłby
czynności w odniesieniu do jednej hipoteki, zabezpieczającej wierzytelności kilku
podmiotów. Dodatkowo, w postępowaniu naprawczym lub układowym ustanowienie jednej
hipoteki na rzecz kilku wierzycieli będzie miało charakter porządkujący, co przyniesie
korzyści nie tylko wierzycielom, ale również podmiotowi, wobec którego wszczęto
postępowanie układowe lub naprawcze. Trzeba podkreślić, iż dostosowanie otoczenia
prawnego biznesu do potrzeb przedsiębiorców jest ważne z punktu widzenia warunków
rozwoju przedsiębiorczości, bez którego nie ma mowy o rozwoju cywilizacyjnym i
podnoszeniu jakości życia.

Projekt nie spowoduje kosztów po stronie budżetu państwa.

5. Ocena zgodności z prawem Unii Europejskiej.


Projekt nie reguluje kwestii objętych zakresem prawa Unii Europejskiej.