Komisyjny projekt ustawy - Przepisy ogólne prawa administracyjnego

Druk nr 3942

Warszawa, 29 grudnia 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Komisja

Sprawiedliwości i Praw Człowieka
SPC-020-1/10


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Sprawiedliwości
i Praw Człowieka wnosi projekt ustawy

- Przepisy ogólne prawa administracyj-
nego.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy
została upoważniona poseł Iwona Arent.


Przewodniczący Komisji


(-) Ryszard Kalisz



PROJEKT

USTAWA

z dnia …………………. 20…. r.

Przepisy ogólne prawa administracyjnego


Rozdział 1

Przepisy ogólne


Art. 1.1. Przepisy ustawy stosuje się w sprawach z zakresu administracji publicznej w kwestiach nie
unormowanych w odrębnych ustawach.

2. Za sprawę, o której mowa w ust. 1, uważa się również dopuszczenie do korzystania z zakładów
i urządzeń publicznych, zmianę zakresu praw lub obowiązków ich użytkowników oraz pozbawienie
ich tych praw.

Art. 2.1. Przepisy ustawy stosuje się do organów władzy publicznej działających w sprawach,
o których mowa w art. 1, w szczególności do:
1) administracji publicznej, w tym organów administracji rządowej i organów jednostek
organizacyjnych samorządu terytorialnego,

2) organów państwowych i państwowych jednostek organizacyjnych, a w tym agencji
państwowych, utworzonych na podstawie ustawy i wykonujących zadania w niej określone.

2. Przepisy ustawy stosuje się również do organów innych samorządów, organizacji
spółdzielczych, organizacji społecznych, innych jednostek organizacyjnych i osób powołanych
ustawowo do działania w sprawach, o których mowa w art. 1.

Art. 3. Podstawę prawną działań władczych organów administracji publicznej stanowić mogą
wyłącznie przepisy powszechnie obowiązującego prawa w rozumieniu przepisów Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, wraz z prawem Unii Europejskiej. Organy te mogą podejmować działania
władcze w granicach swojej kompetencji i właściwości na podstawie przepisów prawa materialnego
oraz z zachowaniem trybu postępowania przewidzianego przepisami powszechnie obowiązującego
prawa.

Art. 4.1. Podstawę prawną działań niewładczych organów administracji publicznej mogą
stanowić przepisy prawa określające ich zadania i kompetencje.

2. Działania organów administracji publicznej skierowane do pod- porządkowanych im organów
i innych jednostek organizacyjnych, je- żeli ich podstawę stanowią przepisy wymienione w ust.
1, nie mogą naruszać prawnie chronionej samodzielności ich adresatów.

Art. 5.1. Określenia, używane bez bliższego wyjaśnienia w niniejszej ustawie i w odrębnych
przepisach prawa, oznaczają:

1) decyzja administracyjna – jednostronny, władczy akt organu administracji publicznej
rozstrzygający konkretną sprawę indywidualnego podmiotu nie wynikającą z organizacyjnego
lub służbowego podporządkowania organowi, który go wydał, niezależnie od nazwy nadanej
w przepisach temu aktowi;
 
1

2) organ administracji publicznej – wyodrębnioną państwową lub samorządową jednostkę
organizacyjną albo inny podmiot, któremu na podstawie przepisów prawa powszechnie
obowiązującego lub porozumienia administracyjnego powierzono wykonywanie, w formach
władczych lub niewładczych, działań należących do administracji publicznej;

3) postanowienie – jednostronny, władczy akt organu administracji publicznej podjęty na
podstawie przepisów prawa procesowego lub prawa materialnego, dotyczący kwestii
wynikających w toku postępowania, nierozstrzygający sprawy;

4) prawomocna decyzja administracyjna – ostateczną decyzję administracyjną, na którą skarga
do sądu została prawomocnie oddalona, albo co do której bezskutecznie upłynął termin do jej
zaskarżenia do sądu;

5) prawomocne postanowienie – postanowienie, na które skarga do sądu została prawomocnie
oddalona, albo co do którego bezskutecznie upłynął termin do jego zaskarżenia do sądu;

6) sankcja administracyjna – dolegliwość o charakterze pieniężnym lub innym, stosowaną przez
organ administracji publicznej z powodu naruszenia prawa;

7) urząd – zorganizowany zespół osób, środków rzeczowych i finansowych, przy pomocy
których organ administracji publicznej wykonuje zadania;

8) urządzenie publiczne – przedmiot lub zespół przedmiotów, przeznaczony do powszechnego
użytku, będący własnością państwa lub innego podmiotu administracji publicznej albo

wytworzony z wykorzystaniem środków publicznych;

9) uznanie administracyjne – kompetencję organu administracji publicznej do kształtowania
rozstrzygnięcia sprawy według oceny celowości, dokonywaną na podstawie i w granicach
przepisów prawa powszechnie obowiązującego;

10) zakład publiczny – jednostkę organizacyjną stanowiącą zespół osób, rzeczy i praw
majątkowych, utworzoną na podstawie usta- wy, wyodrębnioną z aparatu administracji
państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, wykonującą samodzielnie, ale pod
nadzorem właściwego organu administracji publicznej, zadania publiczne z zastosowaniem
form właściwych władzy publicznej, uprawnioną do podejmowania działań władczych wobec
osób będących jej użytkownikami albo znajdujących się na jej terenie z innych powodów;
11) zaświadczenie – urzędowe potwierdzenie określonych faktów lub stanu prawnego bez
względu na nazwę nadaną mu w przepisach odrębnych.

2. Określenia, używane bez bliższego wyjaśnienia w niniejszej usta- wie i w odrębnych przepisach
prawa, o ile odnoszą się do relacji między organami administracji publicznej, oznaczają:

1) kierownictwo – ustawowe upoważnienie do podejmowania wiążących czynności i aktów
zawierających w szczególności określenie zadań, wytyczne lub polecenia oraz – do stosowania
środków nadzoru w stosunku do podmiotu podporządkowanego organizacyjnie;

2) kontrola – czynności polegające na ustaleniu zgodności działań podmiotu kontrolowanego
z wzorcami i standardami, formułowaniu wniosków i ocen w celu usunięcia stwierdzonych
uchybień oraz wprowadzenia usprawnień;

3) nadzór – ustawowe upoważnienie do stosowania aktów lub czynności wiążących podmiot
 
2
nadzorowany, w tym również wzruszania jego aktów lub czynności; przy braku podstaw
prawnych do stosowania aktów lub czynności nadzorczych określenie „nadzór” należy rozumieć
wyłącznie jako kontrolę w rozumieniu pkt. 2;
3. Definicje określeń zawarte w ust. 1 stosuje się odpowiednio do użytych w ustawie lub
ustawach odrębnych określeń pokrewnych.

Art. 6. Organy administracji publicznej mogą uwzględniać utrwalony zwyczaj, jeżeli nie będzie to
sprzeczne z prawem i nie spowoduje ograniczenia interesów lub praw jednostki ani nie obciąży jej
obowiązkiem.

Art. 7. Przepisy prawa, które mają stosować organy administracji publicznej nie mogą mieć
mocy wstecznej, z wyjątkiem przypadku, w którym wynikają z nich wyłącznie uprawnienia.

Art. 8. Jeżeli akt prawa powszechnie obowiązującego nie zawiera przepisów przejściowych
(przechodnich) lub są one niewystarczające, sprawy zawisłe do ich zakończenia prowadzi się
według przepisów dotychczasowych, gdy nie narusza to celu nowego unormowania, chyba że
nowe przepisy są korzystniejsze dla uczestników sprawy.


Rozdział 2

Organy administracji publicznej


Art. 9.1. Organy administracji publicznej tworzy się wyłącznie na podstawie przepisów
powszechnie obowiązującego prawa.

2. Strukturę organizacyjną organu i jego urzędu oraz zasady i tryb udzielania i cofania
upoważnienia osobom do działania w imieniu organu określa statut.

3. Jeżeli przepisy powszechnie obowiązującego prawa nie określają organu właściwego do
nadania statutu, to nadaje go organ nadzoru.

4. Domniemywa się, że osoba zatrudniona w organie administracji publicznej, która wydaje akt
lub podejmuje czynność urzędową w imieniu organu korzysta z upoważnienia, o którym mowa
w ust. 2, chyba że z przepisów odrębnych wynika obowiązek posiadania szczególnego
upoważnienia lub okoliczności sprawy wprost wykluczają posiadanie przez daną osobę
upoważnienia do działania w imieniu organu.

5. Prawa lub interesy adresatów aktów lub czynności urzędowych, podjętych z przekroczeniem
zakresu upoważnienia przez osoby zatrudnione w organie, podlegają ochronie, chyba że wykaże
się, iż adresaci aktów lub czynności działali w zmowie lub w złej wierze.

6. Akty wydawane przez organ kolegialny podpisuje jego przewodniczący, chyba że statut lub
regulamin organu albo regulamin organizacyjny urzędu obsługującego ten organ upoważnia do
podpisywania takich aktów wiceprzewodniczącego.

Art. 10.1. Jeżeli przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie określają organu
administracji publicznej przejmującego kompetencje i właściwość organu zniesionego, przyjmuje
się, że przejął je organ, którego zadaniem jest załatwianie spraw danego rodzaju.

2. Jeżeli w aktualnym stanie prawnym sprawy załatwiane przez organ zniesiony nie są objęte
regulacją administracyjno-prawną, a prze- pisy prawa nie przewidują organu właściwego do tych
 
3
spraw, o stwierdzeniu nieważności, wznowienia postępowania, zmianie lub uchyleniu aktów
wydanych w tych sprawach orzeka, w ramach obowiązujących procedur, organ odpowiedniego
stopnia, właściwy w sprawach o zbliżonym charakterze

Art. 11. Jeżeli w sprawach, o których mowa w art. 1, nie można ustalić właściwego organu
administracji publicznej, minister właściwy w sprawach administracji publicznej wskazuje taki
organ w drodze po- stanowienia. Na postanowienie ministra służy skarga do sądu
administracyjnego.

Art. 12. 1. Organy administracji publicznej w zakresie swojej kompetencji i właściwości
powinny współdziałać – w tym wykorzystując wymianę informacji w formie elektronicznej – ze
sobą, z innymi organami państwowymi, a także z organizacjami samorządowymi i społecznymi,
których zadania statutowe są zbieżne lub pokrewne z zadaniami tych organów, jeżeli wymaga tego
interes publiczny.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, w toku załatwiania spraw są udostępniane ich
uczestnikom w zakresie koniecznym do ochrony ich praw lub interesów.


Rozdział 3

Prawa i obowiązki administracyjno-prawne


Art. 13. Organ administracji publicznej może przyznawać prawa, nakładać obowiązki, znosić
je, zmieniać ich zakres lub rodzaj, stwierdzać ich istnienie wyłącznie na podstawie przepisów
powszechnie obowiązującego prawa i z powołaniem się na te przepisy.

Art. 14.1. Prawa i obowiązki administracyjne mają charakter osobisty, gdy przepisy odrębne nie
stanowią inaczej.
2. W razie wątpliwości uznaje się, że charakter osobisty mają te prawa lub obowiązki
administracyjne, które są związane z posiadaniem przez podmiot cech szczególnych, w tym –
szczególnych kwalifikacji lub umiejętności.

3. Prawa lub obowiązki osobiste wygasają z chwilą śmierci osoby fizycznej lub ustania bytu
prawnego innego podmiotu.

Art. 15.1. Prawa lub obowiązki o charakterze nieosobistym przechodzą na następców prawnych na
zasadach określonych w przepisach od- rębnych, a w przypadku ich braku lub niepełnej regulacji
prawnej zasady i tryb ich przejścia ocenia się na podstawie przepisów prawa cywilnego.

2. Organ administracji publicznej wydaje na wniosek podmiotu mającego w tym interes
prawny decyzję administracyjną stwierdzającą wygaśnięcie praw lub obowiązków osobistych
albo rozstrzygającą wątpliwości dotyczące przejścia praw lub obowiązków nieosobistych na
następców prawnych. Organ może wydać z urzędu decyzję administracyjną w tych sprawach,
jeżeli ustali, że są podmioty, które mają w tym interes prawny lub leży to w interesie osób trzecich.

3. Sąd administracyjny w sprawie ze skargi na decyzje, o których mowa w ust. 2 orzeka co do
istoty sprawy.

Art. 16.1. W sprawach, o których mowa w art. 1, nie można nałożyć obowiązku ani ustalić jego
istnienia po upływie lat pięciu od dnia zaistnienia do tego podstawy prawnej i faktycznej.

2. Obowiązek o charakterze indywidualnym nałożony lub ustalony nie może być poddany
 
4