Rządowy projekt ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej

3) kierowanie i zarządzanie zespołami pielęgniarek lub położnych;
4) zatrudnienie w zakładzie opieki zdrowotnej na stanowiskach administracyjnych, na
których wykonuje się czynności związane z przygotowaniem, organizowaniem lub
nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej;
5) zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki
zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub
urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności
związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem
świadczeń opieki zdrowotnej;
6) zatrudnienie w organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje
nadzór nad ochroną zdrowia;
7) zatrudnienie w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy
społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych położnej określonych w ustawie;
8) sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu pielęgniarek i położnych lub
wykonywanie pracy na rzecz samorządu;
9) powołanie do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy położnej,
jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika,
albo pełnienie funkcji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, jeżeli
z pełnieniem tej funkcji jest związane zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy.

Art. 6. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Pielęgniarek
i Położnych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaj i zakres świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych
i rehabilitacyjnych, które mogą być udzielane samodzielnie bez zlecenia lekarskiego
przez pielęgniarkę i położną,
2) wykaz produktów leczniczych oraz środków pomocniczych, do stosowania których są
uprawnione pielęgniarki i położne samodzielnie bez zlecenia lekarskiego,

5
3) rodzaje
materiałów, które mogą być pobierane przez pielęgniarkę i położną do celów
diagnostycznych samodzielnie bez zlecenia lekarskiego,
4)
rodzaj i zakres medycznych czynności ratunkowych wykonywanych przez pielęgniarkę,
5) wykaz
badań diagnostycznych do samodzielnego przeprowadzania przez pielęgniarkę
i położną
– biorąc pod uwagę niezbędne kwalifikacje oraz wymagany zakres umiejętności
i obowiązków.

Art. 7. Zawód pielęgniarki i położnej może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania
zawodu stwierdzone albo przyznane przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych oraz
osoba, o której mowa w art. 33 i 34.

Art. 8. 1. Osobie posiadającej prawo wykonywania zawodu przysługuje prawo posługiwania się
tytułem zawodowym „pielęgniarka” albo „pielęgniarz”, „położna” albo „położny”.
2. Tytułami, o których mowa w ust. 1, mogą posługiwać się osoby posiadające prawo
wykonywania zawodu, a także osoby, o których mowa w art. 33, z zastrzeżeniem art. 9.
3. Tytuły, o których mowa w ust. 1, podlegają ochronie prawnej.
4. Pielęgniarce i położnej posiadającej ukończone szkolenie specjalizacyjne przysługuje prawo
posługiwania się tytułem zawodowym specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa
albo dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.

Art. 9. Obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej ma prawo używania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej tytułu zawodowego „pielęgniarka” albo „pielęgniarz” lub „położna”
albo „położny”, jeżeli posiada kwalifikacje uprawniające do wykonywania zawodu pielęgniarki
lub położnej określone w ustawie.


6
Art. 10. 1. Pielęgniarki i położne mają prawo używania uroczystego stroju zawodowego.
Uroczysty strój zawodowy pielęgniarki i położnej podlega ochronie prawnej.
2. Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych określi, w drodze uchwały, wzór uroczystego stroju
zawodowego pielęgniarki i położnej oraz zasady jego używania, mając na uwadze tradycję
i historyczne uwarunkowania obu zawodów.

Art. 11. 1. Pielęgniarka i położna wykonują zawód z należytą starannością, zgodnie z zasadami
etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością o jego bezpieczeństwo,
wykorzystując wskazania aktualnej wiedzy medycznej.
2. Pielęgniarka i położna podczas i w związku z wykonywaniem czynności polegających na
udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 – 5 i art. 5 ust. 1
pkt 1 – 9, korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach
określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553,
z późn. zm.6)).

Art. 12. 1. Pielęgniarka i położna są obowiązane, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami
zawodowymi, do udzielenia pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby
spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego.
2. Pielęgniarka i położna mogą odmówić wykonania zlecenia lekarskiego oraz wykonania innego
świadczenia zdrowotnego niezgodnego z ich sumieniem lub z zakresem posiadanych
kwalifikacji, podając niezwłocznie przyczynę odmowy na piśmie przełożonemu lub osobie
zlecającej, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w ust. 1.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, pielęgniarka i położna mają obowiązek niezwłocznego
uprzedzenia pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego i mają
obowiązek wskazania realnych możliwości uzyskania tego świadczenia u innej pielęgniarki,
położnej lub w zakładzie opieki zdrowotnej.
4. W przypadku odstąpienia od realizacji świadczeń zdrowotnych z przyczyn, o których mowa
w ust. 2, pielęgniarka i położna mają obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji
medycznej.

7

Art. 13. Pielęgniarka i położna mają prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do
uzyskania od lekarza pełnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych
metodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych, zapobiegawczych i dających się
przewidzieć następstwach podejmowanych działań, w zakresie niezbędnym do udzielanych przez
siebie świadczeń zdrowotnych.

Art. 14. 1. Pielęgniarka i położna mają prawo do uzyskania pełnej informacji o celowości,
planowanym przebiegu i dających się przewidzieć skutkach eksperymentu medycznego,
w którym mają uczestniczyć.
2. W przypadku uzasadnionych wątpliwości pielęgniarka i położna mogą odmówić
uczestniczenia w eksperymencie, podając przełożonemu przyczynę odmowy na piśmie.

Art. 15. 1. Pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji
medycznej.
2. Zapis w dokumentacji medycznej, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy zleceń
wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.
3. W przypadku uzasadnionych wątpliwości pielęgniarka i położna mają prawo domagać się od
lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnił potrzebę jego wykonania.
4. Pielęgniarka i położna mają prawo do samodzielnego orzekania o rodzaju i zakresie świadczeń
opiekuńczo-pielęgnacyjnych wykonywanych na rzecz pacjenta niezdolnego do samodzielnej
egzystencji i samoopieki.

Art. 16. Pielęgniarka i położna są obowiązane:
1) informować pacjenta o jego prawach zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 listopada
2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417
i Nr 76, poz. 641 oraz z 2010 r. Nr 96, poz. 620);

8
2) udzielić pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie wskazanej przez
pacjenta informacji o stanie zdrowia pacjenta, w zakresie koniecznym do sprawowania
opieki pielęgnacyjnej lub opieki podczas ciąży oraz prowadzenia porodu i połogu.

Art. 17. 1. Pielęgniarka i położna są obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji
związanych z pacjentem, uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:
1) tak stanowią odrębne przepisy;
2) zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta
lub innych osób;
3) pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;
4) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych
z udzielaniem świadczeń zdrowotnych osobom uczestniczącym w udzielaniu tych
świadczeń.
3. Pielęgniarka i położna, z zastrzeżeniem sytuacji, o których mowa w ust. 2 pkt 1 – 3, są
związane tajemnicą również po śmierci pacjenta.

Art. 18. 1. Pielęgniarka i położna mają obowiązek prowadzenia i udostępniania dokumentacji
medycznej na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta
i Rzeczniku Praw Pacjenta.
2. W przypadku zaprzestania prowadzenia indywidualnej praktyki pielęgniarki lub położnej, albo
indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki lub położnej, albo grupowej praktyki
pielęgniarek lub położnych dokumentacja medyczna jest wydawana na wniosek pacjenta lub jego
przedstawiciela ustawowego bądź osoby upoważnionej przez pacjenta, za pokwitowaniem.
O możliwości wydania dokumentacji pielęgniarka i położna informują zainteresowane osoby.
3. W przypadku nie odebrania dokumentacji medycznej, o którym mowa w ust. 2, albo śmierci
pielęgniarki lub położnej prowadzącej indywidualną praktykę pielęgniarki lub położnej albo
indywidualną specjalistyczną praktykę pielęgniarki lub położnej dokumentacja medyczna jest

9