Poselski projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników zakładów opieki zdrowotnej

2
3. wyrok z dnia 5 października 2004 r. w połaczonych sprawach C-397/01 i
C-403/01 Bernhard Pfeiffer i inni przeciwko Deutsches Rotes Kreuz,
Kreisverband Waldshut eV.
Wprawdzie wyroki te zostały wydane na gruncie nie obowiązującej już
dyrektywy 93/104/WE w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy,
ale na gruncie dyrektywy 2003/88/WE zachowały w znacznej mierze
aktualność. W wyrokach tych Trybunał uznał, że czas pracy lekarza na dyżurze
wlicza się do jego czasu pracy niezależnie od faktu, czy w trakcie dyżuru
świadczył pracę, czy tylko pozostawał w gotowości do jej świadczenia, jeżeli w
trakcie dyżuru wymagana jest fizyczna obecność lekarza w miejscu wskazanym
przez pracodawcę (np. w szpitalu). Natomiast jeżeli dyżur polega pozostawaniu
w gotowości na wezwanie (np. pod telefonem) wówczas do czasu pracy wlicza
się jedynie czas faktycznie świadczonej pracy. Trybunał uznał także, że pojęcie
czasu pracy jest pojęciem autonomicznym, właściwym dla prawa
wspólnotowego i nie można go rozumieć w kontekście prawa danego państwa
członkowskiego, lecz w kontekście prawa wspólnotowego. Ponadto, zdaniem
Trybunału, przepisy dyrektywy określające maksymalny tygodniowy czas pracy
mają skutek bezpośredni i mogą być powoływane przez jednostki.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy art. 3 i 4 projektu są zgodne z art. 6 lit. b) w związku z art. 16 lit.
b) dyrektywy 2003/88/WE.
Do przepisu art. 5 ust. 4 należy zgłosić zastrzeżenie, że wyłączenie
maksymalnej liczby godzin nadliczbowych nie może prowadzić do
przekroczenia maksymalnego tygodniowego czasu pracy (zob. art. 6 lit. b)
dyrektywy 2003/88/WE).
Przepis art. 5 ust. 5 jest zgodny z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości w
sprawie C-151/02 Landeshauptstadt Kiel przeciwko Norbert Jaeger, zgodnie z
którym cały czas pełnienia dyżuru wlicza się do czasu pracy.
Przepis art. 6 projektu jest zgodny z art. 22 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE.
Wymóg zgody pracownika nie wynika jasno z polskiego teksu dyrektywy,
jednak inne wersje językowe (np. angielska) są w tej mierze znacznie
precyzyjniejsze.
Przepis art. 6 ust. 2 projektu jest zgodny z art. 16 lit. b) dyrektywy
2003/88/WE.
Przepisy art. 6 ust. 3 i ust. 5 projektu są zgodne z art. 22 ust. 1 lit. c), lit. d)
i lit. e) dyrektywy 200388/WE. Należy uznać, że przewidziana w projekcie
kompetencja organów nadzoru i kontroli do zakazania albo ograniczenia
możliwości wydłużenia maksymalnego tygodniowego czasu pracy, a także
przewidziana w art. 6 ust. 6 projektu możliwość cofnięcia przez pracownika

3
zgody, zapewniają poszanowanie zasad ogólnych ochrony bezpieczeństwa i
zdrowia pracowników, o czym mowa w art. 22 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE.
Przepis art. 6 ust. 4 projektu jest zgodny z art. 22 ust. 1 lit. b) dyrektywy
2003/88/WE.
Przepis art. 7 ust. 4 projektu jest zgodny z art. 16 lit. a dyrektywy
2003/88/WE.
Przepis art. 8 ust. 1 projektu w zakresie w którym dotyczy lekarzy
stażystów jest zgodny z art. 17 ust. 5 dyrektywy 2003/88/WE. Wątpliwości
budzi natomiast zastosowanie projektowanego przepisu do lekarzy
odbywających specjalizację. Projekt ustawy wyraźnie odróżnia ich od lekarzy
stażystów, a dyrektywa zezwala na wydłużony tygodniowy cza pracy wyłącznie
w stosunku do stażystów. Z drugiej strony, pojęcie stażysty nie jest
zdefiniowane w dyrektywie, nie można więc wykluczyć, że obejmuje także
lekarzy odbywających specjalizację.
Należy przy okazji zwrócić uwagę, że w równolegle wniesionym
projekcie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy z zakresu ochrony zdrowia,
który był przedmiotem odrębnej opinii o zgodności z prawem Unii Europejskiej,
znajduje się przepis art. 11 ust. 1, który reguluje czas pracy lekarzy stażystów
oraz odbywających specjalizację w sposób odmienny. Nie jest jasne jaka ma być
wzajemna relacja tych dwóch przepisów po 1 sierpnia 2009 r., kiedy to wejdzie
w życie przepis art. 8 opiniowanej ustawy.
W pozostałym zakresie projekt nie jest objęty zakresem prawa Unii
Europejskiej.

IV. Konkluzje
Przedstawiony poselski projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach
pracowników zakładów opieki zdrowotnej jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej, a w szczególności z dyrektywą 2003/88/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącą niektórych aspektów
organizacji czasu pracy.
Wątpliwości co do zgodności z art. 17 ust. 5 dyrektywy 2003/88/WE
budzi przepis art. 8 projektu w zakresie w jakim wydłuża tygodniowy czas pracy
lekarzy odbywających specjalizację zatrudnionych w zakładzie opieki
zdrowotnej na podstawie umowy o pracę.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski


Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, lekarze, czas pracy, wynagrodzenie, zakłady
opieki zdrowotnej.
Warszawa, 18 lutego 2008 r.
BAS-WAEM-355/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
dotycząca możliwości uznania przedstawionego poselskiego projektu
ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników zakładów opieki
zdrowotnej (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jarosław Katulski) za
projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art.
95a ust. 1 Regulaminu Sejmu


Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy
wykonującym prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy mający na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej.
Przedstawiony poselski projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach
pracowników zakładów opieki zdrowotnej określa czas pracy pracowników
zakładów opieki zdrowotnej, uprawnienia do świadczeń pieniężnych
pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz
(finansowe) uprawnienia pracowników zatrudnionych w niektórych publicznych
zakładach opieki zdrowotnej.
Ponieważ projekt ma na celu wykonanie przepisów dyrektywy
2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r.
dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.Urz. UE L 299 z 18
listopada 2003 r. s. 9 oraz Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 5, t. 4,
s. 381), można uznać go w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu za projekt
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski


Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, lekarze, czas pracy, wynagrodzenie, zakłady
opieki zdrowotnej.