Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy

Druk nr 2223

Warszawa, 24 lipca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-97-09


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowny Panie Marszałku

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Pracy i
Polityki Społecznej.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks pracy

Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94,
z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1821 § 6 otrzymuje brzmienie:
„§ 6. Przepisy art. 45 § 3, art. 47, art. 50 § 5, art. 57 § 2, art. 163 § 3, art. 165 pkt 4,
art. 166 pkt 4, art. 177, art. 180 § 61 – 7, art. 1801 § 2 i art. 1831 § 1 stosuje się
odpowiednio.”;

2) w art. 1823 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Do pracownika – ojca wychowującego dziecko w okresie korzystania z urlopu
ojcowskiego stosuje się odpowiednio przepisy art. 45 § 3, art. 47, art. 50 § 5, art. 57
§ 2, art. 163 § 3, art. 165 pkt 4, art. 166 pkt 4, art. 177, art. 1831 § 1 i art. 1832.”;

3) w art. 183:
a) w § 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:
„Przepisy art. 45 § 3, art. 47, art. 50 § 5, art. 57 § 2, art. 163 § 3, art. 165 pkt 4,
art. 166 pkt 4, art. 177, art. 180 § 5 – 7 i art. 1801 § 2 stosuje się odpowiednio.”,
b) § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Do dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przepisy art. 45
§ 3, art. 47, art. 50 § 5, art. 57 § 2, art. 163 § 3, art. 165 pkt 4, art. 166 pkt 4, art. 177,
art. 180 § 61 – 7, art. 1801 § 2, art. 1821 § 2 – 5 i art. 1831 § 1 stosuje się
odpowiednio.”;

4) art. 1832 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1832.
Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu macie-
rzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu
macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego do
pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku
równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku
odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie
otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.”;
5) art. 1867 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1867 § 1. Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć
pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie
niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby
korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek
pracownika.
§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1, składa się na dwa tygodnie przed rozpoczęciem
wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.”;

6) art. 1891 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1891. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień
określonych w art. 148 pkt 3, art. 178 § 2, art. 1821 § 1, art. 186 § 1 i 2, art. 1867,
art. 1868 i art. 188 może korzystać jedno z nich.”.

Art. 2. Przepisy art. 180 § 61 – 63 ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się odpowiednio do
pracowników uprawnionych do dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego
urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r.,
uwzględniając wymiar takich urlopów w latach 2010 – 2013.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.



_________________________
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668
i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127
i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111,
poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135,
poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10,
poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133,
poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176,
poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223,
poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817
i Nr 99, poz. 825.

8-07-aa

2

U Z A S A D N I E N I E


Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma trzy cele.
Po pierwsze, zmierza do uwzględnienia w przepisach Kodeksu pracy dotyczących
uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem – konsekwencji zmian
obowiązujących od dnia 18 stycznia 2009 r., wprowadzonych przepisami ustawy z dnia
21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 223, poz. 1460).
Po drugie, uwzględnia postulat Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw
Obywatelskich, aby pracowników korzystających z urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego objąć w tym czasie szczególną ochroną stosunku pracy w zakresie,
w jakim z takiej ochrony korzystają pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim.
Po trzecie, zmierza do maksymalnego ujednolicenia standardów ochronnych stosowanych
do pracowników korzystających z urlopu macierzyńskiego
(podstawowego
i dodatkowego), pracowników korzystających z urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego (podstawowego i dodatkowego) oraz pracowników korzystających
z urlopu ojcowskiego – w celu uniknięcia zarzutu dyskryminacji w stosunkach pracy
w zakresie uprawnień związanych z rodzicielstwem.

1. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy wprowadziła,
poczynając od dnia 18 stycznia 2009 r., wyraźną gwarancję w zakresie trwałości stosunku
pracy dla pracowników korzystających z urlopu macierzyńskiego i z urlopu na warunkach
urlopu macierzyńskiego. Przepis art. 1832 Kodeksu pracy zapewnia takim pracownikom
po zakończeniu urlopu powrót do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest
to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub
na innym stanowisku odpowiadającym kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem
za pracę, jakie otrzymywaliby, gdyby nie korzystali z urlopu.
Zasadne jest, aby analogiczna ochrona dotyczyła pracowników korzystających
z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego, a także z urlopu ojcowskiego.
Te trzy rodzaje urlopów wprowadzono do Kodeksu pracy przepisami ustawy z dnia
6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
Nr 237, poz. 1654). Powyższa ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., a zatem
nie mogła uwzględniać rozwiązań prawnych obowiązujących od dnia 18 stycznia 2009 r.
Cele, a także zasady udzielania dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego
urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jednoznacznie przesądzają o podobieństwie
tych urlopów odpowiednio do urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego. Dają temu wyraz regulacje zawarte w przepisie art. 1821 § 6 Kodeksu
pracy dot. dodatkowego urlopu macierzyńskiego (obowiązek odpowiedniego stosowania
do dodatkowego urlopu macierzyńskiego przepisów o urlopie macierzyńskim) oraz
w przepisie art. 183 § 4 Kodeksu pracy dot. dodatkowego urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego (obowiązek odpowiedniego stosowania do dodatkowego urlopu na
warunkach urlopu macierzyńskiego przepisów o urlopie na warunkach urlopu
macierzyńskiego).
Dlatego też proponuje się, w art. 1 pkt 4 projektu, nadać nowe brzmienie art. 1832
Kodeksu pracy, które rozciągnie obecnie obowiązującą ochronę w zakresie warunków
powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim i urlopie na warunkach urlopu
macierzyńskiego – na pracowników powracających do pracy po dodatkowym urlopie
macierzyńskim i dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Należy dodać, że w praktyce z ochrony tej pracownicy będą mogli skorzystać dopiero
w 2010 r. i w latach następnych, bowiem skorzystanie z dodatkowego urlopu
macierzyńskiego lub z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego po raz
pierwszy będzie możliwe poczynając od dnia 1 stycznia 2010 r.

Także od dnia 1 stycznia 2010 r. będzie możliwe skorzystanie po raz pierwszy z urlopu
ojcowskiego. Prawo do takiego urlopu wynika z przepisów art. 1823 Kodeksu pracy.
Ze względu na to, że Kodeks pracy nakazuje do pracownika – ojca wychowującego
dziecko odpowiednie stosowanie w okresie urlopu ojcowskiego przepisów dotyczących
urlopu macierzyńskiego, podkreślając tym samym nie tylko cel, ale także rangę takiego
urlopu, proponuje się, w art. 1 pkt 2 projektu, korektę art. 1823 § 3 Kodeksu pracy,
polegającą na uzupełnieniu wymienionych w nim artykułów Kodeksu pracy – o art. 1832.
Tym samym pracownik – ojciec wychowujący dziecko korzystający z urlopu ojcowskiego
zostałby objęty identyczną ochroną w zakresie warunków powrotu do pracy po
zakończeniu urlopu, z jakiej korzystają już pracownicy powracający do pracy z urlopu
macierzyńskiego i z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.


2